«Το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κύπρου: Μία Ενδιάμεση Αποτίμηση»
Το υψηλό επίπεδο του ιδιωτικού χρέους και η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που ευνοούν την ανάπτυξη, είναι οι κύριες προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία, όπως προέκυψε από την ημερίδα, που διοργάνωσε το Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics στη βρετανική πρωτεύουσα την Παρασκευή, με τίτλο «Το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κύπρου: Μία Ενδιάμεση Αποτίμηση».
Ο Κύπριος νομπελίστας οικονομολόγος, Χριστόφορος Πισσαρίδης, παρουσίασε μια σειρά στατιστικών στοιχείων διεθνών οργανισμών, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που δείχνουν ότι η Κύπρος υπολείπεται κατά πολύ άλλων αναπτυγμένων κρατών ως προς τις συνθήκες για ένα καλό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Ασκησε δριμεία κριτική στον συνολικό τρόπο λειτουργίας των θεσμών, παραθέτοντας και στοιχεία από το ευρωβαρόμετρο που καταδεικνύουν την έλλειψη εμπιστοσύνης των Κυπρίων πολιτών σε αυτούς. Ο κ. Πισσαρίδης μίλησε για ατιμωρησία, για απουσία ουσιαστικού δημοσίου διαλόγου, για κομματικούς ιστούς σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας πολιτών, για διαφθορά και γραφειοκρατία και για ανυπέρβλητες μέχρι στιγμής δυσκολίες στην απαιτούμενη μεταρρύθμιση του δημοσίου τομέα, ενώ καταλόγισε ευθύνες και στα μέσα ενημέρωσης.
Ο Μάαρτεν Φέρβεϊ, πρώην εκπρόσωπος της Κομισιόν στην τρόικα, ανέφερε χαρακτηριστικά ως προς το ιδιωτικό χρέος, ότι «η Κύπρος είναι η πρωταθλήτρια της Ευρώπης στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια». Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα στήριξης, είπε ότι έχει αποδώσει καλύτερα από όσο οι περισσότεροι θα θεωρούσαν πιθανό, λόγω της ανθεκτικότητας των Κυπρίων, της δυνατής εφαρμογής και του ευνοϊκού εξωτερικού περιβάλλοντος, με ιδιαίτερη αναφορά στη δέσμευση Ντράγκι, ότι η ΕΚΤ «θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν» για την προστασία της ευρωζώνης. Ο κ. Φέρβεϊ αναγνώρισε ωστόσο ότι η κατάσταση είναι ακόμα «πολύ πολύ σκληρή» για τους πολίτες.
Σε ό,τι αφορά τις «ενισχυτικές της ανάπτυξης μεταρρυθμίσεις» είπε ότι παρατηρεί με κάποια ανησυχία την επιδείνωση της εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος, παρά τις καλύτερες προθέσεις των αρχών και προειδοποίησε ενάντια στη χαλάρωση σε αυτή τη κρίσιμη περίσταση.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μιχάλης Σαρρής, ο οποίος ήταν επικεφαλής του υπουργείου, όταν συμφωνήθηκε το κυπριακό μνημόνιο, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι οι συνέπειες του bail-in («κουρέματος») δεν ήταν όσο καταστροφικές είχαν προβλεφθεί, εν μέρει λόγω του τουρισμού και εν μέρει λόγω της ανθεκτικότητας του τομέα επαγγελματικών υπηρεσιών.
«Εναπόκειται στους οικονομικούς ιστορικούς του μέλλοντος να κρίνουν, αν το bail-in ήταν ένας ακριβός ή λογικός τρόπος επίλυσης του προβλήματος», είπε ο κ. Σαρρής.
Ο πρώην υπουργός δήλωσε απαισιόδοξος, εκτός, όπως σημείωσε, «αν υπάρξει μία νέα γενιά πολιτικών και δραματικές αλλαγές στις πολιτικές που ακολουθούνται σε επίπεδο ευρωζώνης».
Απαντώντας σε ερώτηση, για τα εμπόδια που έχουν παρουσιαστεί ως προς την εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής στην Κύπρο, ο κ. Σαρρής είπε ότι η τρόικα γίνεται «κάπως παράλογη» με την επιμονή της για κάθε διευθέτηση να είναι τέτοια ώστε οι τράπεζες να μη χάνουν ούτε ένα ευρώ». Χαρακτήρισε επίσης, «παράλογη» τη μεταχείριση των εγγυητών σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας οφειλετών.
Σε ερώτηση για το τι διημείφθη τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου 2013, όταν έκλεισε η συμφωνία που προέβλεπε το bail-in, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν απέφυγε να απαντήσει, ενώ ο κ. Σαρρής είπε ότι «στις 4 το πρωί με βασικούς υπουργούς να ετοιμάζονται να φύγουν και να σε αφήσουν βασικά να εγκαταλείψεις την ευρωζώνη το επόμενο πρωί, έπρεπε να συμφωνήσεις σε κάτι». Κατά την κρίση μας, πρόσθεσε, «ήταν η καλύτερη συμφωνία που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει εκείνη τη στιγμή».
Ο πρόεδρος του πανεπιστημίου Λευκωσίας Νίκος Περιστιάνης εξήγησε την ιδιαιτερότητα της «άβολης συνύπαρξης» των μοντέλων τόσο του ευρωπαϊκού βορρά όσο και του μεσογειακού νότου στην Κύπρο και πώς αυτή επέδρασε στην κρίση και επιδρά στην ανάκαμψη και ο Σταύρος Ζένιος, καθηγητής της Διοικητικής Επιστήμης και Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου μετέφερε το αίτημα της κοινωνίας πολιτών για μεταρρυθμίσεις και περισσότερη διαφάνεια.
Η πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων, Τούλα Ονουφρίου, αφού παρουσίασε την πρόοδο του σχεδιασμού αξιοποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, επισήμανε τα ενισχυμένα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της Κύπρου, τον κομβικό ρόλο του νησιού στην προσπάθεια ανάπτυξης περιφερειακών δικτύων συνεργασίας, ενώ τόνισε πως μεταξύ των στόχων που έχουν τεθεί είναι η προοπτική που ανοίγουν οι υδρογονάνθρακες να λειτουργήσουν και ως καταλύτης για μια λύση στο Κυπριακό ζήτημα.
