Η Βενεζουέλα βυθίζεται στο σκοτάδι - Αναρχία και χάος στους δρόμους του Καράκας
Ανήμπορος ο Μαδούρο την ώρα που η χώρα «εξαφανίζεται» από τον χάρτη -
Σε ένα κομμωτήριο του Μαρακαΐμπο, μια πελάτισσα φεύγει βιαστικά, με τα μαλλιά ανάστατα και μισοχτενισμένα. Θα επιστρέψει σε τέσσερις ώρες, όταν λήξει η διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος που επιβάλλει για λόγους οικονομίας η κυβέρνηση, εξοργίζοντας τους κατοίκους.
«Χωρίς ρεύμα, πώς θα πληρώσω τους πέντε υπαλλήλους μου και το νοίκι του καταστήματος; Είναι καταστροφή, εδώ δεν μπορούμε πια να ζήσουμε», θρηνεί η ιδιοκτήτρια του κομμωτηρίου «Κόσμος της Ομορφιάς», η Καρμέλα ντε λα Ος.
Καμένα λάστιχα, λεηλατημένα καταστήματα, αποκλεισμένοι δρόμοι. Το Μαρακαΐμπο, μια πόλη 1,5 εκατομμυρίου κατοίκων, έχει μετατραπεί τις τελευταίες ημέρες σε θέατρο ταραχών και λεηλασιών από οργισμένους Βενεζουελάνους, απαυδισμένους από την οικονομική και ενεργειακή κρίση.
Η διπλή κρίση ανάγκασε τον πρόεδρο Νίκολας Μαδούρο να ανακοινώσει πρόσφατα ακραία μέτρα. Μεταξύ άλλων, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα εργάζονται μόνο δύο ημέρες την εβδομάδα ενώ σε μεγάλο μέρος της χώρας -εκτός της πρωτεύουσας Καράκας- το ηλεκτρικό ρεύμα κόβεται για τέσσερις ώρες καθημερινά.
«Είναι ένα καζάνι που βράζει, έτοιμο να εκραγεί» σχολιάζει η Καρμέλα.
Μια υπάλληλός της, η 61χρονη Μαρία Τετέ, δηλώνει εκνευρισμένη από τις διακοπές στην ηλεκτροδότηση, κάτι που ήρθε να προστεθεί στο άλλο καθημερινό βάσανό της.
Να περιμένει με τις ώρες για να ψωνίσει έξω από το σούπερ-μάρκετ, τα ράφια του οποίου συχνά είναι άδεια. «Εγώ, αντέχω τις ουρές και είχα καταφέρει να μαζέψω σχεδόν πέντε κιλά κρέας. Όλα χάθηκαν» όταν το ψυγείο της τέθηκε εκτός λειτουργίας. «Προσπαθούμε να επιβιώσουμε αλλά η κατάσταση χειροτερεύει καθημερινά. Η κόρη μου έφυγε από τη χώρα, εδώ δεν είχε μέλλον», λέει η γυναίκα.
Το Μαρακαΐμπο, που κοροϊδευτικά αποκαλείται «η πιο κρύα πόλη της Βενεζουέλας» επειδή τα κλιματιστικά δουλεύουν συνεχώς στο φουλ αφού η θερμοκρασία ξεπερνά τους 35 βαθμούς, αισθάνεται πλέον τον πυρετό να ανεβαίνει.
Μετά τις ταραχές των τελευταίων ημερών η κυβέρνηση έστειλε στην πόλη άνδρες της Εθνοφρουράς που έχουν αναλάβει να περιπολούν στους δρόμους, να ελέγχουν τις ουρές στα σούπερ-μάρκετ και να προλάβουν τυχόν νέα επεισόδια.
Σε ένα μικρό ξυλουργείο ο 45χρονος Χοσέ Ορτέγκα προσπαθεί να βγάλει το μεροκάματο όπως μπορεί: «Δεν μας προειδοποιούν όταν υπάρχει διακοπή ρεύματος. Δεν έχουμε καν τον χρόνο να κλείσουμε τα μηχανήματα και όλα χαλάνε», παραπονιέται.
Η διακοπή της ηλεκτροδότησης γίνεται τυχαία και κάποιες φορές ξεπερνά τις τέσσερις ώρες. Στις αρχές της εβδομάδας η συνοικία Τρινιντάντ έμεινε χωρίς ρεύμα επί σχεδόν 20 ώρες.
Η κάποτε πλούσια Βενεζουέλα, χάρη στα άφθονα πετρελαϊκά αποθέματά της, έχει πληγεί σκληρά από την πτώση της τιμής του μαύρου χρυσού αφού οι εξαγωγές πετρελαίου αποτελούσαν το βασικό συναλλαγματικό πόρο της. Πλέον, παρατηρούνται ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης (όπως λάδι ή φάρμακα) και ο πληθωρισμός έφτασε το 180,9% πέρσι. Έτσι, όταν παρουσιάστηκε πρόβλημα στην ηλεκτροδότηση κυρίως λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας που οφείλεται στο μετεωρολογικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, η κυβέρνηση βρέθηκε με δεμένα τα χέρια.
Σε «ελεύθερη πτώση» η οικονομία
Η ευρύτερη οικονομία της χώρας δείχνει να βρίσκεται σε «ελεύθερη πτώση». Η οικονομική παραγωγή συρρικνώθηκε κατά 6% το 2015, ενώ αναμένεται περαιτέρω επιδείνωση φέτος.
Εν μέσω καλπάζοντος πληθωρισμού, η Βενεζουέλα δυσκολεύεται να τυπώσει νέο χρήμα αρκετά γρήγορα ώστε να ακολουθήσει τη ραγδαία αύξηση των τιμών. Το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας, όπως σχεδόν ο,τιδήποτε άλλο στην πετρελαιοεξαγωγό χώρα, εισάγεται. Και με τα αποθέματα του σκληρού νομίσματος να βυθίζονται σε κρίσιμα επίπεδα, η Κεντρική Τράπεζα πληρώνει τόσο αργά τους ξένους προμηθευτές που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη συνεργασία. Με απλά λόγια, η Βενεζουέλα έχει τόσο μεγάλο οικονομικό πρόβλημα που ίσως να μην έχει πλέον αρκετά χρήματα για να πληρώνει για το ίδιο της το χρήμα.
Την προηγούμενη φορά που παρουσιάστηκε ενεργειακή κρίση, το 2010, έγιναν εισαγωγές από άλλες χώρες αλλά καθώς τώρα η Βενεζουέλα δεν διαθέτει συνάλλαγμα, αυτό δεν αποτελεί επιλογή, σύμφωνα με την εταιρεία αναλυτών Capital Economics. Η εταιρεία εκτιμά μάλιστα ότι η παρούσα κρίση μπορεί να μειώσει κατά 1,5 μονάδα το ΑΕΠ φέτος.
Δημοψήφισμα για να φύγει ο Μαδούρο
Το συμβούλιο εκλογών της Βενεζουέλας έδωσε στους ηγέτες της αντιπολίτευσης ένα έγγραφο που τους επιτρέπει να θέσουν σε λειτουργία τη διαδικασία δημοψηφίσματος που μπορεί να απομακρύνει τον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο, ο οποίος βάλλεται λόγω της επιδεινόμενης οικονομικής κρίσης.
Οι υποστηρικτές της απόσυρσης του προέδρου όμως αντιμετωπίζουν μια χρονοβόρα προσπάθεια με αβέβαιο αποτέλεσμα. Η αντιπολίτευση χρειάζεται τώρα να ζητήσει επίσημα από το συμβούλιο εκλογών να επιβλέψει τη συλλογή περίπου 200.000 υπογραφών, και μετά να ζητήσει την άδεια για δεύτερη προσπάθεια συλλογής υπογραφών, αυτή τη φορά 4 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας.
Ο Μαδούρο, ο οποίος αποτελεί προσωπική επιλογή του σοσιαλιστή προέδρου Ούγο Τσάβες ως διάδοχός του προτού αποβιώσει το 2013, έχει διαβεβαιώσει ότι δεν θα εγκαταλείψει την εξουσία προτού τελειώσει η θητεία του το 2019 και έχει κατηγορήσει την αντιπολίτευση ότι σκοπεύει να οργανώσει πραξικόπημα εναντίον του.