Μήνυμα από τη μεγαλύτερη «φυλακή» του κόσμου
Σχεδόν άλλη τόση ώρα χρειάζεται για να περάσει τους ελέγχους του αεροδρομίου, τις πιθανές ανακρίσεις, να πάρει τη βίζα και να μπει τελικά στο αυτοκίνητο.
Στο δρόμο φυσικά θα του ζητηθεί μία ή και δύο φορές να σταματήσει, να εξηγήσει ποιος είναι και πού πάει καθώς και ποιος είναι ο σκοπός επίσκεψης στη Δυτική Όχθη. Σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού από το αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, η αίσθηση είναι ότι βρίσκεσαι σε μια ευρωπαϊκή χώρα.
Πεντακάθαρη, ήσυχη, με καινούργιους δρόμους. Η κατάσταση αλλάζει δραματικά λίγο πριν το πέρασμα του τείχους. Ενός τείχους, μήκους 708 χιλιομέτρων που το Ισραήλ κατασκεύασε ως «φράκτη ασφαλείας» και το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως «Τείχος του Απαρτχάιντ». Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το έχει χαρακτηρίσει παράνομο καθώς θεώρησε ότι είναι ένας βέβαιος τρόπος προσάρτησης εδαφών.
Πίσω από το τσιμεντένιο κατασκεύασμα το Ισραήλ έχει φροντίσει να εγκλωβίσει 2.649.020 ανθρώπους. Η είσοδος και η έξοδος τους από τη Δυτική Όχθη ελέγχεται από τον ισραηλινό στρατό, ο οποίος έχει τοποθετήσει 500 μόνιμα σημεία ελέγχου (τα λεγόμενα chekpoints). Σε αυτά οι Παλαιστίνιοι μπορεί να περιμένουν για ώρες μέχρι να πάρουν το «πράσινο φως» από τους στρατιώτες για να συνεχίσουν τη διαδρομής τους.
Οι ίδιοι κανόνες δεν ισχύουν για τους εποίκους (Ισραηλινοί και όχι μόνο που κατοικούν εντός των κατεχόμενων εδαφών), οι οποίοι έχουν φτάσει τους 500.000. Οι εποικισμοί τους αποτελούνται από ολοκαίνουργια κτίσματα, τα οποία φυλάσσονται από διπλές και τριπλές στρώσεις συρματόσχοινου και φυσικά οπλισμένους στρατιώτες. Οι Παλαιστίνιοι σε πολλές περιπτώσεις απαγορεύεται και να χρησιμοποιήσουν τους ίδιους δρόμους με τους εποίκους.
Το Ισραήλ νομιμοποιεί όλα αυτά τα μέτρα με το πρόσχημα της ασφάλειας. Της ασφάλειας ενός πληθυσμού που το ίδιο το κράτος συστηματικά τοποθετεί σε κατεχόμενο έδαφος. Πρακτική που έχει χαρακτηριστεί παράνομη σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης.
Κατεδάφιση σπιτιών, παράνομες συλλήψεις, έλλειψη νερού
Το Ισραήλ παραβιάζει συστηματικά όλες τις Διεθνείς Συνθήκες και δείχνει να μην ενδιαφέρεται για το Διεθνές Δίκαιο καθώς και για τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Τόσο το Τείχος όσο και οι εποικισμοί έχουν κριθεί παράνομοι και θα έπρεπε να κατεδαφιστούν. Αντιθέτως το Ισραήλ συνεχίζει την επέκταση του τείχους αλλά και την ανοικοδόμηση νέων εποικισμών. Την ίδια ώρα κατεδαφίζει σπίτια Παλαιστινίων που χτίζονται χωρίς άδεια από τις ισραηλινές αρχές (στην περιοχή C, η οποία αποτελείται από το 70% της Δ. Όχθης οι κάτοικοι πρέπει να πάρουν άδεια από το Ισραήλ για να χτίσουν σπίτι), βάζοντας τους ιδιοκτήτες να πληρώνουν ακόμα και τη μπουλντόζα που τους τα κατεδαφίζει.
Πραγματοποιεί διοικητικές κρατήσεις, χωρίς να αποδώσει κατηγορία, με αποτέλεσμα οι κρατούμενοι να μένουν για μήνες στη φυλακή χωρίς να γνωρίζουν τι έχουν κάνει. Στις περιοχές Β και C, όπου μένει το 47% των Παλαιστινίων, οι Παλαιστίνιοι υπόκεινται σε στρατιωτικό νόμο και δικάζονται σε στρατιωτικά δικαστήρια χωρίς να έχουν το δικαίωμα υπεράσπισης.
Οι Ισραηλινές Αρχές ελέγχουν επίσης πλήρως τη ροή του νερού σε Δυτική Όχθη και Γάζα και αποφασίζουν πότε και για πόσο διάστημα θα διακόψουν την παροχή.
Οι Παλαιστίνιοι συλλέγουν βρόχινο νερό ή το αγοράζουν από καταστήματα που το έχουν προμηθευτεί από την ισραηλινή αγορά. Στη Γάζα το δίκτυο έχει καταστραφεί από τους συνεχείς βομβαρδισμούς και ο ΟΗΕ έχε επισημάνει ότι ο υδροφόρος ορίζοντας θα είναι επαρκής μέχρι το 2016 ενώ οι συνέπειες θα είναι μη αντιστρέψιμες έως το 2020.
Τα περισσότερα από τα παραπάνω τα ζήσαμε από κοντά 20 εθελοντές της ActionAid που το Μάιο του 2014 ταξιδέψαμε μαζί με τέσσερα άτομα από το προσωπικό της οργάνωσης στην Δυτική Όχθη. Όλοι φιλοξενηθήκαμε από οικογένειες Παλαιστινίων και επί μία εβδομάδα βιώσαμε τις δυσκολίες της καθημερινότητάς τους. Νιώσαμε την αδικία και τι σημαίνει να είσαι φυλακισμένος στην ίδια σου τη χώρα.
Δράσεις για τη Παλαιστίνη
Μετά το ταξίδι η ΜΚΟ ActionAid, ανακοίνωσε την έναρξη προγράμματος υποστήριξης ευάλωτων κατοίκων σε περιοχές της Χεβρώνας, της μεγαλύτερης πόλης στη Δ. Όχθη. Είναι το πρόγραμμα «αναδοχής» μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται έργα προς όφελος όλης της κοινότητας.
Όπως δηλώνει η Άννα Μπότσογλου υπεύθυνη Τύπου της ActionAid Ελλάς, «η ActionAid, σε όλες τις περιοχές που δουλεύουμε, παίρνει θέση υπέρ των πιο φτωχών, των πιο περιθωριοποιημένων, των πιο ευάλωτων ανθρώπων. Στην Παλαιστίνη παίρνουμε θέση υπέρ των Παλαιστινίων που υφίστανται βάναυσες και καθημερινές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Ο βασικός λόγος που παραβιάζονται τα δικαιώματα των Παλαιστινίων είναι η ισραηλινή κατοχή. Η ActionAid δουλεύει στο Κατεχόμενο Παλαιστινιακό Έδαφος από το 2007. Εστιάζει στην ενδυνάμωση των κατοίκων της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας που ζουν υπό Ισραηλινή κατοχή ώστε να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους από τις δυνάμεις κατοχής, αλλά και να απαιτούν λογοδοσία από την Παλαιστινιακή Αρχή.»
Στο ερώτημα αν συνεργάζεται η οργάνωση με κάποια από τις δύο τοπικές κυβερνήσεις η κα. Μπότσογλου απαντάει «όχι». «Όπως και παντού στον κόσμο η ActionAid δεν υποστηρίζει κάποιο κόμμα ή κάποια κυβέρνηση ή κάποια κομματική ομάδα. Στην ActionAid πιστεύουμε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να έχουν την ευθύνη και να προστατεύουν τα δικαιώματα των πολιτών και κατοίκων των περιοχών τους. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση των Παλαιστινιακών Αρχών και της Ισραηλινής Κυβέρνησης. Έτσι, οι δράσεις μας εστιάζουν και στο να ασκήσουμε πίεση ώστε να συμβαίνει αυτό», αναφέρει.
Στις 7-8-9 Νοεμβρίου στην Τεχνόπολη στο Γκάζι θα πραγματοποιηθεί βιωματική έκθεση με τίτλο «Μπες στη θέση μου. Παλαιστίνη», η οποία θα προσπαθήσει να δείξει στους επισκέπτες της πώς είναι η καθημερινότητα ενός Παλαιστίνιου που ζει στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη. Τι σημαίνει να καταπατώνται όλα σου τα δικαιώματα και οι ελευθερίες. Επίσης θα γίνει και η προβολή του ντοκιμαντέρ «Μήνυμα από την Παλαιστίνη», το οποίο γυρίστηκε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού των Ελλήνων εθελοντών το Μάιο του 2014.
«Οι επισκέπτες που θα έρθουν θα μπορούν δουν μέσα από μία διαδρομή περίπου 25 λεπτών τι σημαίνει να ζεις υπό κατοχή» δηλώνει η Νάταλι Βαλάκη, διευθύντρια προγραμμάτων της οργάνωσης και μία από τους 24 που έκαναν το ταξίδι στην Παλαιστίνη.
Στις εκδηλώσεις το παρών θα δώσει και ο Παλαιστίνιος ακτιβιστής και υπέρμαχος της ελευθερίας της πατρίδας του Ibrahim Issa Ibraigheth. Ο Ibrahim τα τελευταία χρόνια εργάζεται στο γραφείο της ActionAid στη Χεβρώνα και μας περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στις περιοχές που θα ξεκινήσει το πρόγραμμα Αναδοχής Παιδιού, υποστήριξης δηλαδή, από τους Έλληνες. «Οι περιοχές όπου ξεκινάει το πρόγραμμα είναι οι αγροτικές περιοχές γύρω από την πόλη της Χεβρώνας. Βρίσκονται κάτω από τον απόλυτο έλεγχο των δυνάμεων κατοχής του Ισραήλ. Οι άνθρωποι κάθε μέρα πρέπει να περνούν τα check points και φυσικά δεν είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρουν. Υφίστανται παρενοχλήσεις από τις δυνάμεις κατοχής. Οι Ισραηλινοί ελέγχουν το δίκτυο του νερού και έτσι οι κάτοικοι μπορεί να χρειαστεί να το πληρώσουν πανάκριβα για να το αγοράσουν. Κι επειδή έρχεται χειμώνας, οι άνθρωποι ετοιμάζονται. Ετοιμάζουν τα ζώα τους και προσπαθούν να αποκτήσουν άδεια από τους Ισραηλινούς ώστε να μπορέσουν να πάνε στα χωράφια τους για να μαζέψουν τις ελιές τους. Γιατί κάποιοι έχουν χωράφια που είναι αποκλεισμένα από το τείχος».
Ο κ.Ibraigheth περιγράφει το έργο της οργάνωσης στην Παλαιστίνη. «Το έργο μας ξεκίνησε το 2007 και όπως και σε άλλες περιοχές του κόσμου όπου δουλεύει η ActionAid επικεντρωνόμαστε στους πιο ευάλωτους. Δουλεύουμε σε δύο περιοχές προς το παρόν στις αγροτικές περιοχές της Χεβρώνας στη Δυτική Όχθη και στη Γάζα, που ξαναρχίσαμε να δουλεύουμε μετά τον πρόσφατο πόλεμο» δηλώνει και συνεχίζει:
«Στη Χεβρώνα δουλεύουμε σε περιοχές που ελέγχονται πλήρως από το Ισραήλ, παρόλο που η Χεβρώνα βρίσκεται στη Δυτική Όχθη. Πολλές από αυτές βρίσκονται κοντά στο διαχωριστικό τείχος για παράδειγμα ή δίπλα σε παράνομους εποικισμούς από Ισραηλινούς. Εστιάζουμε την προσοχή μας στις γυναίκες και τους νέους. Να σας δώσω συγκεκριμένα παραδείγματα. Οι γυναίκες με τις οποίες δουλεύουμε είναι συνήθως άνεργες, χωρίς εισόδημα, έχουν μεγάλες οικογένειες και στηρίζουν μόνες τους τις οικογένειές τους είτε επειδή έχουν χάσει τον άνδρα τους είτε επειδή έχουν χωρίσει… Τις εκπαιδεύουμε και είτε δημιουργούν συνεταιρισμούς και παράγουν προϊόντα που τα πουλούν, όπως γιαούρτι, τυρί, γλυκά, πίτες κλπ, είτε μόνες τους, μέσω μικροδανείου που τους δίνουμε, φτιάχνουν τη δική τους επιχείρηση, όπως ένα κομμωτήριο, ένα καφενείο ή γίνονται μοδίστρες. Είναι, όμως, πολύ σημαντικό να ενδυναμώσουμε αυτές τις γυναίκες ώστε να αναλάβουν ηγετικό ρόλο μέσα στην κοινότητά τους, αλλά και στην οικογένειά τους. Είναι σημαντικό να έχουμε γυναίκες με ενεργό ρόλο διότι είναι εκείνες που δέχονται και το βάρος της κατοχής του Ισραήλ, αλλά και το βάρος μιας πατριαρχικής κοινωνίας.
Το ίδιο κάνουμε και με τους νέους. Κάνουμε εθελοντικές ομάδες και οι νέοι γίνονται οι ίδιοι παράγοντες αλλαγής. Τους εκπαιδεύουμε και τους ενδυναμώνουμε ώστε οι ίδιοι να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους ή να τα διεκδικήσουν εκ μέρος άλλων τόσο από τις Ισραηλινές αρχές όσο και από τις Παλαιστινιακές αρχές. Πάντα με ενθουσιάζουν οι ιδέες και οι λύσεις που προτείνονται στις ομάδες αυτές. Διοργανώνουν εκστρατείες ώστε τα αγόρια και τα κορίτσια να μην αφήσουν το σχολείο ή να σταματήσουν τη βία. Οι νέοι είναι αυτοί που έχουν την υψηλότερη ανεργία που φτάνει το 46% και θέλουμε να τους δώσουμε την ευκαιρία να φτιάξουν το μέλλον τους. Οπότε, έφτιαξαν πρόγραμμα ώστε κυρίως τα κορίτσια να μην επιλέξουν κατευθύνσεις «παραδοσιακές» που δεν οδηγούν πουθενά. Κι επειδή, στην ActionAid πιστεύουμε ότι πρέπει οι νέοι να έχουν ευκαιρίες, δημιουργήσαμε ένα πρόγραμμα που ανάλογα με τα προσόντα του κάθε νέου ή νέας κάνουν πρακτική άσκηση σε μια επιχείρηση, όπου καλύπτουμε το 50% του μισθού για 6 μήνες. Τα προγράμματα αυτά φέρνουν αποτελέσματα και τώρα χάρη στο πρόγραμμα Αναδοχής Παιδιού που δημιουργούμε με τη στήριξη της ActionAid Ελλάς θα κάνουμε πολλά ακόμα πράγματα».
Στην ερώτηση για το αν πιστεύει ότι θα ανταποκριθούν οι Έλληνες απαντάει «ναι» με σιγουριά! «Μετά από το ταξίδι των Ελλήνων εθελοντών της ActionAid τον Μάιο στη Δυτική Όχθη είδα με τα μάτια μου πόσο αλληλέγγυοι είναι οι Έλληνες προς τον Παλαιστινιακό λαό. Το ίδιο ένιωσα και στο πρώτο ταξίδι μου στην Ελλάδα. Είδα ότι οι Έλληνες νοιάζονται για την ελευθερία τους και γι αυτό πιστεύω ότι στηρίζουν τον Παλαιστινιακό λαό. Βλέπουμε, έτσι, ήδη ότι οι Έλληνες θέλουν να γίνουν Ανάδοχοι και να στηρίξουν το πρόγραμμά μας στη Δυτική Όχθη και υπέγραψαν ήδη τις εκκλήσεις της ActionAid Ελλάς προς την ελληνική κυβέρνηση για τον βομβαρδισμό της Γάζας», λέει και καταλήγει: «εξάλλου, ξέρετε, στην Παλαιστίνη υπάρχει ο μύθος ότι καταγόμαστε από την Μινωική Κρήτη».