Νέα ρυπογόνος χημική ουσία καταστρέφει την ατμόσφαιρα
Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική αποκαθίσταται σταδιακά στα προ του 1980 επίπεδα μετά τη συμφωνία του Μόντρεαλ του 1987, η οποία απαγόρευσε τους χλωροφθοράνθρακες που κατέστρεφαν το όζον.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν τώρα ότι η αποκατάσταση αυτή -που αναμένεται να συμβεί μεταξύ 2046 και 2057- μπορεί να καθυστερήσει άλλα 5 έως 30 χρόνια εξαιτίας μιας άλλης χημικής ουσίας, που επίσης δρα καταστροφικά για το όζον και η οποία δεν έχει τεθεί υπό έλεγχο μέχρι σήμερα.
Πρόκειται για το διχλωρομεθάνιο ή μεθυλενοδιχλωρίδιο, μια άχρωμη αέρια οργανική ένωση, η οποία, αν και βραχύβια, έχει αυξηθεί ταχύτατα κατά τα τελευταία χρόνια. Η ανθρωπογενής αυτή ουσία με διάφορες βιομηχανικές εφαρμογές, η οποία είχε αγνοηθεί έως τώρα, δεν περιλαμβάνεται σε αυτές που έθεσε υπό έλεγχο το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ.
Οι ερευνητές από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον δρ. Ράιαν Χοσαϊνί του Κέντρου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ -που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications»- εκτιμούν ότι αν το διχλωρομεθάνιο παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, τότε η πλήρης αποκατάσταση του στρώματος του όζοντος θα παραταθεί κατά μόνο πέντε χρόνια.
Αν όμως οι συγκεντρώσεις αυτής της χημικής ένωσης στην ατμόσφαιρα συνεχίσουν να αυξάνουν με τον μέσο ετήσιο ρυθμό της περιόδου 2004-2014, τότε η καθυστέρηση στην επούλωση της τρύπας πάνω από την Ανταρκτική θα φθάσει τα 30 χρόνια.
Προς το παρόν, οι επιστήμονες δηλώνουν ότι κάθε πρόβλεψη για τη μελλοντική πορεία του διχλωρομεθανίου παραμένει αβέβαιη. Ενώ έως το τέλος της δεκαετίας του 1990, τα επίπεδα του διχλωρομεθανίου μειώνονταν αργά, μετά το 2000 έχει καταγραφεί μία απρόσμενη αντιστροφή της τάσης και μια γρήγορη αύξησή τους. Παραμένει ασαφές πού οφείλεται αυτή η εξέλιξη.
Το στρώμα του όζοντος στη στρατόσφαιρα αποτελεί μια ασπίδα γύρω από τη Γη για την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου, η οποία αλλιώς θα ήταν επιβλαβής για την υγεία ανθρώπων και ζώων. Το όζον απορροφά επίσης την εκπεμπόμενη από τη Γη υπέρυθρη ακτινοβολία, παίζοντας έτσι ρόλο στην κλιματική αλλαγή.
