Ένας… φυλακόβιος νέος πρωθυπουργός της Αρμενίας

Μόλις πριν από τρεις εβδομάδες, λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν ότι ο 42χρονος Νικόλ Πασινιάν, ένας πρώην διευθυντής εφημερίδας, ο οποίος έχει εκτίσει ποινή στη φυλακή, θα άλλαζε το πολιτικό τοπίο της Αρμενίας και θα γινόταν ο νέος ηγέτης της χώρας.

Κατά τις τελευταίες εβδομάδες ο Πασινιάν, επικεφαλής ενός μικρού κόμματος της αντιπολίτευσης, έβγαλε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στους δρόμους της φτωχής αυτής χώρας στον Νότιο Καύκασο, υποχρεώνοντας έτσι σε παραίτηση τον βετεράνο Σερζ Σαρκισιάν, έπειτα από μια δεκαετία στην εξουσία.

Με γκρίζα γένια, μαυρισμένος και φορώντας ένα καπέλο του μπέιζμπολ, το ανερχόμενο αστέρι της πολιτικής στην Αρμενία κατάφερε να μετουσιώσει τη λαϊκή επιθυμία για αλλαγή σε ένα ογκώδες κίνημα διαμαρτυρίας.

Πατέρας τεσσάρων παιδιών, ο Πασινιάν θεωρείται άνθρωπος του λαού, το σήμα κατατεθέν του είναι μια μπλούζα παραλλαγής που φοράει στις διαδηλώσεις, ενώ κρατάει πάντα ένα παραγεμισμένο σακίδιο πλάτης, που όπως ο ίδιος λέει «έχει ό,τι χρειάζομαι» - περιλαμβανομένου ενός λάπτοπ και μιας σοκολάτας.

Μετά την παραίτηση του Σαρκισιάν τον περασμένο μήνα και έπειτα από δέκα ημέρες διαδηλώσεων, ο βουλευτής της αντιπολίτευσης είπε ότι μόνο εκείνος μπορεί να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός.

Πλήθος κόσμου από τα χωριά της Αρμενίας βγήκαν τους δρόμους για να σφίξουν το χέρι του Πασινιάν και του πρόσφεραν φρέσκο ψωμί και μούρα στην περιοδεία του ανά τη χώρα.

«Η άνοιξη της απελευθέρωσης έφθασε στην Αρμενία», δήλωσε στο AFP από το Γερεβάν μια υποστηρίκτριά του, η 56χρονη Σόνα Παρεμουζιάν.

Ο άνθρωπος του λαού

Πριν από την έναρξη των διαδηλώσεων τον περασμένο μήνα, ο Πασινιάν περπάτησε περίπου 200 χλμ, από την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Γκιούμρι, μέχρι το Γερεβάν μαζί με τους υποστηρικτές του και πολλές φορές κοιμήθηκε στο ύπαιθρο.

Η ενέργεια και το πάθος του φάνηκαν από την προεκλογική εκστρατεία που διενήργησε τον περασμένο χρόνο, όταν εμφανιζόταν στα δικαστήρια, σκαρφάλωνε στις στέγες των γκαράζ και σε παγκάκια για να εκφωνήσει τους λόγους του.

Ωστόσο, ενόψει της σημερινής ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο, άλλαξε την ενδυματολογική του εμφάνιση προτιμώντας το κοστούμι και μεταμορφώθηκε σε έναν ραφιναρισμένο πολιτικό με μια στιβαρή χειραψία και συγκρατημένο χαμόγελο.

Πριν από τις πρόσφατες διαδηλώσεις που χαρακτηρίστηκαν από κάποιους «επανάσταση της αγάπης», ο Πασινιάν ήταν για τους περισσότερους συνδεδεμένος με τα τραγικά γεγονότα μετά τις προεδρικές εκλογές του 2008, από τις οποίες ανήλθε για πρώτη φορά στην εξουσία ο Σαρκισιάν.

Δέκα άνθρωποι έχασαν τότε τη ζωή τους σε συγκρούσεις ανάμεσα σε αστυνομικούς και υποστηρικτές του ηττημένου υποψηφίου της αντιπολίτευσης.

Οι αρχές είχαν κατηγορήσει τον Πασινιάν ότι επεδίωκε να καταλάβει την εξουσία και να προκαλέσει μαζικές ταραχές, κάτι το οποίο ο ίδιος διέψευδε.

Ο Πασινιάν αναζήτησε καταφύγιο σε άγνωστο μέρος αλλά τελικά παραδόθηκε το 2009. Φυλακίστηκε και αποφυλακίστηκε το 2011 με βάση μια συμφωνία αμνηστίας κρατουμένων και τον περασμένο χρόνο εξελέγη βουλευτής.

Οξυδερκής και με χιούμορ

Ο αναλυτής Βίγκεν Χακομπιάν τον χαρακτήρισε «τυπικό επαναστάτη», ο οποίος είναι έτοιμος να αναλάβει δράση χωρίς δισταγμό.

«Από την άλλη, όπως φάνηκε από το κίνημα διαμαρτυρίας, μπορεί να ελίσσεται. Τις τελευταίες μέρες θέλησε να δείξει στον κόσμο ότι είναι ικανός για συμβιβασμούς», ανέφερε.

Ο Ντέιβιντ Αλαβερντιάν, ο διευθυντής ενός τοπικού πρακτορείου ειδήσεων, ο οποίος ήταν συμφοιτητής του, εξήρε «την οξυδέρκειά του, το πλούσιο λεξιλόγιό του και το χιούμορ του». «Διαθέτει μια γοητεία που προσελκύει τους ανθρώπους», λέει στο AFP.

Οι αντίπαλοί του από το κυβερνών Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχουν κατηγορήσει τον Πασινιάν, ο οποίος δηλώνει ότι επιθυμεί να έχει καλές σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με τη Δύση, ότι είναι απρόβλεπτος και ότι δεν έχει ένα σαφές πρόγραμμα και ιδεολογία.

Γεννημένος το 1975 σε ένα μικρό θέρετρο, το Ιτζεβάν, στη βόρεια Αρμενία κατά τη σοβιετική εποχή, σπούδασε δημοσιογραφία στο πανεπιστήμιο Yerevan State University αλλά τον έδιωξαν από εκεί το 1995.

Εργάστηκε ως δημοσιογράφος και διευθυντής εφημερίδας προτού ασχοληθεί με την πολιτική.

Περίεργες ερωτήσεις

Ίδρυσε το κόμμα Πολιτικό Συμβόλαιο, το οποίο εισήλθε στο κοινοβούλιο το 2017, στο πλαίσιο της συμμαχίας της αντιπολίτευσης.

Με την φλογερή του ρητορική και την τάση του να κάνει περίεργες ερωτήσεις, ο Πασινιάν αναδείχτηκε γρήγορα σε πρόβλημα για το κυβερνών κόμμα.

Ο ίδιος λέει ότι το κίνημα διαμαρτυρίας έδωσε δύναμη στους απλούς πολίτες της χώρας, δείχνοντάς τους ότι μπορούν να καθορίζουν οι ίδιοι το μέλλον της χώρας τους.

«Οι πρωθυπουργοί έρχονται και παρέρχονται», είπε σε μια διαδήλωση στο Γερεβάν, καταλήγοντας: «Αλλά να γνωρίζουν ότι όταν γίνονται θρασείς, θα υπάρχουν άνθρωποι που θα λένε: Εμείς είμαστε αφεντικά της χώρας μας».