Ο Τουσκ καταφέρεται κατά των ουτοπικών «ψευδαισθήσεων» μιας ενωμένης Ευρώπης
Ο Τουσκ προέβη σε αυτήν σκληρή κριτική σε μια ομιλία που εκφώνησε ενώπιον αξιωματούχων συντηρητικών κομμάτων από χώρες της ΕΕ, μεταξύ αυτών πολλούς υποστηρικτές μιας περισσότερο ομοσπονδιακής Ευρώπης.
«Εμείς είμαστε σήμερα υπεύθυνοι ώστε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα με όλων των ειδών τις ουτοπίες—μια ουτοπία της Ευρώπης χωρίς έθνη-κράτη, μια ουτοπία της Ευρώπης χωρίς συγκρουόμενα συμφέροντα και φιλοδοξίες, μια ουτοπία της Ευρώπης που επιβάλλει τις δικές της αξίες στον κόσμο πέρα από τα σύνορά της» επισήμανε ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας.
Εξαιτίας της «εμμονής με την ιδέα της άμεσης και πλήρους ολοκλήρωσης, αποτύχαμε να παρατηρήσουμε ότι οι καθημερινοί άνθρωποι, οι πολίτες της Ευρώπης, δεν συμμερίζονται τον δικό μας ενθουσιασμό για την Ευρώπη. Απογοητευμένοι από τα σπουδαία οράματα του μέλλοντος, ζητούν να αντεπεξέλθουμε με την πραγματικότητα καλύτερα απ’ ό,τι κάναμε έως σήμερα... ο Ευρωσκεπτικισμός αναδείχθηκε σε μια εναλλακτική σε αυτές τις ψευδαισθήσεις».
Ένα μεγάλο μέρος της εκστρατείας στη Βρετανία υπέρ του Brexit ενόψει του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου επικεντρώνεται στους φόβους περί στενότερης ολοκλήρωσης σε βάρος της εθνικής κυριαρχίας—ανησυχίες που διατυπώνει μια μεγάλη μερίδα πολιτών και στην γενέτειρα του Τουσκ, την Πολωνία.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην εκστρατεία υπέρ και κατά του Brexit στην ομιλία του στο Λουξεμβούργο ενώπιον ενός ακροατηρίου όπου βρίσκονταν μεταξύ άλλων η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, σε μια συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Εντούτοις ο Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος υπεραμύνεται των δικαιωμάτων των κρατών ενάντια της συγκέντρωσης των εξουσιών στις Βρυξέλλες, αποκάλεσε την ενδεχόμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ έναν τεράστιο κίνδυνο για την ΕΕ.
Προέτρεψε τους ηγέτες να αλλάξουν πορεία στην αντιμετώπιση των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων, που καταγράφουν άνοδο στη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ουγγαρία και άλλες χώρες:
«Το φάντασμα της διάλυσης στοιχειώνει την Ευρώπη» τόνισε.
«Το όραμα της ομοσπονδίας δεν μου φαίνεται να είναι η καλύτερη απάντηση σ' αυτό».