Προεδρικές εκλογές Αυστρία: Βαριές αλληλοκατηγορίες από Χόφερ και φαν ντερ Μπέλεν
Οι δημοσκοπήσεις φέρουν μάλιστα τους Χόφερ και φαν ντερ Μπέλεν σχεδόν να ισοψηφούν ενόψει της εκλογικής αναμέτρησης της Κυριακής. Εάν κερδίσει ο υποψήφιος του Κόμματος των Ελεύθερων (FPÖ), θα γίνει ο πρώτος ακροδεξιός που θα γίνει αρχηγός κράτους στην ΕΕ.
Ο Φαν ντερ Μπέλεν είχε κερδίσει με οριακή διαφορά στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών το Μάιο, ο οποίος ακυρώθηκε λόγω παρατυπιών στην καταμέτρηση των ψηφοδελτίων.
Έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία που συνολικά έχει κρατήσει σχεδόν έναν χρόνο, οι δύο υποψήφιοι, οι οποίοι κέρδισαν με διαφορά τους κεντρώους υποψήφιους, φάνηκαν να χάνουν την υπομονή τους και αντάλλαξαν βαριές κατηγορίες: από το ότι ο ένας θέτει σε κίνδυνο την αυστριακή οικονομία ως το ότι ο άλλος επιδόθηκε σε κατασκοπεία.
«Το καταλαβαίνω, δεν ήσουν τίποτα», είπε ο Χόφερ στον Φαν ντερ Μπέλεν, ανεξάρτητο υποψήφιο, χλευάζοντάς τον επειδή ανήκε στους Πράσινους και κατηγορώντας τον πως ήταν κομμουνιστής. «Ψεύδεσαι ξανά!», απάντησε ο Φαν ντερ Μπέλεν.
Ο Χόφερ κατηγόρησε επίσης τον υποψήφιο των Πράσινων ότι ήταν κατάσκοπος, κάτι στο οποίο ο Φαν ντερ Μπέλεν απάντησε «αυτό είναι γελοίο... είναι το πιο κακόβουλο πράγμα που έχω ακούσει εδώ και πολύ καιρό».
Ο Χόφερ κατηγόρησε εξάλλου τον Φαν ντερ Μπέλεν πως λέει ψέματα όσον αφορά στη στάση του για την υπηρεσία στη χώρα, τους νόμους περί επιστράτευσης και την ουδετερότητα της Αυστρίας.
Ο συντονιστής της τηλεμαχίας στη δημόσια αυστριακή τηλεόραση ÖRF προσπάθησε επίμονα να στρέψει τη συζήτηση στις πολιτικές θέσεις των υποψηφίων, αλλά οι δύο τους επέμειναν να διαβάζουν ο ένας προκλητικές δηλώσεις του άλλου και εκτυπωμένες αναρτήσεις σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης με πολύ επιθετικό ύφος.
Αναφερόμενος στη δήλωση ενός στελέχους του FPÖ πως ο πατέρας του Φαν ντερ Μπέλεν μπορεί να ήταν συμπαθών των ναζί, ο ανεξάρτητος υποψήφιος απέρριψε τον ισχυρισμό αυτό και έδειξε στην κάμερα μια φωτογραφία του πατέρα του, ο οποίος πέθανε πριν από πενήντα χρόνια. Ο Χόφερ περιέγραψε την κίνησή του αυτή με τον όρο «φάουλ» και κάλεσε τον αντίπαλό του να πάψει να προσπαθεί να «προκαλέσει οίκτο» και να εμφανιστεί ως θύμα, υποστηρίζοντας πως υποστηρικτές του Φαν ντερ Μπέλεν επίσης έχουν αποκαλέσει τον υποψήφιο του FPÖ και τον πατέρα του ναζί.
Η άκρα δεξιά προ των πυλών της προεδρίας
Η Αυστρία αποφασίζει την Κυριακή αν θα έχει έναν πρόεδρο που προέρχεται από κόμμα της άκρας δεξιάς, η εκλογή του οποίου θα αποτελέσει πρωτοφανές φαινόμενο στην Ευρώπη, αλλά και νέο θρίαμβο των λαϊκιστών, έξι μήνες μετά την απόφαση για Brexit και έναν μήνα μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.
Η χώρα προετοιμάζεται για το τέλος μιας ατελείωτης σειράς εκλογικών αναμετρήσεων, όμως το αποτέλεσμα δεν ήταν ποτέ ως τώρα πιο αμφίρροπο μεταξύ του Νόρμπερτ Χόφερ, υποψήφιου του ακροδεξιού και ευρωσκεπτικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων (FPO), και του Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, φιλελεύθερου οικολόγου που κατεβαίνει στις εκλογές ως ανεξάρτητος.
Μια νίκη του Χόφερ «θα αποτελέσει σημείο καμπής για την Αυστρία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδυναμώνοντας τα λαϊκιστικά κόμματα τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς», εκτίμησε ο Τσαρλς Λάιχφιλντ του think tank Eurasia, ενόψει μιας εκλογικής χρονιάς υψηλού κινδύνου, με εκλογές να διεξάγονται στη Γαλλία, την Ολλανδία και τη Γερμανία.
«Θα εκληφθεί αμέσως ως μια νέα ήττα της αυστριακής κυβέρνησης, της πολιτικής υποδοχής προσφύγων της Άνγκελα Μέρκελ και των Βρυξελλών», πρόσθεσε.
Όμως ο πρόεδρος της Αυστρίας έχει περιορισμένες εξουσίες και δεν μπορεί να επεμβαίνει στη διακυβέρνηση της χώρας, υπενθυμίζει ο Λάιχφιλντ, υπογραμμίζοντας ότι το πραγματικό διακύβευμα για το FPO είναι να μετατρέψει τις προεδρικές εκλογές σε εφαλτήριο για την καγκελαρία, την καρδιά της εκτελεστικής εξουσίας.
«Παίζετε με τη φωτιά», αναφορικά με μια ενδεχόμενη αποχώρηση της Αυστρίας από την ΕΕ, κατηγόρησε ο βαν ντερ Μπέλεν, 72 ετών, τον αντίπαλό του στην τελευταία τους τηλεμαχίας.
Ο υποψήφιος του FPO, ένας σαραντάχρονος που χαμογελά πάντα μειλίχια, απάντησε χαρακτηρίζοντας «ψεύτη» τον αντίπαλό του και υπενθυμίζοντας ότι σκοπεύει να ζητήσει δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Αυστρίας από την ΕΕ (Oexit) παρά μόνο αν ενταχθεί στο μπλοκ η Τουρκία ή αν η ΕΕ γίνει πιο «συγκεντρωτική».
Σημειώνεται ότι στο παρελθόν το ακροδεξιό κόμμα έχει εκφράσει ακόμη πιο ευρωσκεπτικιστικές απόψεις.
Ο Χόφερ, ο οποίος έχει χαιρετίσει την εκλογή Τραμπ, από την πλευρά του κατηγόρησε τον βαν ντερ Μπέλεν ότι θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις Αυστρίας - ΗΠΑ με τις επικρίσεις του εναντίον του εκλεγμένου Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου.
Ο Χόφερ, στέλεχος του FPO εδώ και είκοσι χρόνια και αντιπρόεδρος του κοινοβουλίου, έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να αποκτήσει στενότερες σχέσεις με τους πολιτικούς ηγέτες της ανατολικής Ευρώπης, οι οποίοι έχουν εκφράσει ανοικτά την εχθρότητά τους προς τους πρόσφυγες, αλλά και με τη Ρωσία.
Εξάλλου, την ημέρα των προεδρικών εκλογών στην Αυστρία διεξάγεται και το δημοψήφισμα στην Ιταλία για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, που πρότεινε ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, ο οποίος ενδέχεται να αναγκαστεί σε παραίτηση αν δεν επικρατήσει το «ναι», ένα ακόμη γεγονός που θα προκαλέσει πολιτικό σεισμό στην Ευρώπη.
Στο εσωτερικό της Αυστρίας, στην περίπτωση που εκλεγεί πρόεδρος ο Χόφερ «ενδέχεται να επιταχύνει τη διαδικασία» προς τις βουλευτικές εκλογές, εκτίμησε ο πολιτικός αναλυτής Τόμας Χόφερ.
Ο υποψήφιος της ακροδεξιάς έχει πει επανειλημμένα ότι σκοπεύει να είναι ένας ενεργός πρόεδρος και δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο, υπό κάποιες συνθήκες, να ζητήσει την παραίτηση της κυβέρνησης.
Ο μεγάλος συνασπισμός μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών (SPO) και των Συντηρητικών (OVP) που βρίσκεται στην εξουσία στην Αυστρία από το 2007 φαίνεται να περνά δύσκολες ημέρες παρά την ανάληψη της καγκελαρίας τον Μάιο από τον σοσιαλδημοκράτη Κρίστιαν Κερν.
Τα δύο κόμματα αποκλείστηκαν για πρώτη φορά ήδη από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 24 Απριλίου. Ο Χόφερ βρέθηκε πρώτος σε ψήφους με ποσοστό 35%.
Στη διάρκεια του δεύτερου γύρου στις 22 Μαΐου ο βαν ντερ Μπέλεν κέρδισε με κάτι λιγότερο από 31.000 ψήφους διαφορά, όμως το αποτέλεσμα ακυρώθηκε λόγω διαδικαστικών ανωμαλιών.
Στην περίπτωση που διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ακροδεξιό FPO βρίσκεται πρώτο σε πρόθεση ψήφου, με 30%.
«Πριν από μερικά χρόνια θα ήταν αδιανόητο το FPO να κερδίσει το 50% των ψήφων», σχολίασε ο Τόμας Χόφερ, ο οποίος αναφέρθηκε επίσης και στην «τεράστια αγανάκτηση των ψηφοφόρων» της πλούσιας αυτής χώρας των 8,7 εκατομμυρίων κατοίκων.
Μετά από μία μαραθώνια εκλογική διαδικασία...Bundespräsidentenstichwahlwiederholung!
Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο... ο οικολόγος Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν και ο υποψήφιος της αυστριακής ακροδεξιάς Νόρμπερτ Χόφερ, οι δύο φιναλίστ των προεδρικών εκλογών, κάνουν προεκλογική εκστρατεία εδώ και έναν περίπου χρόνο, μεταμορφωμένοι σε μαραθωνοδρόμους μίας διακεκομμένης εκλογικής διαδικασίας, η οποία ολοκληρώνεται, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, την Κυριακή.
Και ο νικητής είναι...
Στην αρχή ήταν έξι οι υποψήφιοι που διεκδικούσαν την αυστριακή προεδρία. Αυτός ο καιρός έχει παρέλθει προ πολλού, αφού ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών διεξήχθη στις 24 Απριλίου. Το αποτέλεσμά του προκάλεσε αίσθηση: για πρώτη φορά από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο σοσιαλδημοκράτης (SPO) και ο συντηρητικός (OVP) υποψήφιος αποκλείονται από τον πρώτο γύρο.
Αποδυναμωμένος από την εκλογική επίδοση του κόμματός του, ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Βέρνερ Φάιμαν παραιτείται.
Δεύτερη ανατροπή στο δεύτερο γύρο: ο Νόρμπερτ Χόφερ, ο οποίος το βράδυ των αποτελεσμάτων προβάλλεται ως νικητής της ψηφοφορίας, τελικά ηττάται στο νήμα κατά την ολοκλήρωση της καταμέτρησης των επιστολικών ψήφων, η οποία γίνεται, σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο, την επομένη των εκλογών.
Έπειτα από 24ωρο επιπλέον σασπένς, ο πρώην ηγέτης των Πρασίνων της Αυστρίας Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν εκλέγεται πρόεδρος.
Περί νόμων και κόλλας...
Το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων του Νόρμπερτ Χόφερ αποφασίζει να προσβάλει το αποτέλεσμα των εκλογών στη δικαιοσύνη, με επιχείρημα ότι σημειώθηκαν «ατασθαλίες». Οι νομικοί είναι πολύ επιφυλακτικοί ως προς τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος.
Παρά ταύτα, το Συνταγματικό Δικαστήριο δικαιώνει το ακροδεξιό κόμμα στο τέλος του Ιουνίου! Και γιατί; Αποφαίνεται ότι δεκάδες χιλιάδες επιστολικών ψήφων καταμετρήθηκαν εκτός του οριζομένου χρονικού πλαισίου, χωρίς την απαιτούμενη εποπτεία, σε μία πρακτική που γενικώς εφαρμοζόταν κατά το παρελθόν στις ψηφοφορίες. Η ψηφοφορία του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών ακυρώνεται.
Η ορκωμοσία του νεοεκλεγέντος προέδρου, που έχει προγραμματισθεί για τις αρχές του Ιουλίου, ματαιώνεται. Και ο δεύτερος γύρος των εκλογών ορίζεται για τις 2 Οκτωβρίου. Οι υποψήφιοι ξεκινούν και πάλι την προεκλογική εκστρατεία. Τα επιτελεία τους αναζητούν νέα συνθήματα. Τα τηλεοπτικά δίκτυα προγραμματίζουν νέες πολιτικές συζητήσεις.
Uhugate!
Και τότε χτυπά το… Uhugate! Λόγω μίας ακατάλληλης κόλλας, κατασκευαστικό ελάττωμα πλήττει τα ψηφοδέλτια των επιστολικών ψήφων, που χρησιμοποιούνται πολύ στις ψηφοφορίες στην Αυστρία. Ορισμένοι φάκελοι ανοίγουν μόνοι τους και ένας από αυτούς ακυρώνει το ψηφοδέλτιο...
Δύο εβδομάδες πριν από την επανάληψη του δεύτερου γύρου, η ψηφοφορία αναβάλλεται για τις 4 Δεκεμβρίου, ώστε να τυπωθούν νέοι φάκελοι. Η αυστριακή αστυνομία αναζητεί τον ένοχο των ελαττωματικών φακέλων... η ελαττωματική κόλλα προέρχεται από τη Γερμανία!
«Περισσότερο από ποτέ»
Η εξέλιξη του απίστευτου σεναρίου δοκιμάζει τα νεύρα των υποψηφίων και κυρίως του νικητή των προεδρικών εκλογών. Ο Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν καταφεύγει στο χιούμορ και ξεκινά για τρίτη φορά προεκλογική εκστρατεία υπό τους ήχους του «One more time» (Daft Punk) και με νέο σύνθημα «Περισσότερο από ποτέ» (Mehr den Je).
Η γερμανική γλώσσα δείχνει το μεγαλείο της και γεννά μία λέξη ειδική για την περίπτωση: Bundespräsidentenstichwahlwiederholungverschiebung (αναβολή της επανάληψης του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών)
Οι παλινωδίες δεν διασκεδάζουν καθόλου τον εκδότη σχολικών βιβλίων που χρειάστηκε να αποσύρει 2.500 βιβλία που είχαν τυπωθεί πριν από την ακύρωση της ψηφοφορίας και όπου ο Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν εμφανιζόταν ως πρόεδρος της Αυστριακής Δημοκρατίας.
Πάντως στο τέλος του Αυγούστου, οι Αυστριακοί μάθαιναν ανακουφισμένοι ότι ο Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, μανιώδης καπνιστής, 72 ετών, έχει «πνεύμονες σε εξαιρετική κατάσταση», όπως μαρτυρούσε το ιατρικό του δελτίο.
Για να δώσει μία οικονομική υποστήριξη στον υποψήφιο των Οικολόγων, αφού οι δαπάνες της προεκλογικής του εκστρατείας δεν του έχουν καταβληθεί, ένα διάσημο καφέ της Βιέννης στήνει την επιχείρηση «ένας καφές για τον βαν ντερ Μπέλεν», πληρώνοντας στο προεκλογικό του επιτελείο 50 λεπτά για κάθε καφέ που σερβίρει.
Πολιτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι η μαραθώνια προεκλογική εκστρατεία ήταν «από τις πιο χυδαίες» στην Αυστρία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Συνετά, το αυστριακό κοινοβούλιο όρισε την 26η Ιανουαρίου για τη ανάληψη των καθηκόντων του νέου προέδρου, ώστε να υπάρχουν τα χρονικά περιθώρια για την κήρυξη ενός νέου Bundespräsidentenstichwahlwiederholung...