Οι New York Times αποκάλυψαν εμπιστευτικά πρακτικά της ΕΚΤ για την Κύπρο

Αυτή είναι η πρώτη φορά που πρακτικά της ΕΚΤ διέρρευσαν, αφού από την 1η Ιουνίου του 1998, όταν και συστάθηκε, δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ ανάλογο φαινόμενο. Τα πρακτικά αποκαλύπτουν πολλές διαφωνίες και τεταμένο κλίμα στις σχέσεις μεταξύ των φορέων που χάρασσαν την πολιτική κατά τη διαχείριση της κρίσης στην Ευρωζώνη.

Να σημειωθεί πως πρόσβαση στα πρακτικά έχουν μόνο έξι ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ, οι 18 διοικητές των εθνικών τραπεζών, αυτοί που τους συνοδεύουν στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΚΤ και κάποιοι σύμβουλοι, κατόπιν επιλογής των ανωτάτων στελεχών. Τα πρακτικά πρέπει να παραμένουν μυστικά τουλάχιστον για τα πρώτα 30 χρόνια.

Ο δημοσιογράφος Λάντον Τόμας υπογράφει το άρθρο, ισχυριζόμενος πως έχει μελετήσει πολύ προσεκτικά τα πρακτικά. Ο ίδιος διαπιστώνει ένταση ανάμεσα στη Γερμανία και την Ελλάδα και την Κύπρο, το διάστημα από το Μάιο του 2012 έως τον Ιανουάριο του 2013, μόλις δύο μήνες πριν από το πακέτο διάσωσης της Κύπρου.

Η ΕΚΤ είναι η μόνη από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες που αρνείται τη δημοσιοποίηση των πρακτικών από τις συνεδριάσεις των μελών της. Το 2015 αυτό φαίνεται πως θα αλλάξει, αφού έχει παρθεί η απόφαση της εναρμόνισης με τις πρακτικές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, της Τράπεζας της Αγγλίας και την Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας. Τα πρακτικά αναμένεται να δημοσιεύονται κάποιες εβδομάδες μετά τις συναντήσεις.

Εκπρόσωπος της κεντρικής τράπεζας δήλωσε στους Financial Times για τη διαρροή πως είναι κάτι που η ΕΚΤ το λαμβάνει σοβαρά υπόψη και διερευνά όλες τις επιλογές για το πώς θα κινηθεί.

Σύμφωνα με τους New York Times, όταν η οικονομία της Κύπρου παρέπαιε μετά την κατάρρευση της δεύτερης σε μέγεθος κυπριακής τράπεζας το 2013, η ΕΚΤ δεν ήξερε αν θα έπρεπε να κρατήσει ζωντανή τη Λαϊκή Τράπεζα της Κύπρου με βραχυπρόθεσμα δάνεια ή να τη βγάλει από τη μηχανική υποστήριξη.

Η Λαϊκή Τράπεζα της Κύπρου είχε δεχθεί ισχυρό πλήγμα εξαιτίας της μεγάλης της έκθεσης στα ελληνικά κρατικά ομόλογα και χρειαζόταν άμεσα ρευστότητα, καθώς βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση και οι καταθέτες της έσπευδαν να αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους.

Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι προβληματικές τράπεζες που δεν μπορούν να αντλούν κεφάλαια από τις αγορές, έχουν τη δυνατότητα να δανείζονται από την κεντρική τράπεζα της χώρας τους, η οποία αναλαμβάνει την ευθύνη για τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας. Ωστόσο η διαδικασία αυτή υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες, όπως π.χ. το γεγονός πως η εκάστοτε τράπεζα πρέπει να είναι φερέγγυα, ενώ εάν τα δάνεια υπερβαίνουν τα δύο δισ. ευρώ, η ΕΚΤ διατηρεί το δικαίωμα να αρνηθεί πρόσθετη οικονομική στήριξη.

Στα τέλη του 2012, τα βραχυπρόθεσμα δάνεια προς τη Λαϊκή Τράπεζα είχαν ήδη φθάσει τα 9 δισ. ευρώ, αριθμός ανάλογος με τα 2/3 του μεγέθους της κυπριακής οικονομίας. Τότε, ο Γενς Βάιντμαν, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας (Bundesbank), υποστήριζε επίμονα πως ήταν υπερβολικά μεγάλη αυτή η έκθεση.

Σύμφωνα με τον αθρογράφο, ο κ. Βάιντμαν υποστήριζε πως η η ΕΚΤ είσκαρε έντονα στηρίζοντας τη Λαϊκή Τράπεζα, ενώ επεσήμαινε πως η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου παρουσίαζε διογκωμένη την αξία των ενεχύρων, ώστε να διασφαλίσει μεγαλύτερα δάνεια. Έθετε, έτσι, θέμα πως ο νέος πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Πανίκος Δημητριάδης, προσπαθούσε να υποβαθμίσει τα προβλήματά της Λαϊκής για να την κρατήσει σε λειτουργία.

Για να στηρίξει τον ισχυρισμό του, ο κ. Βάιντμαν τόνισε πως οι αναλυτές της ΕΚΤ εκτιμούσαν ότι τα περιουσιακά στοιχεία που διατηρούσε η Λαϊκή στην Κεντρική Τράπεζα είχαν παρουσιασθεί σκοπίμως διογκωμένα κατά περίπου 1,3 δισ. ευρώ. Ο Βάιντμαν ήταν αντίθετος στη χορήγηση των δανείων, τονίζοντας πως «αν προσφέρθηκε έκτακτη ρευστότητα χωρίς το κατάλληλο ενέχυρο, το θέμα είναι σοβαρό».

Βάσει των πρακτικών που αποκαλύπτουν οι NYT, ο κ. Δημητριάδης απέρριψε τον ισχυρισμό αυτό και τόνισε πως οι δικοί του αναλυτές αντιλαμβάνονταν καλύτερα τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία, παρά οι ομόλογοί τους στη Φρανκφούρτη.

Στην περιγραφή των παρασκηνίων και τα διλήμματα που επικράτησαν στο συγκεκριμένο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ οι New York Times παραθέτουν ένα μέρος των πρακτικών που εμφανίζουν τον Κριστιάν Νουαγιέ, επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας να επισημαίνει τον προβληματισμό του για τον τρόπο με τον οποίο αποτιμά το ενέχυρο η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, καθώς έτσι διπλασίαζε το ρίσκο για την ΕΚΤ.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα των New York Times στο θέμα παρενέβη και ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ολλανδίας ο οποίος είχε δηλώσει πως αισθανόταν πολύ άβολα με το θέμα.