Κείμενο έρευνας συνεργάτη του Προέδρου Δ. Χριστόφια σε τουρκικά θέματα

Το κείμενο θα δημοσιευτεί τον Νοέμβριο από το Strategy International στην Ελλάδα και εξετάζει την πορεία του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ στην Τουρκία από τις εκλογές του 2011 και μετά, έχοντας στο επίκεντρο τις πιο χαρακτηριστικές ιδεολογικό-πολιτικές μεταβολές, που γνωρίζει η χώρα.

Το κείμενο ξεκινά με μια παρουσίαση της ηγεμονίας του ΑΚΡ, όπως αυτή οικοδομείται μέσα από τα πεπραγμένα της κυβέρνησης, αλλά και μέσα από την επαναφορά των τριών βασικών όψεων της τουρκικής Δεξιάς. Ιδιαίτερα εξετάζονται και οι φυγόκεντρες τάσεις που αναπτύχθηκαν την τελευταία περίοδο εντός του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ.

Στη συνέχεια αναλύονται οι βασικότεροι άξονες του πολιτικού πλαισίου που περιβάλλει την Τουρκία για την αμέσως επόμενη περίοδο. Αυτοί οι άξονες καθορίζονται κυρίως από τις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις (δημοτικές το 2012, προεδρικές το 2014 και γενικές εκλογές το 2015), αλλά και από την παρουσία του πρωθυπουργού Έρντογαν ως κεντρικού προσώπου των εξελίξεων. Επίσης, καταγράφεται συνοπτικά η σημασία του στόχου για ενίσχυση των εξουσιών του Προέδρου της χώρας, ως μια παραδοσιακή επιδίωξη του πολιτικού Ισλάμ, αλλά και οι πιθανές πολιτικές συνέπειες από μια τέτοια εξέλιξη.

Στα συμπεράσματα του κειμένου του ο Ν. Μούδουρος σημειώνει ανάμεσα σε άλλα ότι:

* Η ηγεμονία που οικοδομεί το ΑΚΡ στην κοινωνία της Τουρκίας, ξεπερνά τα όρια της οικονομίας.

* Το κυβερνών κόμμα επιτυγχάνει να διαχύσει την αίσθηση ταύτισης των μαζών με την εξουσία, επιτυγχάνει να μεταδώσει την εικόνα ότι η εξουσία τελικά είναι οι ίδιες οι προηγουμένως περιθωριοποιημένες θρησκευόμενες μάζες. Με λίγα λόγια πετυχαίνει τη σχεδόν ολοκληρωτική ταύτιση των πιστών Μουσουλμάνων και όχι μόνο με το δικό του πρόγραμμα και με αυτό τον τρόπο διευρύνει τη στήριξη που απολαμβάνει πολύ πέραν των ορίων των επιχειρηματικών κύκλων και του παραδοσιακού πολιτικού Ισλάμ.

Κεντρικός άξονας σε αυτό το ηγεμονικό πλαίσιο του ΑΚΡ, θεωρεί ο Ν. Μούδουρος, είναι ο ίδιος ο πρωθυπουργός Έρντογαν. «Ο ηγέτης του κόμματος γίνεται αποδεχτός από την κοινωνία ως "ένας από εμάς" και ταυτίζει το δικό του "παραμύθι", τη δική του ιστορία, με την αφήγηση της ιστορίας και των εμπειριών ενός πολύ μεγάλου μέρους της κοινωνίας της χώρας».

Σε σχέση με την προοπτική προεδρικής υποψηφιότητας Έρντογαν επισημαίνεται στο κείμενο ότι οι συμμαχίες που θα επιδιώξει το ΑΚΡ το επόμενο χρονικό διάστημα με στόχο την εξασφάλιση μιας εκλογικής βάσης κοντά στο 58% που επιτεύχθηκε στο δημοψήφισμα, θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό και κάποια ανοιχτά ζητήματα της Τουρκίας, όπως το κουρδικό πρόβλημα.

Η ενσωμάτωση στο κόμμα προσωπικοτήτων, όπως ο Νουμάν Κουρτουλμούς, ο Σουλεϊμάν Σόϊλου και ο Οσμάν Τζάν, στοχεύουν, όπως «καταθέτει» ο κ. Μούδουρος, να στείλουν το μήνυμα ότι το ποσοστό, που διεκδικείται από πιθανή υποψηφιότητα Έρντογαν, είναι εκείνο που πέτυχε στο δημοψήφισμα του 2010 η συμμαχία του πολιτικού Ισλάμ, της κεντροδεξιάς και της φιλελεύθερης μερίδας της διανόησης.

Η σταδιακή καθιέρωση του ΑΚΡ στην εξουσία και η περιθωριοποίηση άλλων πόλων εξουσίας, που θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν το κυβερνών κόμμα, έχει μεταφέρει την αντιπαράθεση εντός του πολιτικού Ισλάμ. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο ανταγωνισμός με το ισλαμικό κίνημα Γκιουλέν, ένας ανταγωνισμός το βάθος του οποίου φαίνεται να καθορίζει και τις μελλοντικές τάσεις στην Τουρκία» σημειώνει ο Κύπριος τουρκολόγος.

Ο ίδιος συμπεραίνει ότι, αυτή τη στιγμή, το κυβερνών ΑΚΡ έχει ουσιαστικά έναν και μόνο αντίπαλο: το ΡΚΚ. Κάτι που εντείνει την κοινωνική πόλωση σε ολόκληρη την Τουρκία και δεν είναι άσχετο με τις εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

«Η κρίση στη Συρία αναδεικνύεται σε ένα θέμα που επηρεάζει σχεδόν όλες τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία με επίκεντρο το Κουρδικό. Μάλιστα αυτή η εξέλιξη προσδίδει και μια νέα διάσταση στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, η οποία δεν διακρίνεται πλέον για τις προτεραιότητες που θέτει αναφορικά με την ευρωπαϊκή ενταξιακή διαδικασία» καταλήγει ο κ. Μούδουρος.

ΠΗΓΗ ΑΠΕ