Ανατροπή στην υπόθεση Σκριπάλ: «Δεν μπορούμε να αποδείξουμε ότι το Novichok παράχθηκε στη Ρωσία»
«Βόμβα» στην υπόθεση της δηλητηρίασης του Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα, Σεργκέι Σκριπάλ, και της κόρης του έριξε ο επικεφαλής του Πόρτον Ντάουν, του γνωστού ερευνητικού εργαστηρίου του βρετανικού στρατού, δηλώνοντας πως δεν κατέστη δυνατό να αποδειχθεί ότι η νευροτοξική ουσία παρήχθη στη Ρωσία.
«Κατορθώσαμε να ταυτοποιήσουμε το νευροτοξικό παράγοντα Novichok και ότι ήταν στρατιωτικής προέλευσης νευροτοξικός παράγοντας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του Πόρτον Ντάουν Γκάρι Άιτκενχεντ στο Sky News, συμπληρώνοντας:
«Δεν έχουμε εντοπίσει την ακριβή πηγή, αλλά χορηγήσαμε τις επιστημονικές πληροφορίες στην κυβέρνηση η οποία χρησιμοποίησε στη συνέχεια άλλες πηγές για να συνθέσει τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξατε».
Εντούτοις επιβεβαίωσε ότι η ουσία απαιτούσε «ιδιαίτερα εξελιγµένες µεθόδους για να δημιουργηθεί, κάτι που θα μπορούσε να γίνει μόνο με τις δυνατότητες ενός κρατικού παράγοντα».
«Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την παροχή επιπλέον πληροφοριών που μπορεί να μας βοηθήσουν να προσεγγίσουμε (την πηγή), αλλά δεν έχουμε κατορθώσει ακόμη να το κάνουμε αυτό», κατέληξε.
Υπενθυμίζεται ότι η Μόσχα αρνείται κατηγορηματικά πως βρίσκεται πίσω από τη χημική επίθεση στον Ρώσο πρώην διπλό πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και στην κόρη του Γιούλια στην νότια βρετανική πόλη Σάλσμπερι στις 4 Μαρτίου.
Ο Άιτκενχεντ τόνισε ότι η βρετανική κυβέρνηση διαθέτει «άλλα στοιχεία» που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να καθορίσει την προέλευση του νευροτοξικού παράγοντα, κάποια εκ των οποίων βασίζονται σε υπηρεσίες μυστικών πληροφοριών.
«Είναι η δουλειά μας να χορηγούμε τα επιστημονικά αποδεικτικά στοιχεία για το ποιος ακριβώς είναι αυτός ο συγκεκριμένος νευροτοξικός παράγοντας - ταυτοποιήσαμε ότι είναι από αυτή τη συγκεκριμένη κατηγορία και ότι είναι στρατιωτικής προέλευσης, αλλά δεν είναι η δουλειά μας να καθορίσουμε που παρασκευάστηκε», σημείωσε.
Απέρριψε, δε, ξανά την πιθανότητα ότι το Πόρτον Ντάουν θα μπορούσε να είναι η πηγή του νευροτοξικού παράγοντα.
Και αυτό γιατί ο πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Βλαντιμίρ Σίζοφ είχε υποστηρίξει σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC τον περασμένο μήνα ότι το εργαστήριο του Πόρτον Ντάουν απέχει μόλις 11 χιλιόμετρα από το Σάλσμπερι, υπονοώντας ότι θα μπορούσε η τοξική ουσία να προήλθε από εκεί.
Το Φόρεϊν Οφις ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχει «ψήγμα αλήθειας» στον ισχυρισμό ότι η ουσία συνδέεται με το Πόρτον Ντάουν.
Πούτιν: Είκοσι χώρες μπορούν να παρασκευάσουν νευροπαραλυτικές ουσίες
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν εξέφρασε την ελπίδα να μπει ένα «τέλος» στις κατηγορίες που διατυπώνονται κατά της Μόσχας για την υπόθεση Σκριπάλ στη σύνοδο του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Ερωτηθείς, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα, ο Πούτιν δήλωσε «έκπληκτος» από το ρυθμό της αντιρωσικής εκστρατείας.
Αναφερόμενος στη δηλητηρίαση του πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του Γιούλιας στο Σάλσμπερι της Βρετανίας πριν από έναν μήνα, υποστήριξε ότι υπάρχουν περίπου 20 χώρες σε όλον τον κόσμο όπου είναι δυνατόν να παρασκευαστούν νευροπαραλυτικές ουσίες.
Σημείωσε επίσης ότι ο επικεφαλής του Πόρτον Ντάουν, του ερευνητικού εργαστηρίου του βρετανικού στρατού, δήλωσε ότι δεν είναι θέση να αποδείξει το πού παρασκευάστηκε ο χημικός παράγοντας με τον οποίο δηλητηριάστηκε ο Σκριπάλ.
Ο Πούτιν επανέλαβε επίσης ότι η Ρωσία θέλει να συμμετάσχει στην έρευνα για την υπόθεση αυτή.
Όπως είπε, ελπίζει ότι στην αυριανή σύνοδο του ΟΑΧΟ θα μπει ένα «οριστικό τέλος» στην έρευνα για τη δηλητηρίαση του Σκριπάλ.
«Προκαλεί κατάπληξη, η ταχύτητα με την οποία εξαπολύθηκε η αντιρωσική εκστρατεία. Αύριο, συγκαλούμε μια σύνοδο του ΟΑΧΟ για να εξετάσουμε την κατάσταση αυτή με τον πιο λεπτομερή τρόπο (...) Ελπίζω ότι αυτό θα επιτρέψει να μπει ένα τέλος», τόνισε.
Εξάλλου, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σχολιάζοντας τις κατηγορίες της Βρετανίας κατά της Ρωσίας, ανέφερε ότι «η βρετανική θεωρία δεν θα επιβεβαιωθεί σε καμία περίπτωση».
Είναι αδύνατον να αποδειχτεί η ανάμιξη της Μόσχας στη δηλητηρίαση του Σκριπάλ και η πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας θα πρέπει να ζητήσουν συγγνώμη από τη Μόσχα, είπε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.
Πρόσθεσε, δε, ότι αρχίζει να επιβεβαιώνεται ότι οι κατηγορίες σε βάρος της Ρωσίας είναι αβάσιμες.
«Το Novishok είχε πουληθεί και περιφέρονταν ανά τον κόσμο τη δεκαετία του 1990»
Την ίδια ώρα, η δηλητηριώδης ουσία, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί στην απόπειρα δολοφονίας του Ρώσου πρώην κατασκόπου Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του Γιούλια και έγινε γνωστή ως «Νοvichok», «είχε πουληθεί και περιφέρονταν ανά τον κόσμο» από την δεκαετία του 1990, αναφέρει εκτενής δημοσιογραφική έρευνα της εφημερίδας Novaya Gazeta, την οποία ωστόσο δεν σχολίασε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Συγκεκριμένα, η εφημερίδα Novaya Gazeta δημοσιεύει δικαστικά έγγραφα από την ποινική υπόθεση, η οποία είχε σχέση με τη δολοφονία το 1995 του ελληνικής καταγωγής επιχειρηματία Ιβάν Κιβελίδη και της γραμματέα του, από τα οποία φαίνεται ότι από τη δεκαετία ακόμα του 1990 η μυστική δηλητηριώδης ουσία «είχε πουληθεί και περιφέρονταν ανά τον κόσμο».
Ένα από τα πρόσωπα, που είχαν εμπλακεί στην υπόθεση ήταν ο Ρώσος χημικός Λεονίντ Ρινκ, ο οποίος όπως γράφει η εφημερίδα «δίνει συνεντεύξεις στα κρατικά ρωσικά Μέσα ενημέρωσης ως ένας από τους ερευνητές που συμμετείχαν στην παρασκευή των δηλητηριωδών ουσιών του συστήματος Novichok (Νοβιτσόκ)».
«Στη συνέντευξη του ο Ρινκ λέει ότι τους Σκριπάλ θα μπορούσαν να δηλητηριάσουν οι ίδιοι οι Βρετανοί», αλλά «μεταξύ άλλων ο ίδιος ο Ρινκ εμπλέκεται σε μια μεγάλη ποινική υπόθεση του παρελθόντος.
Εργαζόμενος στα μυστικά εργαστήρια στην πόλη Σιχανί, και συγκεκριμένα στο Ινστιτούτο το οποίο ασχολούνταν με την παρασκευή σοβιετικών χημικών όπλων, σύμφωνα πάντα με τη δική του κατάθεση, ο ίδιος πούλησε τη δηλητηριώδη ουσία. Τα έγγραφα αυτά με την κατάθεση του περιέχονται στην ποινική υπόθεση, η οποία αφορούσε τη δολοφονία του τραπεζίτη Ιβάν Κιβελίδη κατά τη διάρκεια της οποίας είχαν ανακρίνει τον Ρινκ ως μάρτυρα. Δύο εμπειρογνώμονες οι οποίοι είχαν ασχοληθεί με το Novichok, εκτιμούν, γράφει η ρωσική εφημερίδα, ότι η ουσία που αναφέρεται στην υπόθεση της δολοφονίας του Κιβελίδη, ανήκει στην ίδια κατηγορία των ουσιών που ανήκει και το Novichok.
Μετά το δημοσίευμα της Novaya Gazeta με τίτλο «Το Novichok είχε ήδη σκοτώσει» (23/3/2018) η κόρη του Ρινκ, όπως είχαν γράψει η εφημερίδες RBK και The Bell, αρνήθηκε τα πάντα, δηλώνοντας ότι ο Ρινκ δεν εμπλέκεται στην υπόθεση της δηλητηριώδους ουσίας. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι η κόρη του Ρινκ και ο ίδιος προς το παρόν δεν έχουν σχολιάσει το δημοσίευμα της Novaya Gazeta.
Η εφημερίδα δημοσιεύει στη συνέχεια έγγραφα από τις υποθέσεις και τις καταθέσεις που απασχόλησαν τις δικαστικές αρχές κατά την περίοδο 1999-2007, με αφορμή την δολοφονία του Ιβάν Κιβελίδη.
Οι ανακριτικές αρχές είχαν ενδιαφερθεί τότε να μάθουν από πού μπορεί να προερχόταν η ισχυρή δηλητηριώδης ουσία, που είχε τοποθετηθεί στο ακουστικό του τηλεφώνου στο γραφείο του Κιβελίδη και σκότωσε τον ίδιο και την γραμματέα του. Και αφού ενημερώθηκαν από την Υπηρεσία Ομοσπονδιακής Ασφάλειας (FSB) της περιοχής Σαράτοβο για τις συνθήκες ασφαλείας στο μυστικό ινστιτούτο στην πόλη Σιχανί, άρχισαν να ανακρίνουν τον Λεονίντ Ρινκ και ανακάλυψαν πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία.
Σε μια από τις πρώτες ανακρίσεις το 1999 ο Ρινκ μιλούσε αρχικά για κάποια «ουσία-παρασιτοκτόνο» και έλεγε πως μπέρδεψε την αμπούλα με τη δηλητηριώδη ουσία με το παρασιτοκτόνο και κατά λάθος έδωσε σε κάποιον τη δηλητηριώδη ουσία.
Όμως στο δικαστήριο ο Ρινκ είχε δηλώσει ευθέως τα εξής: «Κάποιοι χρειάζονταν μια ουσία για να λύσουν τις διαφορές τους στους κύκλους του υποκόσμου, έμαθαν ποιος μένει πού για τον καθέναν από τους οικείους μου, ο Ριάμποφ με επισκέφτηκε στο σπίτι μου για να το αγοράσει, αρχικά του έδωσα κάτι απλό, νομίζοντας ότι θα ξεμπερδέψω, αλλά μετά τα πράγματα σοβάρεψαν. Είχα μια αμπούλα σαν δοκιμαστικό».
Ο Ρινκ στην κατάθεση που έδωσε στην ανάκριση στις 21 Δεκεμβρίου 1999, δήλωσε ότι το 1993 στο γραφείο ενός Γερμανού τραπεζίτη γνώρισε ένα άτομο με το όνομα Αρτούρ που ήταν πρώην αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων στην Ρίγα, ο οποίος διαφήμισε τα προϊόντα που μπορεί να παράγει το εργοστάσιο στην πόλη Σιχανί «Έγινε λόγος για ουσίες που έχουν ‘στρατιωτικά' συστατικά , τύπου VX».
Έπειτα από περίπου έναν χρόνο, λέει στην κατάθεση του ο Ρινκ, ο 'Αρτουρ με βρήκε και μου ζήτησε την «ουσία-παρασιτοκτόνο». Εκείνος του έδωσε παρασιτοκτόνο, αλλά ύστερα από σύντομο χρονικό διάστημα τον ειδοποιήσαν ότι η ουσία που τους έδωσε ήταν «κακής ποιότητας».
Σε άλλη κατάθεση που έδωσε ο Ρινκ για τη δηλητηριώδη ουσία είπε ότι ήρθε σε διένεξη με κάποιον Ριάμποφ, ο οποίος τον επισκέφθηκε και του ζήτησε μια δηλητηριώδη ουσία για να σκοτώσει το σκύλο του. Ο Ρινκ τού έδωσε ποντικοφάρμακο όπως ισχυρίζεται, αλλά ο Ριάμποφ ξαναήρθε και του είπε ότι «το δηλητήριο δεν το θέλω για σκύλο, αλλά για άνθρωπο, άρχισε να με απειλεί, λέγοντας μου ότι, αν δεν του φτιάξω τέτοιο δηλητήριο, θα έξω άσχημα ξεμπερδέματα».
«Επειδή φοβόμουν τις απειλές του Ριάμποφ, ο οποίος είχε σχέσεις με εγκληματικά στοιχεία δέχθηκα να τους δώσω ένα τέτοιο δηλητήριο…», υποστήριξε ο Ρινκ.
Ο Ρινκ στις καταθέσεις του, τις οποίες δημοσιεύει η Novaya Gazeta, αναφέρει παρά πολλές εντυπωσιακές λεπτομέρειες, για το πώς βρέθηκε τότε η δηλητηριώδης ουσία σε άγνωστα άτομα.
H απάντηση του Ντμίτρι Πεσκόφ
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Πεσκόφ δεν σχολίασε το δημοσίευμα της Novaya Gazeta.
Ο Πεσκόφ υπογράμμισε ότι δεν αντιμετωπίζει «καμία εφημερίδα ως πρώτη πηγή και ιδιαίτερα σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα».
«Στην δεδομένη περίπτωση δεν γνωρίζω, κατά πόσο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα οι πληροφορίες που δημοσίευσε η Novaya Gazeta» δήλωσε ο Πεσκόφ.
Απαντώντας στην ερώτηση αν η Μόσχα είναι έτοιμη να αναγνωρίσει την ενδεχόμενη ρωσική προέλευση του δηλητηριώδους αερίου, στην περίπτωση που η Βρετανία ανακαλέσει τις κατηγορίες της περί άμεσης εμπλοκής των ρωσικών αρχών στην δηλητηρίαση αυτή, ο Πεσκόφ δήλωσε: «Στην περίπτωση αυτή η σταθερά είναι μία, ευθύς εξαρχής η ρωσική πλευρά ζήτησε να της παρουσιάσουν τα αναγκαία στοιχεία, επισημαίνοντας το ενδιαφέρον της να συμμετάσχει στην διαλεύκανση των περιστάσεων που προκάλεσαν αυτό το συμβάν».
Παρ΄όλα αυτά, είπε ο Πεσκόφ, «αρνήθηκαν στη ρωσική πλευρά κάθε δικαίωμα να συμμετάσχει στην έρευνα , αλλά και να έχει μια στοιχειώδη ενημέρωση».
Πηγές : ΑΠΕ-ΜΠΕ, Novaya Gazeta, TASS