Κύπρος: Πόσοι Ελληνοκύπριοι διεκδικούν ακίνητα στα Κατεχόμενα

Στα Δικαστήρια θα λυθούν οι διαφορές μεταξύ προσφύγων οι οποίοι διεκδικούν περίπου 8.400 ακίνητα στα κατεχόμενα τα οποία θεωρούνται διαφιλονικούμενα.

Το ποσοστό των διαφιλονικούμενων κυμαίνεται σε ποσοστό κάτω του 2% του συνολικού αριθμού των ακινήτων στα κατεχόμενα (κυρίως στην Αμμόχωστο και την Κερύνεια) αλλά η κατάληξη ως προς το ποιος είναι ο πραγματικός δικαιούχος είναι δύσκολη, γι’ αυτό η μόνη οδός που απομένει, από τη στιγμή που ένα ακίνητο διεκδικείται από πέραν του ενός ατόμου, είναι η προσφυγή ενώπιον της Δικαιοσύνης.

Την ίδια στιγμή, φαίνεται να ανατρέπεται παλαιότερη ενημέρωση της Βουλής από το Κτηματολόγιο, ότι ποσοστό περίπου 20% των κατεχομένων ακινήτων δεν δηλώθηκαν από τους Ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες τους. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, μεγάλο ποσοστό του 20% δεν ανήκει σε Ελληνοκύπριους, οπόταν εξηγείται και το γιατί δεν δηλώθηκαν, την ίδια ώρα που υπάρχουν άλλα τεμάχια τα οποία διεκδικούν πέραν του ενός υποψηφίου ιδιοκτήτη.

Όσον αφορά τη μετάφραση του ποσοστού των διαφιλονικούμενων και των αδήλωτων, ενώπιον της Βουλής εκπρόσωπος του Τμήματος Κτηματολογίου είχε καταθέσει, πως τα διαφιλονικούμενα περιορίζονται σε ποσοστό 1,83% που μεταφράζεται σε 8.413 ακίνητα. Από αυτά, ποσοστό 0,68%, που μεταφράζεται σε 3.138 ακίνητα, βρίσκονται στην επαρχία Κερύνειας, ενώ ποσοστό 1,15%, που αντιστοιχεί σε 5.275 ακίνητα, βρίσκονται στην Αμμόχωστο.

Όσον αφορά το περίπου 20% των ακινήτων που δεν είχαν δηλωθεί, στην πραγματικότητα ο αριθμός τους το 2019 (όταν έγινε η καταμέτρηση) ήταν 91.200 και αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 19,81% του συνόλου των κατεχομένων ακινήτων.

Στις 22 Ιουλίου το Τμήμα Κτηματολογίου κάλεσε εκ νέου τους ιδιοκτήτες ακινήτων ή και όσους έχουν συμφέρον σε ακίνητα στις κατεχόμενες Επαρχίες Κερύνειας και Αμμοχώστου, να τα δηλώσουν, νοουμένου ότι δεν τα έχουν δηλώσει προηγουμένως. Οι δηλώσεις θα πρέπει να γίνουν «κατά τον καθορισμένο τύπο ΔΕ 286, ενώπιον του διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, για σκοπούς συμπλήρωσης των υφιστάμενων αρχείων.

Σύμφωνα με όσα διέρρευσαν μέχρι σήμερα, η επίλυση των διαφορών μεταξύ των διεκδικητών των ιδίων τεμαχίων δεν είναι εύκολη υπόθεση, δεδομένου ότι οι προσπάθειες που έγιναν δεν έχουν αποδώσει, οπόταν όποιος θέλει να κατοχυρώσει οποιοδήποτε διαφιλονικούμενο τεμάχιο πρέπει να το διεκδικήσει νομικά.

Ωστόσο, όπως υπεδείχθη από πλευράς Κτηματολογίου, από τη στιγμή που δηλώθηκε ένα τεμάχιο, ούτε και αυτή η επιλογή είναι εύκολη, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχουν έγγραφα, τεκμήρια ενώ σε κάποιες περιπτώσεις δεν υπάρχουν καν μαρτυρίες. Σημειώνεται, πως στην απουσία τεκμηρίων, θα πρέπει να δοθεί μαρτυρία από τους οικείους κοινοτάρχες, πολλοί εκ των οποίων δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Οι νεότεροι κοινοτάρχες δεν γνωρίζουν «τι ανήκε σε ποιον», οπόταν τα πράγματα περιπλέκονται.

Το θετικό στην όλη υπόθεση είναι πως οι κτηματολογικοί χάρτες του 1974 υπάρχουν και ψηφιοποιήθηκαν αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Στοιχεία για τις κατεχόμενες περιουσίες άρχισαν να συγκεντρώνονται το 1976 και αρχικά δόθηκε προθεσμία 4 μηνών στους ιδιοκτήτες προκειμένου να υποβάλουν δηλώσεις ιδιοκτησίας. Το Κτηματολόγιο επανέλαβε την διαδικασία δήλωσης των ακινήτων το 1982, όπως και το 1990. Το 1992 το Κτηματολόγιο άρχισε να χορηγεί βεβαιώσεις ιδιοκτησίας τουρκοκρατούμενων ακινήτων.

Στην πορεία ιδιοκτήτες διαπίστωσαν ότι ακίνητα που θεωρούσαν δικά τους, είχαν δηλωθεί και από άλλους, οπόταν προέκυψαν τα διαφιλονικούμενα.

Το Κτηματολόγιο ζητά αποδείξεις

Για να αντιμετωπιστούν οι ψευδείς δηλώσεις με τις οποίες κάποιοι ισχυρίζονταν ότι τους ανήκουν κάποια ακίνητα, ζητήθηκε από αυτούς να προσκομίζουν ένορκη δήλωση. Το Κτηματολόγιο είχε ξεκαθαρίσει, επίσης, πως δεν θα δεχόταν έγγραφα τα οποία εξασφαλίστηκαν από τις αρχές των κατεχομένων.

Υπήρξαν και ιδιοκτήτες οι οποίοι επέλεξαν να προσκομίσουν υποθηκευτήρια έγγραφα από τα κατεχόμενα (όπου παρέμειναν τα αρχεία του Κτηματολογίου της Δημοκρατίας) με σκοπό να διαγράψουν υποθήκες ή για άλλους λόγους.

Το Κτηματολόγιο είχε αποφασίσει πως για να εγγραφεί στα μητρώα του κάποιο διαφιλονικούμενο ακίνητο στο όνομα οποιουδήποτε, πρέπει να υπάρχουν όχι απλώς πληροφορίες ή προφορικές μαρτυρίες, αλλά έγγραφες συγκαταθέσεις των συνιδιοκτητών και μάλιστα «δεόντως πιστοποιημένες».

Με βάση την ίδια προσέγγιση, όπου δεν υπάρχουν γραπτές συγκαταθέσεις των συνιδιοκτητών για άρση της διαφιλονικίας, θα πρέπει να καλούνται στα γραφεία του Κτηματολογίου και να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για επίλυση της διαφοράς και καταχώρηση του πραγματικού ιδιοκτήτη στα νέα μητρώα του Τμήματος.

ΠΗΓΗ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ