Καταλονία: Το χρονικό της μεγάλης κρίσης και η επόμενη ημέρα

Τι κρύβεται πίσω από το πολιτικό «θρίλερ» στην Ιβηρική χερσόνησο

Το αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα

Την 1η Οκτωβρίου, παρά την απαγόρευση από την ισπανική Δικαιοσύνη, διοργανώθηκε το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιφέρειας από την τοπική κυβέρνηση της Καταλονίας, υπό τον πρόεδρο Κάρλες Πουτζντεμόν.

Η ψηφοφορία, την οποία η Μαδρίτη δεν αναγνώρισε και μποϊκόταραν τα κόμματα κατά της απόσχισης, αμαυρώθηκε από τις βιαιοπραγίες των αστυνομικών εναντίον ψηφοφόρων με τουλάχιστον 92 τραυματίες. Ακολούθησαν πολλές ογκώδεις διαδηλώσεις.

Σύμφωνα με τις καταλανικές αρχές, το «ναι» στην απόσχιση υπερίσχυσε με ποσοστό 90,18% των ψήφων με τη συμμετοχή να ανέρχεται σε 43%.

Την 3η Οκτωβρίου, σε ένα σπάνιο τηλεοπτικό διάγγελμα, ο βασιλιάς της Ισπανίας Φελίπε δηλώνει ότι το Κράτος πρέπει «να εγγυηθεί τη συνταγματική τάξη». Επιπλέον, καταγγέλλει την «απαράδεκτη ανεντιμότητα» της καταλανικής ηγεσίας.

Ως απάντηση, ο Κάρλες Πουτζντεμόν απειλεί να κηρύξει την ανεξαρτησία της Καταλονίας ελλείψει διαλόγου.

Η συντηρητική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι καλεί τους Καταλανούς ηγέτες να διαλύσουν το κοινοβούλιο και να προκηρύξουν πρόωρες περιφερειακές εκλογές.

Υπό πίεση

Ενώπιον της αβεβαιότητας, πολλές επιχειρήσεις, όπως μεγάλες τράπεζες σαν την Banco Sabadell και την CaixaBank, όπως επίσης και τον όμιλο φυσικού αερίου Gas Natural ανακοινώνουν τη μεταφορά της έδρας τους από την Καταλονία. Από την 1η Οκτωβρίου, σχεδόν 1.700 επιχειρήσεις θα μεταφέρουν την εταιρική τους έδρα.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα ζητά από την καταλανική ηγεσία να μην προχωρήσει σε μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας. Η δήμαρχος της Βαρκελώνης, η Άντα Κολάου, τάσσεται κατά μιας τέτοιας ανακήρυξης.

Την ίδια ώρα οι διαδηλώσεις σε ολόκληρη την χώρα συνεχίζονται και εκατομμύρια Ισπανοί ζητούν να διεξαχθεί διάλογος και φωνάζουν υπέρ της ενότητας της χώρας.

Ανεξαρτησία… ή όχι

Την 10η Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης του κοινοβουλίου της Καταλονίας, ο Κάρλες Πουτζντεμόν εκτιμά ότι η Καταλονία πρέπει «να γίνει ένα ανεξάρτητο Κράτος υπό μορφή Δημοκρατίας» προτού «αναστείλει» την κήρυξη της ανεξαρτησίας καλώντας σε διάλογο τη Μαδρίτη.

Ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι, απαντώντας, απευθύνει τελεσίγραφο στον Καταλανό ηγέτη απειλώντας να πάρει τον έλεγχο της Καταλονίας σε συμφωνία με το άρθρο 155 του Συντάγματος.

Στις τάξεις των υπέρμαχων της αυτονομίας, οι τόνοι ανεβαίνουν. Για το νούμερο 2 της καταλανικής κυβέρνησης, τον Οριόλ Ζουνκέρας, η πρόταση για διάλογο της Μαδρίτης δεν μπορεί να αναφέρεται παρά μόνο στην ανεξαρτησία. Το ακροαριστερό κόμμα, σύμμαχος του Πουτζντεμόν, το CUP πιέζει ασφυκτικά τον πρόεδρο της περιφέρειας να προχωρήσει στο διαζύγιο.

Ο Πουτζντεμόν χρονοτριβεί

Την 16η Οκτωβρίου, ο πρόεδρος της Καταλονίας επαναλαμβάνει την έκκλησή του για διάλογο.

Την 19η Οκτωβρίου, σε μια νέα απόπειρα καθυστέρησης, ο Πουτζντεμόν γράφει επιστολή στον Μαριάνο Ραχόι προκειμένου να τον ενημερώσει ότι το Κοινοβούλιο της Καταλονίας δεν ψήφισε υπέρ της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας, ωστόσο ενδέχεται να το κάνει εάν η Μαδρίτη άρει το καθεστώς αυτονομίας.

Την 21η Οκτωβρίου ο επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης ζητάει από τη Γερουσία την ενεργοποίηση του άρθρου 155 του Συντάγματος με στόχο την καθαίρεση της καταλανικής ηγεσίας και την προκήρυξη εκλογών στις αρχές του 2018.

Ο Κάρλες Πουτζντεμόν ανταπαντά απειλώντας να δώσει το πράσινο φως για την μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της «Δημοκρατίας της Καταλονίας». Όμως, πολλά στελέχη της κυβέρνησής του φαίνεται να τάσσονται υπέρ της διεξαγωγής πρόωρων περιφερειακών εκλογών.

Φωνάζοντας «ελευθερία» και «ανεξαρτησία» εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες κατακλύζουν τους δρόμους της Βαρκελώνης για να διαμαρτυρηθούν για τις πρόσφατες συλλήψεις δύο αυτονομιστών ηγετών.

Την 26η Οκτωβρίου, μετά την απόφαση της Γερουσίας να εγκρίνει την εφαρμογή το άρθρου 155, ο Καταλανός πρόεδρος ανακοινώνει ότι δεν θα προκηρύξει εκλογές.

Ανακήρυξη της ανεξαρτησίας και κηδεμονία

Στις 27 Οκτωβρίου, σχεδόν ταυτόχρονα, το καταλανικό κοινοβούλιο κηρύσσει την ανεξαρτησία της περιφέρειας και η ισπανική Γερουσία δίνει το πράσινο φως στην κυβέρνηση να θέσει υπό κηδεμονία την Καταλονία. Σύσσωμη η διεθνής κοινότητα τάσσεται υπέρ της ενότητας της Ισπανίας.

Ο Μαριάνο Ραχόι ανακοινώνει την αποπομπή του Πουτζντεμόν και της κυβέρνησής του. Το καταλανικό κοινοβούλιο διαλύεται εν αναμονή της ανανέωσής του μέσω των εκλογών που προκηρύχθηκαν για την 21η Δεκεμβρίου.

Την 28η Οκτωβρίου η ισπανική κυβέρνηση ανακοινώνει την παύση από τα καθήκοντά του του αρχηγού της αστυνομίας της Καταλονίας Λουίς Τραπέρο. Το υπουργείο Εσωτερικών παίρνει τον έλεγχο της τοπικής αστυνομίας.

Ο Κάρλες Πουτζντεμόν καλεί τους υποστηρικτές του να αντισταθούν «δημοκρατικά» στην κηδεμονία της περιοχής.

Στη Μαδρίτη χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώνονται για να υπερασπισθούν την ενότητα της Ισπανίας, κρατώντας τις σημαίες της χώρας τους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τι κρύβεται πίσω από το πολιτικό «θρίλερ» στην Ιβηρική χερσόνησο

Στο χείλος της μεγαλύτερης πολιτικής κρίσης που σημειώνεται τα τελευταία 40 χρόνια βρίσκεται πλέον η Ισπανία, μετά την απόφαση των Καταλανών κα κηρύξουν μονομερώς την ανεξαρτησία τους και την αντίστοιχη διαταγή της ισπανικής κυβέρνησης του Μαριάνο Ραχόι να αναστείλει την αυτονομία της περιφέρειας και να κηρύξει έκπτωτους από τα αξιώματά τους τόσο τον περιφερειάρχη, Κάρλες Πουτζντεμόν, και την κυβέρνησή του όσο και τον αρχηγό της Αστυνομίας.

Από τη μια πλευρά, ο αποπεμφθείς Πουτζντεμόν κάλεσε το Σάββατο (28/10/2017), μέσω διαγγέλματός του, σε «δημοκρατική αντίσταση» τους συμπατριώτες του ενάντια στην εφαρμογή του άρθρου 155 του ισπανικού Συντάγματος (σ.σ. με αυτό αναστέλλεται η αυτονομία της Καταλονίας).

Από την άλλη πλευρά, ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι, έχοντας την πλήρη στήριξη της Ευρώπης, «καρατομεί» την καταλανική ηγεσία, επιχειρώντας να βάλει ένα τέλος στον «ανένδοτο» που κήρυξε ο Πουτζντεμόν εναντίον της Μαδρίτης. (Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ)

Είναι, όμως, μόνον πολιτικοί και εθνικοί οι λόγοι που οδηγούν σε αυτόν τον ιδιόμορφο «εμφύλιο» ανάμεσα στις δύο πλευρές;

Η πραγματικότητα σε αριθμούς

Οι ιστορικοί, όταν καλούνται να μελετήσουν και να αναλύσουν τις βαθύτερες αιτίες μιας εθνικής σύγκρουσης, στην οποία ενέχεται η απόσχιση μιας περιφέρειας, δεν μπορούν να παραβλέψουν τους οικονομικούς παράγοντες που διαδραματίζουν – τις περισσότερες φορές – καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις.

Ρίχνοντας μια πιο προσεκτική ματιά στα οικονομικά δεδομένα της Καταλονίας, πρόκειται για μια σχετικά μικρή, σε επίπεδο γεωγραφικής έκτασης, επαρχία της Ιβηρικής χερσονήσου – μόλις 32.114 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Δεν είναι, λοιπόν, το μέγεθός της εκείνο που καθορίζει την απεγνωσμένη προσπάθεια της Ισπανίας να την κρατήσει προσαρτημένη στο άρμα της, όσο η οικονομική σημασία της.

Η πραγματική δύναμη της Καταλονίας κρύβεται στην οικονομία της: Με έναν Προϋπολογισμό ύψους 215,6 δισ. ευρώ, η οικονομία της θεωρείται ισχυρότερη σε σύγκριση με αρκετές χώρες της Ευρωζώνης, ενώ αντιπροσωπεύει κάτι παραπάνω από το 1/5 του ισπανικού ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν).

Εξαγωγές

Στο επίπεδο των εξαγωγών, οι Καταλανοί αποτελούν μια εξαιρετικά υπολογίσιμη και διόλου ευκαταφρόνητη δύναμη: Με 65,2 δισ. ευρώ, οι εξαγωγές της Καταλονίας αποτελούν το ¼ του συνόλου της Ισπανίας. Η περιφέρεια διαθέτει τρία σημαντικά και πολύ ισχυρά λιμάνια στη Βαρκελώνη, την Ταρραγόνα και το Παλαμός.

Άποψη του λιμανιού της Βαρκελώνης

Σε ό,τι αφορά στις αερομεταφορές, η περιφέρεια περιλαμβάνει συνολικά επτά αεροδρόμια:

• Διεθνές Αεροδρόμιο της Βαρκελώνης
• Αεροδρόμιο της Ζιρόνα-Κόστα Μπράβα
• Αεροδρόμιο της Ταρραγόνα-Ρέους
• Αεροδρόμιο της Λιέιδα-Αλγουάιρε
• Αεροδρόμιο του Σαβαδέλ
• Αεροδρόμιο των Πυρηναίων-Ανδόρας
• Αεροδρόμιο του Περπινιάν-Ριβσάλτ

Ξένες επενδύσεις

Εξίσου σημαντική είναι και η παρουσία ξένων επενδύσεων στην περιοχή: 37 δισ. ευρώ το συνολικό ύψος τους, ένα ποσό που αντιστοιχεί στο ¼ των συνολικών ξένων επενδύσεων στην Ιβηρική χερσόνησο.

Ανεργία

Αξιοσημείωτο είναι και το «ατού» των Καταλανών στον τομέα της απασχόλησης: Η ανεργία στην επαρχία είναι πολύ χαμηλότερη σε σύγκριση με την υπόλοιπη χώρα. Το ποσοστό ανεργίας στην Καταλονία είναι 13,2% για το δεύτερο τρίμηνο του 2017 όταν στην υπόλοιπη Ισπανία ανέρχεται στο 17,2%.

Πολιτισμός και ΜΜΕ

Τέλος, μια πολύ σημαντική πτυχή της καταλανικής οικονομίας αφορά στην πολιτιστική παραγωγή της. Ενδεικτικά, η Βαρκελώνη παραδοσιακά αποτελεί την πόλη με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση εκδοτικών οίκων της Ισπανίας, κατέχοντας το 2014 το 48,3% του τζίρου του εμπορίου βιβλίου σε κρατικό επίπεδο, μπροστά από την Κοινότητα της Μαδρίτης που κατείχε το 43,3%.

Αλλά και στην κινηματογραφική βιομηχανία και τα ΜΜΕ, θεωρείται μία από τις πλέον παραγωγικές περιφέρειες της Ισπανίας. Ο Καταλανικός Οργανισμός Οπτικοακουστικών Μέσων ιδρύθηκε το 1979 ενσωματωμένος στην Κυβέρνηση της Καταλονίας και έκτοτε αποτελεί τον μεγαλύτερο οργανισμό της Ισπανίας παραγωγής οπτικοακουστικού υλικού στα καταλανικά.

Ένας εκ των δύο οργανισμών του, η Καταλανική Τηλεόραση διαθέτει επτά κανάλια, με το σημαντικότερο να είναι το γενικού ενδιαφέροντος TV3, που εκπέμπουν στο σύνολο των καταλανόφωνων περιοχών της Ισπανίας.

Το δημόσιο Καταλανικό Ραδιόφωνο από την άλλη είναι σταθερά ο δεύτερος σε ακροαματικότητα σταθμός της Καταλονίας που εκπέμπει αποκλειστικά στα καταλανικά.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο ραδιοφωνικός τομέας της CCMA,διαθέτει και άλλα τρία ραδιόφωνα, μεταξύ των οποίων και το «Καταλονία Ενημέρωση». Οι ισπανόφωνοι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί διαθέτουν έδρα στη Βαρκελώνη και εκπέμπουν σε όλο το μήκος της Καταλονίας.

Από αυτούς, μόνο η δημόσια τηλεόραση και το Ράδιο 4 παράγουν περιεχόμενο στα καταλανικά με τους υπόλοιπους να περιορίζονται σε παραγωγές που απλώς πραγματοποιούνται σε τοπικά στούντιο.

Με πληροφορίες από Independent, El Mundo, Guardian και AFP

Σχετικές ειδήσεις

• Καταλονία: «Ο Πουτζντεμόν στη φυλακή!» φωνάζει η Μαδρίτη
• Καταλονία: Τι κρύβεται πίσω από το πολιτικό «θρίλερ» στην Ιβηρική χερσόνησο
• Καταλονία: Σε «δημοκρατική αντίσταση» καλεί ο Πουτζντεμόν