Σύνοδος Κορυφής - ΕΕ προς Βρετανία: Φύγετε τώρα, εμείς συνεχίζουμε ενωμένοι
Μιλώντας στην κοινή συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε μετά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής, τόσο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ όσο και ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, έστειλαν σαφές μήνυμα ενότητας των «27», περιθωριοποιώντας ουσιαστικά το Ηνωμένο Βασίλειο.
Συγκεκριμένα, ο κ. Τουσκ έκανε λόγο για μία ιστορική και δύσκολη στιγμή στην ευρωπαϊκή ιστορία, καθώς για πρώτη φορά η Βρετανία δεν συμμετείχε σε μία συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Συζητήσαμε τις συνέπειες από το Βrexit. Ήταν μία ιστορική στιγμή στην κοινή μας ιστορία. Οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ είναι αποφασισμένοι να παραμείνουμε ενωμένοι ως 27», υπογράμμισε χαρακτηριστικά, ενώ όσον αφορά στη μελλοντική σχέση μεταξύ Βρετανίας και Ένωσης, ξεκαθάρισε ότι θα πρέπει να γίνουν μία σειρά διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα αφορούν μία σειρά θεμάτων και όχι μόνο τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, αφού φυσικά πρώτα το Λονδίνο ενεργοποιήσει το Άρθρο 50.
«Ελπίζουμε η Βρετανία να είναι ένας στενός συνεργάτης στο μέλλον. Οι 27 έκαναν απόλυτα σαφές ότι, για να έχει κάποιος πρόσβαση στην κοινή αγορά, θα πρέπει να αποδεχθεί τις τέσσερις βασικές ελευθερίες που υπάρχουν στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της ελεύθερης "κίνησης" των πολιτών. Δεν πρόκειται να υπάρξει "α λα καρτ" κοινή αγορά. Ταυτόχρονα, κατέστη σαφές ότι η αποχώρηση της Βρετανίας θα πρέπει να γίνει με συντονισμένο και τακτικό τρόπο», σημείωσε ο κ. Τουσκ.
Καταλήγοντας, διευκρίνισε ότι οι «27» της ΕΕ θα συζητήσουν περαιτέρω όλα τα θέματα που αφορούν στην Ένωση στη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στην Μπρατισλάβα στις 16 Σεπτεμβρίου.
Πιο… ήπιος πάντως σε σχέση με τη χθεσινή (28/6) συνέντευξη Τύπου, εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος για μία ακόμη φορά απέκλεισε οποιαδήποτε ανεπίσημη διαπραγμάτευση με της ΕΕ με τη Βρετανία, εάν πρώτα δεν υπάρξει ενεργοποίηση του Άρθρου 50.
Προσέθεσε επίσης ότι θα έχει σήμερα συνάντηση με την πρωθυπουργό της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζεον, ενώ ξεκαθάρισε ότι «η Σκωτία έχει κερδίσει το δικαίωμα να ακουστεί στις Βρυξέλλες, όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει πρόθεση να παρέμβει στις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν στη Βρετανία, μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου», αλά και πως «η γενική αίσθηση είναι ότι δεν πρόκειται να υπάρξει αλλαγή της Συνθήκης ή εμβάθυνση της Ένωσης, αλλά εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων».
Σημειώνεται άλλωστε ότι την ίδια μάλιστα στιγμή που η Βρετανία αποχώρησε από τη διαδικασία συνδιαμόρφωσης της πορείας της Ένωσης, στο προσκήνιο εμφανίσθηκε η Σκωτία και η πρωθυπουργός της Νίκολα Στέρτζον, η οποία, παρά το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου, επιθυμεί την παραμονή της στο ευρωπαϊκό μπλοκ. Ήδη, κατά την αποχώρηση της από τη συνάντηση της με τον Μάρτιν Σουλτς, σήμερα Τετάρτη 29 Ιουνίου, η Στέρτζον έκανε μία σύντομη και σαφή δήλωση προς τους δημοσιογράφους: «Η Σκωτία είναι αποφασισμένη να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Από την πλευρά του ο Μάρτιν Σουλτς δήλωσε, λιγότερο σαφώς, ότι «άκουσε και έμαθε».
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως οι δύο πρόεδροι αποτίναξαν από πάνω τους οποιαδήποτε ευθύνη για το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να τονίζει πως «ο πρόεδρος Τουσκ έκανε το μέγιστο δυνατό εντός του υπάρχοντος πλαισίου των συνθηκών της ΕΕ και ό,τι μπορούσε να γίνει δεκτό από τα κράτη-μέλη», αναφερόμενος στις παραχωρήσεις προς τη Μεγάλη Βρετανία, ενώ από την πλευρά του ο Τουσκ ανέφερε πως «ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είναι ο τελευταίος άνθρωπος που θα μπορούσαμε να αναλάβει ευθύνες για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έσπευσε μάλιστα στο πλευρό του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εναντίον του οποίου καταφέρθηκε ένας δημοσιογράφος επιρρίπτοντάς του ευθύνες για το Brexit κι αφήνοντας υπόνοιες περί παραίτησής του μετά το δημοψήφισμα υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ.
«Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είναι στην πραγματικότητα ο τελευταίος άνθρωπος που μπορούμε να κατηγορήσουμε ότι φέρει ευθύνη για το αρνητικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα στη Βρετανία» δήλωσε ο Τουσκ και συμπλήρωσε: «Αυτό (το σχέδιο) που η Επιτροπή είχε προετοιμάσει κατά τις διαπραγματεύσεις με τη Βρετανία ήταν το μέγιστο (που θα μπορούσε να γίνει) και μπορώ να διαβεβαιώσω ότι ήταν το μέγιστο δυνατό στο πλαίσιο των συνθηκών, όμως επίσης στο πλαίσιο αποδοχής από τα υπόλοιπα κράτη μέλη».
Ο πρόεδρος, δε, της Κομισιόν ο οποίος βρισκόταν ακριβώς δίπλα του απάντησε στον δημοσιογράφο: «Δεν θα επιτρέψω ούτε να (με) αποθαρρύνει κανείς ούτε να τεθώ υπό την κηδεμονία κάποιου. Δεν ενεπλάκησα στην προεκλογική εκστρατεία, έχοντας συμμορφωθεί με ό,τι μου ζήτησε η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση της Βρετανίας».
Για τον Γιούνκερ εξάλλου «η δημοκρατία στη Βρετανία είναι επαρκώς ώριμη προκειμένου να μην παίρνει μαθήματα από το εξωτερικό».
Κάμερον: Οι συνομιλίες για το Brexit μπορούν να ξεκινήσουν πριν από την υποβολή επίσημου αιτήματος αποχώρησης
Το σαφές ωστόσο μήνυμα δεν φέρεται να έλαβε ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, υποστηρίζοντας ότι ο διάδοχός του θα μπορούσε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ, προτού υποβληθεί επίσημο αίτημα από το Λονδίνο με το οποίο θα ξεκινήσει η νομική διαδικασία που συνδέεται με το άρθρο 50 της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Εκείνοι λένε "όχι διαπραγμάτευση, χωρίς γνωστοποίηση" (της πρόθεσης) αλλά δεν νομίζω ότι αυτό αποκλείει το ενδεχόμενο μιας συζήτησης μεταξύ του νέου πρωθυπουργού με τους εταίρους του ή ακόμα και με τους θεσμούς προκειμένου να συνεχίσουμε να πορευόμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση», επισήμανε ο Κάμερον.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός σημείωσε επιπλέον ότι το να μείνει ενωμένη η Βρετανία είναι μέγιστης σημασίας, απαντώντας με αυτόν τον τρόπο στις ανησυχίες ότι οι χώρες που την απαρτίζουν θα επιδιώξουν την ανεξαρτησία τους αφού οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ της εξόδου από την ΕΕ.
«Το να κρατήσουμε ενωμένο το ΗΒ αποτελεί ένα απόλυτα ύψιστο εθνικό συμφέρον για την χώρα», κατέληξε ο επικεφαλής της βρετανικής κυβέρνησης.
Μέρκελ: Κανείς δεν ζήτησε αλλαγή στις Συνθήκες
Στην επιθυμία των Ευρωπαίων ηγετών να ενεργοποιηθεί άμεσα το άρθρου 50 από την Βρετανία, εστίασε και η Άνγκελα Μέρκελ, μετά την ολοκλήρωση της άτυπης Συνόδου Κορυφής.
«Προς το παρόν δεν αλλάζει καμία Συνθήκη, πρέπει να εργαστούμε εντός των υπαρχόντων Συνθηκών, ώστε να γίνουμε λιγότερο γραφειοκρατικοί, πιο διαφανείς και πιο δυναμικοί», σημείωσε η Γερμανίδα καγκελάριος, ξεκαθαρίζοντας πως κανένα από τα μέλη της ΕΕ δεν ζήτησε αλλαγή των Συνθηκών.
«Όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ θέλουν να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σε στρατηγικούς στόχους εντός του υπάρχοντος πλαισίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εργαστούμε όλοι προς τους ίδιους στόχους, προκειμένου να μετατρέψουμε την ΕΕ σε έναν ισχυρότερο παγκόσμιο παίκτη», συνέχισε η Μέρκελ, προσθέτοντας: «To Brexit σημαίνει ότι θα υπάρχει περισσότερη Ευρώπη, όταν αυτό έχει νόημα, και λιγότερη Ευρώπη, όταν επίσης θα υπάρχει νόημα».
«Αν το Ηνωμένο Βασίλειο θέλει να μείνει στην ενιαία αγορά, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ανταλλάξει κάτι κάπου αλλού. Θα περιμένουμε να μας το πει το Ηνωμένο Βασίλειο», κατέστησε επίσης σαφές η Μέρκελ, για να καταλήξει: «Τώρα η ΕΕ είναι ακόμα περισσότερο προσανατολισμένη προς την ανάπτυξη και την αποδοτικότητα στην εργασία, για να αναπληρώσει τα χαμένα».
Ολάντ: Το City δεν θα έχει πια τον ίδιο ρόλο μετά το Brexit - Οι διμερείς συμφωνίες με τη Βρετανία θα παραμείνουν σε ισχύ
Από την πλευρά του, ο Φρανσουά Ολάντ εξέφρασε την πεποίθησή του πως οι συνέπειες του Brexit θα επιφέρουν τέτοιες ζημιές που το City, η καρδιά της χρηματοοικονομικής δραστηριότητας του Λονδίνου, θα σταματήσει να έχει το ειδικό βάρος που έχει μετά την αποχώρηση από την ΕΕ, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι οι διμερείς συμφωνίες με τη Βρετανία θα παραμείνουν σε ισχύ.
«Η Βρετανία θα πρέπει να τηρεί τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφού οριστικοποιηθεί το "διαζύγιο" των δύο πλευρών, εφόσον επιθυμεί, να διατηρήσει την πρόσβασή της στην ενιαία αγορά», υπογράμμισε ο Ολάντ, διευκρινίζοντας ότι οι αμυντικές και ενεργειακές συμφωνίες με τη Βρετανία θα συνεχίσουν να ισχύουν και μετά την αποχώρησή της, ενώ έφερε ως παράδειγμα το σχέδιο κατασκευής του σταθμού παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο Χίνκλεϊ Πόιντ.
Σε ισχύ θα παραμείνει και η διμερής συμφωνία (Γαλλίας-Βρετανίας) για τα σύνορα των δύο χωρών αφού, όπως είπε, «δεν έχει νόημα να τερματιστε»ί.
Στο μεταξύ, σημείωσε, οι άλλες χώρες-μέλη πιθανότατα θα πρέπει να αυξήσουν τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις τους για να αντισταθμίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις που θα έχει το Brexit στην ανάπτυξη.
Παράλληλα, ο πρόεδρος της Γαλλίας τάχθηκε κατά του ενδεχόμενου να τεθεί υπό αμφισβήτηση η συμφωνία του Τουκέ που έχει υπογραφθεί με το Λονδίνο και η οποία στοχεύει στο να περιορίσει την παράτυπη μετανάστευση προς τη Βρετανία, όπως ακριβώς αξιώνουν πολλοί πολιτικοί στη Γαλλία μετά το Brexit.
«Το να θέσουμε υπό αμφισβήτηση τη συμφωνία του Τουκέ με το πρόσχημα ότι η Βρετανία ψήφισε υπέρ της αποχώρησής της από την ΕΕ και επομένως αναμένεται να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την έξοδό της δεν έχει νόημα», επισήμανε ο επικεφαλής του γαλλικού κράτους.
Σημειώνεται ότι η επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας του Τουκέ, που συνάφθηκε το 2003, αποτελεί αίτημα δύο υψηλόβαθμων στελεχών της συντηρητικής αντιπολίτευσης (Των Ρεπουμπλικάνων), του Αλάν Ζιπέ και του Ξαβιέ Μπερτράντ.
«Εκείνοι που, σήμερα, ζητούν την κατάργηση είναι οι ίδιοι που την σύναψαν» τόνισε χαρακτηριστικά ο Ολάντ και πρόσθεσε: «Πρόκειται για μια παλιά αρχή στη Γαλλία, ιδίως της γαλλικής Δεξιάς, που θέλει να ακυρώσει αυτά που οι ίδιοι έχουν συμφωνήσει».
Υπενθυμίζοντας, δε, ότι θα συναντηθεί με τον απερχόμενο πρωθυπουργό της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον την Παρασκευή κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων για την επέτειο των 100 ετών από τη Μάχη του Σομ, υποσχέθηκε να συζητήσει μαζί του «όλα όσα μπορούν να βελτιωθούν σε αυτό το σύστημα».
Σε ό,τι αφορά, τέλος, στο δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας, ο Ολάντ είπε ότι η κυβέρνηση εμμένει στην πρόβλεψή της για το 2017, προσθέτοντας ότι η ελεγκτική αρχή της χώρας πάντοτε εκφράζει αμφιβολίες για το κατά πόσο είναι δυνατόν να επιτευχθεί ο στόχος.
Κοινή δήλωση των «27»: «Η πρόσβαση στην ενιαία αγορά προϋποθέτει την αποδοχή των τεσσάρων ελευθεριών»
Ξεκάθαρη τέλος είναι και η θέση των «27», όσον αφορά στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης με το Ηνωμένο Βασίλειο για τη μελλοντική σχέση του με την ΕΕ, όπως αυτή αποτυπώνεται στην κοινή δήλωσή τους.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωβουλή θα διαδραματίσουν το ρόλο τους σύμφωνα με τις συνθήκες», τονίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ξεκαθαρίζοντας πως «η πρόσβαση στην ενιαία αγορά προϋποθέτει την αποδοχή των τεσσάρων ελευθεριών».
Εξειδικεύοντας, τέλος, τη δήλωση για την πολιτική συζήτηση που ξεκινάει για το μέλλον της «νέας» ΕΕ, οι 27 κάνουν λόγο για δράση που θα δώσει «ώθηση» προς… περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ατζέντας, αλλά και «στην ανάπτυξη της ΕΕ με 27 κράτη-μέλη».
Ολόκληρη η κοινή δήλωση των "27" για το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος:
1. Λυπούμαστε βαθιά για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά σεβόμαστε τη βούληση που εκφράζεται από την πλειοψηφία του βρετανικού λαού. Μέχρι να φύγει το Ηνωμένο Βασίλειο από την ΕΕ, το ευρωπαϊκό δίκαιο εξακολουθεί να ισχύει στο Ηνωμένο Βασίλειο με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται.
2. Υπάρχει ανάγκη να οργανωθεί η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ με μεθοδευμένο τρόπο. Το άρθρο 50 της ΕΕ προβλέπει τη νομική βάση για τη διαδικασία αυτή. Εναπόκειται στη βρετανική κυβέρνηση, αμέσως μόλις είναι έτοιμη να το ενεργοποιήσει και να ενημερώσει σχετικά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σχετικά με την πρόθεση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την Ένωση. Θα ήταν προτιμότερο να το κάνει το συντομότερο δυνατό. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία διαπραγμάτευση πριν να λάβει χώρα η εν λόγω κοινοποίηση.
3. Όταν η κοινοποίηση ληφθεί, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εγκρίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διαπραγματεύσεις μιας συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο και στη διαδικασία που θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωβουλή θα διαδραματίσουν το ρόλο τους σύμφωνα με τις συνθήκες.
4. Στο μέλλον, ελπίζουμε να έχουμε το Ηνωμένο Βασίλειο ως στενό εταίρο της ΕΕ και αναμένουμε να εκδηλώσει τις προθέσεις του στο θέμα αυτό. Οποιαδήποτε συμφωνία, που θα συναφθεί με το Ηνωμένο Βασίλειο, ως τρίτη χώρα, θα πρέπει να βασίζεται στην ισορροπία των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Η πρόσβαση στην ενιαία αγορά προϋποθέτει την αποδοχή των τεσσάρων ελευθεριών.
5. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο δημιουργεί μια νέα κατάσταση για την ΕΕ. Είμαστε αποφασισμένοι να παραμείνουμε ενωμένοι και να εργαστούμε στο πλαίσιο της ΕΕ για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα και να βρούμε λύσεις προς το συμφέρον των εθνών και των λαών μας. Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάθε δυσκολία που μπορεί να προκύψει από την τρέχουσα κατάσταση.
6. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα ιστορικό επίτευγμα ειρήνης, ευημερίας και ασφάλειας στην ευρωπαϊκή ήπειρο και παραμένει το κοινό μας πλαίσιο. Την ίδια στιγμή πολλοί άνθρωποι εκφράζουν δυσαρέσκεια με την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων, είτε είναι σε ευρωπαϊκό είτε σε εθνικό επίπεδο. Οι Ευρωπαίοι περιμένουν από εμάς να κάνουμε κάτι καλύτερο, όταν πρόκειται για την παροχή ασφάλειας, ευημερίας και ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον. Θα πρέπει να το πετύχουμε αυτό, αν μη τι άλλο για το συμφέρον των νέων.
7. Αυτός είναι ο λόγος που από σήμερα ξεκινάμε μια πολιτική συζήτηση για να δώσουμε ώθηση σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στη γραμμή της Στρατηγικής Ατζέντας και στην ανάπτυξη της ΕΕ με 27 κράτη-μέλη. Αυτό απαιτεί ηγετική ικανότητα από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων. Θα επανέλθουμε στο θέμα αυτό κατά την άτυπη σύνοδο το Σεπτέμβριο στη Μπρατισλάβα.