«Πάντα γελαστοί και γελασμένοι»: 27 χρόνια από τη δολοφονία του Σολωμού Σολωμού

Ο Σολωμός Σολωμού, ένας άνδρας που έγινε σύμβολο αγώνα και αντίστασης, ήταν Ελληνοκύπριος, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1996 όταν προσπάθησε να κατεβάσει την τουρκική σημαία από φυλάκιο στη νεκρή ζώνη.

Ήταν 14 Αυγούστου 1996, ημέρα της κηδείας του Τάσου Ισαάκ, ο οποίος τρεις ημέρες νωρίτερα είχε ξυλοκοπηθεί μεχρι θανάτου από Τουρκοκύπριους, κατά τη διάρκεια αντικατοχικής διαδήλωσης Κυπρίων μοτοσυκλετιστών, στη νεκρή ζώνη κοντά στη Δερύνεια.

Αμέσως μετά την κηδεία αρκετός κόσμος συγκρότησε διαδήλωση και μπήκε στη νεκρή ζώνη, από το ίδιο σημείο, ως φόρος τιμής στον Ισαάκ, καταθέτοντας στεφάνια και λουλούδια στο σημείο της δολοφονίας του. Μεταξύ των διαδηλωτών ήταν και ο 26χρονος Σολωμός Σολωμού, ξάδελφος του Ισαάκ, ο οποίος ήταν πρόσφυγας από την Αμμόχωστο και ζούσε στο Παραλίμνι.

Η σκηνή στη διαδήλωση γρήγορα μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, καθώς ομάδα «Γκρίζων Λύκων» εμφανίστηκε και ξεκίνησε τον πετροπόλεμο. Ήταν λίγο μετά τις 2 το μεσημέρι και ο Σολωμού ξαφνικά έφυγε από τη συγκέντρωση και πήγε σε ένα κοντινό τουρκικό φυλάκιο, εκεί με ένα τσιγάρο στο στόμα και αγνοώντας τις προειδοποιήσεις των Τούρκων στρατιωτών, ο 26χρονος άρχισε να σκαρφαλώνει στον ιστό της σημαίας, για να κατεβάσει την τουρκική σημαία. Τότε ακούστηκαν τρεις πυροβολισμοί από την πλευρά των κατεχόμενων και ο νεαρός έπεσε νεκρός.

Ο Σολωμού δέχθηκε τρεις σφαίρες, μία στο στομα, μία στο λαιμό και μία στο στομάχι που αποδείχθηκαν θανατηφόρες. Ακολούθησαν κι άλλοι πυροβολισμοί, από τους οποίους τραυματίστηκαν 11 άτομα, ανάμεσά τους και δύο Κυανόκρανοι.

Δύο ημέρες αργότερα, στις 16 Αυγούστου τελέστηκε η κηδεία του Σολωμού, στο Παραλίμνι, παρουσία πλήθους κόσμου, που καταδίκασε την τουρκική βαρβαρότητα, όπως είχε πράξει τρεις ημέρες νωρίτερα με την άνανδρη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ.

Στις 17 Αυγούστου, στην Κύπρο βρέθηκε ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, ο οποίος χαρακτήρισε τους δολοφόνους του Σολωμού, κοινούς εγκληματίες. Στα κατεχόμενα την ίδια περίοδο βρέθηκε η Τανσού Τσιλέρ, τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, η οποία δικαιολόγησε πλήρως την δολοφονία, λέγοντας ότι οι Τούρκοι θα κόψουν τα χέρια οποιουδήποτε προσβάλλει το εθνικό σύμβολο.

Η απάντηση ήρθε από τον εκπρόσωπο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νίκολας Μπερνς, που δήλωσε πως «η ανθρώπινη ζωή είναι σπουδαιότερη από ένα κομμάτι ύφασμα».

Η Κυπριακή Αστυνομία, βασιζόμενη σε οπτικό υλικό (τηλεοπτικό και φωτογραφικό), κατόρθωσε να αναγνωρίσει τους δράστες της δολοφονίας Σολωμού κι εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τους:

• Κενάν Ακίν, υπουργό Γεωργίας του ψευδοκράτους.
• Ερντάλ Χατζιαλί Εμανέτ, επικεφαλής των ειδικών δυνάμεων στα κατεχόμενα.
• Ατίλα Σαβ, επικεφαλής της αστυνομίας των Κατεχομένων.
• Χασάν Κουνταξί, υποστράτηγο των κατοχικών δυνάμεων.
• Μεχμέτ Καρλί, ταξίαρχο των κατοχικών δυνάμεων.

«Όσοι με τον Χάρο γίναν φιλοι»

Η σκηνή της δολοφονίας του Σολωμού Σολωμού δεν άφησε ασυγκίνητο τον σπουδαίο στιχουργό Άλκη Αλκαίου, ο οποίος τότε έγραφε τους στίχους του «Πάντα Γελαστοί» που ερμήνευσε ο Δημήτρης Μητροπάνος. Δεν έχει αποσαφηνιστεί βέβαια, εάν ο δημιουργός είχε ήδη γράψει τους στίχους και μετέπειτα έκανε την αφιέρωση ή εάν το τραγούδι γράφτηκε με αφορμή το περιστατικό, ωστόσο αφιερώθηκε σε εκείνον, αλλά και στον Τάσο Ισαάκ. Στο βιβλιαράκι που συνόδευε το cd που περιείχε το τραγούδι κάτω από τους στίχους του τραγουδιού έγραφε «Ισαάκ Σολωμού και Μαρίνου Μαρτύρων».

Το όνομα Μαρίνου προστέθηκε, καθώς εκείνο το καλοκαίρι σημειώθηκε ακόμα μία δολοφονία, εκείνη του Χριστόφορου Μαρίνου, ο οποίος έχασε τη ζωή του τον Ιούλιο του 1996.

Το τραγούδι Πάντα Γελαστοί, που γνώρισε μεγάλη επιτυχία, σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, είχε και ένα πολύ χαρακτηριστικό βίντεο κλιπ, με τον Δημήτρη Μητροπάνο να τραγουδάει σε μία ταράτσα και έναν νεαρό με ένα τσιγάρο στο στόμα να χορεύει ζεϊμπέκικο.

Εκτός από το τραγούδι του Αλκαίου και ο Διονύσης Σαββόπουλος αφιέρωσε στη μνημη του Σολωμού Σολωμού το Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη, ο Στέλιος Ρόκκος έγραψε τη μουσική στο τραγούδι Για τον Σολωμό Σολωμόυ, ενώ και ο Νότης Σφακιανάκης τραγούδησε το Ήταν Τρελός.