Εκλογές Τουρκία: Αυτά είναι τα πέντε σενάρια - Ποιοι είναι η υποψήφιοι

Για την 24η Ιουνίου το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι κυρίως αν ο Ερντογάν θα εκλεγεί στην προεδρία ήδη από τον πρώτο γύρο και αν το Κόμμα του Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) θα διατηρήσει την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο.

Στην περίπτωση που κανένας υποψήφιος δεν λάβει ποσοστό μεγαλύτερο από το 50% των ψήφων στον πρώτο γύρο των προεδρικών, ένας δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί στις 8 Ιουλίου.

Πέντε πιθανά σενάρια για τις εκλογές αυτές είναι τα εξής:

Καθαρή νίκη του Ερντογάν

Ο Ερντογάν κερδίζει τις προεδρικές από τον α' γύρο και το AKP διατηρεί την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο.

Αυτό ήταν το σενάριο που ήλπιζε να επιτύχει ο νυν πρόεδρος όταν στα μέσα Απριλίου προκήρυσσε εκλογές ενάμιση χρόνο νωρίτερα από την προβλεπόμενη ημερομηνία, ελπίζοντας να καταλάβει την αντιπολίτευση εξ απίνης.

Όμως μολονότι ο Ερντογάν έδειχνε τότε πεπεισμένος, οι πιθανότητες που υπάρχουν τώρα να δει το σενάριο αυτό να υλοποιείται έχουν μειωθεί σημαντικά, λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης στην Τουρκία και μιας νέας ορμής που έλαβε η αντιπολίτευση.

Ο Ερντογάν «περίμενε ότι θα ενίσχυε την εξουσία του», κυρίως χάρη στη συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία ενισχύει σημαντικά τις εξουσίες του προέδρου και οι κύριες διατάξεις της τίθενται σε ισχύ μετά τις εκλογές. «Ωστόσο (αυτή) δεν χαίρει της υποστήριξης της πλειοψηφίας των Τούρκων ψηφοφόρων», κρίνουν οι αναλυτές του Center for American Progress.

Ένας δεύτερος γύρος προεδρικών εκλογών

Στις προεδρικές εκλογές η αντιπολίτευση αναγκάζει τον Ερντογάν να περάσει σε έναν β' γύρο.

Μολονότι δείχνει βέβαιο ότι ο Ερντογάν θα εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους την Κυριακή, υπάρχει η πιθανότητα να μην εκλεγεί από τον πρώτο γύρο.

Ο πιο πιθανός αντίπαλός του, ο Μουχαρέμ Ιντζέ, ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διεξήγαγε μια εξαιρετικά δυνατή προεκλογική εκστρατεία. Μαζί με τους άλλους υποψήφιους, η αντιπολίτευση μπορεί να υπολογίζει σε έναν δεύτερο γύρο.

Οι αναλυτές κρίνουν ότι ο Ερντογάν παραμένει το φαβορί και σε αυτό το σενάριο.

Ωστόσο αν το AKP χάσει την πλειοψηφία του στις βουλευτικές που θα γίνουν σε έναν μόνο γύρο την Κυριακή, «ο Ερντογάν θα μπει σε έναν δεύτερο γύρο με την παραδοσιακή του εικόνα του κυρίαρχου και αήττητου να έχει πληγεί σοβαρά», σύμφωνα με τον Κεμάλ Κιριστζί του Brookings Institution.

Πύρρειος νίκη

Ο Ερντογάν κερδίζει τις προεδρικές, το AKP χάνει τον έλεγχο του κοινοβουλίου.

«Το πιο πιθανό αποτέλεσμα σήμερα είναι μια νίκη του Ερντογάν και ένα αμφίρροπο κοινοβούλιο», σύμφωνα με τον Άαρον Στάιν του Atlantic Council. Το σενάριο αυτό θα βύθιζε την Τουρκία σε μια περίοδο βαθειάς αβεβαιότητας, θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη στην τουρκική οικονομία και θα προκαλούσε ενδεχομένως νέες εκλογές.

Η ειρωνεία είναι ότι η αντιπολίτευση βοηθήθηκε από τις τροποποιήσεις που έφερε το AKP, οι οποίες επέτρεψαν στο CHP να συνασπιστεί με τρία άλλα κόμματα για τις βουλευτικές, κάτι το οποίο θα μπορούσε να ενισχύσει την παρουσία της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο.

Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), το οποίο αντιτίθεται σφόδρα στον Ερντογάν και κατεβαίνει μόνο του στις εκλογές, θα εξασφαλίσει το 10% των ψήφων που είναι απαραίτητο για να εισέλθει στο κοινοβούλιο.

Το AKP έχει χάσει ήδη μια φορά την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο, στις βουλευτικές του Ιουνίου του 2015. Ο Ερντογάν είχε τότε γρήγορα προκηρύξει νέες εκλογές για να την ανακτήσει, δίνοντας σαφώς το μήνυμα ότι δεν θα αποδεχόταν συνασπισμούς, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ωστόσο, βάσει της συνταγματικής μεταρρύθμισης που υιοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2017, ο Ερντογάν θα αναγκαστεί θεωρητικά να διακινδυνεύσει και τις προεδρικές εκλογές προκηρύσσοντας βουλευτικές, καθώς οι δύο εκλογικές διαδικασίες θεωρείται ότι γίνονται ταυτοχρόνως.

Τέλος εποχής Ερντογάν

Ο Μουχαρέμ Ιντζέ κερδίζει τις προεδρικές στον β' γύρο, η αντιπολίτευση ελέγχει το κοινοβούλιο.

Ο Ιντζέ είναι σαφώς το φαβορί για τη δεύτερη θέση μετά τον απερχόμενο πρόεδρο και θα επωφεληθεί σε έναν δεύτερο γύρο από την υποστήριξη των συμμάχων του CHP στις βουλευτικές και ενδεχομένως και του HDP. Αν η αντιπολίτευση πάρει τον έλεγχο του κοινοβουλίου την Κυριακή, η νίκη αυτή θα βοηθήσει πολύ τον Ιντζέ στις 8 Ιουλίου.

«Αν συμβεί αυτό, θα γίνει μάλλον μια μαζική πολιτική αλλαγή σε πολλά μέτωπα», σύμφωνα με τον Μαρκ Πιερινί, ερευνητή στο Carnegie Europe, ο οποίος αναφερόταν κυρίως στις οικονομικές πολιτικές και στις σχέσεις με τη Δύση.

Αχαρτογράφητα νερά

Η αντιπολίτευση κερδίζει τις προεδρικές, το AKP διατηρεί το κοινοβούλιο.

Πρόκειται ίσως για το πιο θολό σενάριο, λόγω του γεγονότος ότι το AKP δεν έχει καμία εμπειρία συγκατοίκησης και ο νέος πρόεδρος θα διάκειται ίσως πολύ εχθρικά απέναντι στο κόμμα που κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική σκηνή από το 2002.

«Ένας πρόεδρος της λαϊκής αντιπολίτευσης θα είναι αντιμέτωπος με μια ισλαμιστική και εθνικιστική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, το οποίο θα οδηγήσει σε μια μπερδεμένη κατάσταση», παρατηρεί ο Πιερινί.

Οι έξι υποψήφιοι των προεδρικών εκλογών

Εξι υποψήφιοι αναμετρώνται στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής από τις οποίες θα προκύψει ένας πρόεδρος ενισχυμένος με τις υπερεξουσίες που προβλέπει η συνταγματική μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε με δημοψήφισμα τον Απρίλιο 2017.

Οι περισσότεροι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης έχουν ωστόσο δηλώσει ότι σε περίπτωση νίκης θα διατηρήσουν το ισχύον κοινοβουλευτικό σύστημα.

Εάν κανείς από τους υποψήφιους δεν εξασφαλίσει αυτήν την Κυριακή πάνω από το 50% των ψήφων, ο δεύτερος γύρος των εκλογών θα διεξαχθεί στις 8 Ιουλίου.

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Ο σημερινός πρόεδρος γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου1954 στην Κωνσταντινούπολη και διεκδικεί μία ακόμη προεδρική θητεία.

Πατέρας τεσσάρων παιδιών καθορίζει τις τύχες της χώρας από το 2003, αρχικά ως πρωθυπουργός και στην συνέχεια, από το 2014, ως πρόεδρος.

Ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994 και ίδρυσε το ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), μία πραγματική μηχανή εκλογικής νίκης που κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική σκηνή από τις εκλογές του 2002.

Μουχαρέμ Ιντζέ

Γεννήθηκε στις 4 Μαΐου 1964 στην Γιάλοβα. Είναι πρώην καθηγητής Φυσικής και κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας έκανε αίσθηση με την πυγμή και την μαχητικότητά του.

Επελέγη για να εκπροσωπήσει το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP, σοσιαλδημοκρατικό), αν και στο παρελθόν απέτυχε δύο φορές να αναδειχθεί στην ηγεσία του κόμματος.

Πατέρας ενός γιου, αναδείχθηκε σε σοβαρό αντίπαλο του Ερντογάν, ικανό να του προκαλέσει δυσκολίες.

Μεράλ Άκσενερ

Η Μεράλ Άκσενερ γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1956 στην Σμύρνη και ήταν η πρώτη υποψήφια της τουρκικής αντιπολίτευσης που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά της, υπό την σημαία του Καλού Κόμματος (εθνικιστική δεξιά), το οποίο ίδρυσε η ίδια μόλις τον περασμένο Οκτώβριο.

Συντηρητική, εθνικίστρια και μητέρα ενός γιου, υπήρξε υπουργός Εσωτερικών κατά την δεκαετία του '90 και υπήρξε μέλος του υπερεθνικιστικού MHP, που σήμερα είναι σύμμαχος του Ερντογάν.

Η συμμετοχή της στην κυβέρνηση την περίοδο 1996-1997 , στα αιματηρότερα χρόνια της κουρδικής εξέγερσης στην νοτιο-ανατολική Τουρκία, κινδυνεύει να της στερήσει την ψήφο των Κούρδων που αντιπροσωπεύουν το εν πέμπτον του πληθυσμού της χώρας.

Σελαχατίν Ντεμιρτάς

Γεννημένος στις 10 Απριλίου 1973 στο Ντιγιάρμπακιρ ανακηρύχθηκε υποψήφιος του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP, φιλοκουρδικό), αν και βρίσκεται στην φυλακή από τον Νοέμβριο 2016.

Κατηγορείται από το καθεστώς Ερντογάν ότι ανήκει και ηγείται «τρομοκρατικής» οργάνωσης. Δικηγόρος, είναι πατέρας δύο κοριτσιών. Καταγγέλλει ότι βρίσκεται σε ομηρία ως αντίπαλος του Ερντογάν. Ηταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2014 και συγκέντρωσε σχεδόν το 10% των ψήφων.

Τεμέλ Καραμολάογλου

Γεννημένος στις 7 Ιουνίου 1941 στο Καχραμάνμαρας, ο Τεμέλ Καραμολάογλου του Κόμματος της Ευτυχίας ( SP, ισλαμοσυντηρητικό) έχει εκλεγεί τρεις φορές βουλευτής με το Κόμμα της Ευημερίας (Refah).

Σύμφωνα με την βιογραφία που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του κόμματός του, υπήρξε στενός συνεργάτης του Νετζμετίν Ερμπακάν, του μέντορα του Ερντογάν.

Πατέρας πέντε παιδιών υπήρξε δήμαρχος της πόλης Σίβας το 1993 κατά την διάρκεια του εμπρησμού ξενοδοχείου της πόλης από ακραίους ισλαμιστές. Η πυρκαγιά προκάλεσε τον θάνατο 37 ανθρώπων, στην πλειοψηφία τους τούρκων διανοουμένων.

Ντογκού Περιντσέκ

Γεννημένος στις 17 Ιουνίου 1942 στο Γκαζίαντεπ, ο Ντογκού Περιντσέκ ηγείται του Πατριωτικού Κόμματος (Vatan, αριστερά). Δόκτωρ της Νομικής , πατέρας τεσσάρων παιδιών, έχει φυλακισθεί επανειλημμένως, κυρίως μετά το πραξικόπημα του 1980.

Εγινε ευρύτερα γνωστός για την προσφυγή του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την υπεράσπιση του δικαιώματος άρνησης του χαρακτήρα γενοκτονίας της σφαγής των Αρμενίων κατά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο στην Τουρκία. Το Δικαστήριο τον δικαίωσε.

0103

0203

0303

Σχετικές ειδήσεις

• Εκλογές Τουρκία: Ενδεχόμενο για νέες κάλπες εάν… δεν πάρει πλειοψηφία ο Ερντογάν
• Εκλογές Τουρκία: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
• Δύσκολες ημέρες για τον Ερντογάν: Μπορεί ακόμα και να χάσει τις εκλογές