Ανασκόπηση 2014: Τα γεγονότα που σημάδεψαν τη Κύπρο
Το κούρεμα καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες, τα οικονομικά σκάνδαλα που έφεραν στη δημοσιότητα επιφανείς, μέχρι πρότινος, Κυπρίους, οι παραβιάσεις της ΑΟΖ από το τουρκικό Barbaros αλλά και η διακοπή των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού, είναι τα γεγονότα που σημάδεψαν την Κύπρο το 2014.
Της Ρούλας Κοτσέτα
Το Κυπριακό βρίσκεται στη ατζέντα από την αρχή του χρόνου, ενώ η ανεργία βρίσκεται στα ύψη.
Ο Ιανουάριος θεωρείται κρίσιμος μήνας, με τις διαβουλεύσεις για το Κυπριακό να μεταφέρονται στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.
Λίγο αργότερα, το Φεβρουάριο ο Νίκος Αναστασιάδης κάνει λόγο για κοινό ανακοινωθέν των δύο πλευρών. Στις 12 Φεβρουαρίου σε τηλεοπτικό διάγγελμα παρουσιάζει 16 λόγους, για τους οποίους, κατά την εκτίμησή του το κοινό ανακοινωθέν, ικανοποιεί τις επιδιώξεις και ευαισθησίες της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Τον ίδιο μήνα, Φεβρουάριο (18/2/2014), ετοιμάζεται το επικαιροποιημένο μνημόνιο από τους δανειστές μετά και την 3η αξιολόγηση του κυπριακού προγράμματος.
Ζητούν ιδιωτικοποιήσεις, εκποιήσεις ακινήτων, μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό και το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Επιπλέον ζητούν ενημέρωση για το σχέδιο εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου.
Ο εφιάλτης όμως που έζησαν οι Κύπριοι το Μάρτιο του 2014 με την απόφαση κουρέματος καταθέσεων στις τράπεζες της Κύπρου, δεν πρόκειται ποτέ να ξεχαστεί, αφού πολλοί Κύπριοι με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ είδαν τα χρήματά τους να «εξαφανίζονται».
Το «χάος» που δημιουργήθηκε τον Μάρτιο - τόσο στη Λαϊκή όσο και στη Τράπεζα Κύπρου- μετά από ανακοίνωση περί κουρέματος καταθέσεων από τη Κεντρική Τράπεζα Κύπρου- δεν μπορεί να περιγραφτεί με λόγια.
Οι ουρές των καταθετών στα ATM των τραπεζών (Λαϊκή, Κύπρου) που χωρίζονται στη συνέχεια σε «καλή» και «κακή» τράπεζα, προκαλούν πανικό στις αγορές.
Η Κύπρος βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας. Παρασύρει μαζί της και τις Κυπριακές Αερογραμμές, που προσγειώνονται απότομα στο έδαφος, χωρίς προοπτικές για άμεση απογείωση.
Η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιμένει πως η απόφαση κρατικής ενίσχυσης που έλαβε η εταιρεία στο παρελθόν, είναι καταδικαστική. Ζητά μάλιστα πίσω τα 80 εκατομμύρια που πήρε από τις Βρυξέλλες.
Τα χρήματα αυτά, αφορούν στη βοήθεια, ενίσχυση, που πήρε η εταιρεία από το κράτος όλο το προηγούμενο διάστημα, και σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, αυτά τα χρήματα πρέπει να επιστραφούν. Πρώτα όμως να βρεθούν. Τη τελική απόφαση θα την πάρει η Κομισιόν τον Ιανουάριο 2015, ενώ οι υποψήφιοι επενδυτές κάνουν πίσω...
Τα σκάνδαλα οικονομικών διαχειρίσεων ξεσπούν το ένα μετά το άλλο.
Η διαφθορά δεν είναι μόνο «ελληνικό φαινόμενο», αφού πίσω από τις οικονομικές ατασθαλίες κρύβονται πρώην τραπεζικά στελέχη.
Το μοντέλο κουρέματος καταθέσεων, εφαρμόζεται για πρώτη φορά σε χώρα της ΕΕ, τρομάζοντας τους Ελληνες καταθέτες.
Η Κύπρος «τολμάει» να εξετάσει ακόμα και την έξοδο της από το ευρώ, προκειμένου να αποφύγει μνημόνιο, ΔΝΤ και Τρόϊκα.
Ζητά βοήθεια από τους Ρώσους που δεν την αρνούνται, αφού «ανασταίνουν» την Τράπεζα Κύπρου με ρωσικά κεφάλαια μπαίνοντας μέτοχοι στη νέα τράπεζα Κύπρου που δημιουργείται με νέο ΔΣ.
Το «θρίλερ» για τους Κύπριους καταθέτες συνεχίστηκε και τον Απρίλιο του 2014, αφού οι περιορισμοί ανάληψης ποσών, εξαργύρωσης επιταγών και εξυπηρέτησης άλλων τραπεζικών συναλλαγών, είναι γεγονός.
Οι κυπριακές τράπεζες μηνύουν την ΕΚΤ για κούρεμα καταθέσεων.
Τον Μάιο του 2014, η ολομέλεια της κυπριακής Βουλής έχει στα χέρια της έκθεση της Επιτροπής Θεσμών και διαφάνειας, 1.200 σελίδων, που αποκαλύπτει «ονόματα» και γεγονότα που οδήγησαν στη κατάρρευση της οικονομίας . Ολο το πόρισμα -φωτιά, για το πως έφτασε η Κύπρος στο μνημόνιο δίνεται στη δημοσιότητα.
Τον Ιούνιο του 2014, κατατέθηκε στη βουλή σχετικό νομοσχέδιο που θα επέτρεπε στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων, την κατάσχεση κινητής ιδιοκτησίας, τραπεζικών λογαριασμών και της απαγόρευσης αποξένωσης ακινήτων, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Τον Ιούλιο του 2014, η κυπριακή κυβέρνηση παίρνει στα χέρια της το επικαιροποιημένο μνημόνιο της Τρόικα.
Ο Αύγουστος, μήνας διακοπών, απασχόλησε ιδιαίτερα τη Κύπρο, αφού η σταθερή πελατεία της, οι Ρώσοι, λόγω εμπάργκο, δεν επιλέγουν το νησί για τις διακοπές τους. Την ίδια ωρα η Τρόικα επιμένει για νέες μειώσεις στο δημόσιο τομέα, πιέζοντας ασφυκτικά για εκποιήσεις.
Τον Σεπτέμβριο του 2014, εγκρίνεται το ν/σ για τις εκποιήσεις ενυπόθηκων ακινήτων.
Τον ίδιο μήνα, γίνεται επιχείρηση διάσωσης 345 Σύριων προσφύγων σε ναυάγιο νοτιοδυτικά της Πάφου. Περισσότεροι είναι γυναίκες και παιδιά. Το σκάφος εξέπεμψε σήμα κινδύνου από τον ασύρματο λόγω θαλασσοταραχής. Ευτυχώς το τέλος ήταν αίσιο.
Μέσα σε όλο αυτό το «χάος», έρχεται και το εμπάργκο της ΕΕ στη Ρωσία, όπου έχει επιπτώσεις τόσο στο τουρισμό όσο και στις εμπορικές συναλλαγές.
Τα κοιτάσματα πετρελαίου και υδρογονανθράκων στη κυπριακή ΑΟΖ γίνονται αιτία ανάκαμψης της ψυχολογίας έναντι του οικονομικού αυτού αδιεξόδου, αν και τα πρόσφατα στοιχεία από τις έρευνες είναι μάλλον απογοητευτικά.
Για πρώτη φορά, υπογράφεται το Νοέμβριο του 2014, τριμερής συνεργασία στο τομέα της ενέργειας μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου.
Η Τουρκική πλευρά είναι παρούσα, με το ερευνητικό σκάφος Barbaros, παραβιάζοντας συνεχώς τα χωρικά ύδατα και παρακολουθώντας στενά τις έρευνες γεώτρησης της Κύπρου. Τον Οκτώβριο η ΕΕ αντιδρά στέλνοντας αυστηρό μήνυμα στη Τουρκία. Ζητά όπως σεβαστεί τη κυριαρχία της Κύπρου στα χωρικά της ύδατα.
Οι έρευνες για κοιτάσματα, γίνονται «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.
Ο Εργκιούν Ολγκούν, επικεφαλής Τουρκοκύπριος διαπραγματευτής, σε συνέντευξη του το Νοέμβριο του 2014, στο πρακτορείο Reuters, το λέει ξεκάθαρα «Οι υδρογονάνθρακες είναι ένα κοινό ζήτημα. Δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τις διαπραγματεύσεις».
Σε αδιέξοδο οδηγήθηκαν το ίδιο διάστημα και οι προσπάθειες του συμβούλου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Έσπεν Άϊντε, για επανάληψη των συνομιλιών για το Κυπριακό.
Παρά τις διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ αλλά και του ΓΓ του ΟΗΕ πως θα συμβάλει στις προσπάθειες για λύση του κυπριακού, οι διαπραγματεύσεις παραμένουν «παγωμένες».
Η εισαγωγή, μάλιστα του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε Αμερικάνικο νοσοκομείο, για επέμβαση καρδιάς, αναστέλλει προσωρινά τις διαπραγματεύσεις.
Ο Δεκέμβριος βρίσκει σε ανάρρωση το Νίκο Αναστασιάδη αλλά και μετέωρη τη δόση του ΔΝΤ, αφού το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανακοίνωσε στις 18/12/2014 ότι δεν μπορεί πλέον να απελευθερώσει τη νέα δόση του δανείου προς την Κύπρο μετά την αναστολή της νομοθεσίας για τις εκποιήσεις ενυπόθηκων ακινήτων, όπως προβλεπόταν από το πρόγραμμα δανεισμού της χώρας.
Το γεγονός που «πρωταγωνιστεί» στη Κύπρο λίγο πριν αποχαιρετήσει το 2014, είναι οι υποψηφιότητες για τη δημαρχία της Πάφου, μετά την αναγκαστική παραίτηση του δημάρχου λόγω σκανδάλου οικονομικού χαρακτήρα.
Τα τόσο, μέσα σε μόλις έναν χρόνο , συμπυκνωμένα αρνητικά γεγονότα, κάνουν τη νεολαία να μεταναστεύει.
Φαινόμενο σύνηθες στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου που δοκιμάστηκαν από την επέλαση οικονομικών μέτρων του ΔΝΤ.
Οι νέοι φεύγουν, η Κύπρος κινδυνεύει να γίνει χώρα γερόντων, όπως κι άλλες χώρες του μνημονίου, ενώ τα βασικότερα παραπάνω θέματα παραμένουν ανοιχτά.
.jpg)
