Όταν τα αυταρχικά καθεστώτα κυνηγούν τους δημοσιογράφους ακόμα και εκτός συνόρων

Οι δημοσιογράφοι που ζουν στο εξωτερικό βρίσκονται στο στόχαστρο των αυταρχικών κρατών στο πλαίσιο εκστρατείας καταστολής των πολιτών τους εκτός συνόρων, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής οργάνωσης προώθησης της δημοκρατίας Freedom House.

Η «διεθνική καταστολή», η επιθυμία των καθεστώτων αυτών να επεκτείνουν τους μηχανισμούς καταστολής και στους πολίτες τους στο εξωτερικό, έχει επανέλθει στην επικαιρότητα. Οι αμερικανικές δικαστικές αρχές ανακοίνωσαν την προηγούμενη εβδομάδα τη σύλληψη και την απαγγελία κατηγοριών εναντίον ενός Ινδού ο οποίος φέρεται να χρηματοδότησε το σχέδιο δολοφονίας στη Νέα Υόρκη ενός αυτονομιστή ηγέτη Σιχ, υπό την υποκίνηση πράκτορα του Νέου Δελχί.

Ένα σενάριο το οποίο έχει παρουσιαστεί και στο παρελθόν με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης τον Οκτώβριο του 2018, υπενθυμίζει η Freedom House.

«Στον βαθμό που αυξάνονται παγκοσμίως οι επιθέσεις εναντίον ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, ολοένα και περισσότεροι δημοσιογράφοι αναγκάζονται να εργαστούν από το εξωτερικό και είναι αντιμέτωποι με την εντεινόμενη απειλή της διεθνικής καταστολής», τονίζει στην έκθεσή του.

Η οργάνωση μεταξύ του 2014 και του 2023 έχει καταγράψει «112 φυσικές πράξεις διεθνικής καταστολής εναντίον δημοσιογράφων που διαπράχθηκαν από 26 κυβερνήσεις», ανάμεσά τους αυτές της Κίνας, της Ρωσίας, της Λευκορωσίας, του Ιράν, του Πακιστάν, της Σαουδικής Αραβίας και της Καμπότζης.

Όμως «αυτά τα δεδομένα δεν αντικατοπτρίζουν παρά ένα μικρό κομμάτι του φαινομένου, καθώς πολλά περισσότερα περιστατικά δεν καταγράφονται ή είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιβεβαιωθούν», υπογραμμίζεται στην έκθεση.

«Είναι μια κρίσιμη στιγμή για να εξετάσουμε τη συγκεκριμένη στοχοθέτηση δημοσιογράφων, διότι ολοένα και περισσότεροι φεύγουν για να γλιτώσουν από την καταστολή στη χώρα τους», εξηγεί η Τζέσικα Γουάιτ, μία από τους συντάκτες της έκθεσης.

«Παρατηρούμε απόπειρες να φιμωθούν οι δημοσιογράφοι, είτε πρόκειται για επιθέσεις είτε για δολοφονίες. Αλλά αυτά τα κράτη χρησιμοποιούν και άλλες τακτικές, όπως η διαδικτυακή παρενόχληση, οι εκστρατείες δυσφήμησης ή τα αντίποινα εναντίον των οικογενειών τους που παραμένουν στη χώρα καταγωγής τους», προσθέτει.

«Χρειάζονται στοχευμένες κυρώσεις»

«Στην περίπτωση της διεθνικής καταστολής βλέπουμε τα πάντα: από περιορισμό περιεχομένου ως παρενοχλήσεις και στενή παρακολούθηση, ακόμη και σχέδια στρατολόγησης πληρωμένων δολοφόνων εναντίον Αμερικανών σε αμερικανικό έδαφος», είχε επισημάνει την Παρασκευή η Έουν Γιανγκ Τσόι υφυπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.

Στην ομιλία της αυτή, την οποία εκφώνησε δύο ημέρες μετά την αποκάλυψη του σχεδίου δολοφονίας του αυτονομιστή ηγέτη των Σιχ Γκουρπατουάντ Σινγκ Πανούν, η Αμερικανίδα υφυπουργός έκανε λόγο για «ανησυχητική άνοδο των ενεργειών διεθνικής καταστολής» από ξένες κυβερνήσεις «με στόχο να πληγεί η ελευθερία έκφρασης και να τιμωρηθούν οι επικριτές και οι αντιφρονούντες, περιλαμβανομένων όσων έχουν καταφύγει στις ΗΠΑ».

Για να προστατευθούν οι δημοσιογράφοι που έχουν καταφύγει στο εξωτερικό και οι οποίοι γίνονται στόχος των κυβερνήσεών τους «το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερη απειλή, προκειμένου να ενημερωθούν όλες οι υπηρεσίες της αστυνομίας», εκτιμά η Γουάιτ.

Πρέπει επίσης να διασφαλιστεί η σωματική τους ασφάλεια, προσθέτει, αναφερόμενη στο παράδειγμα της Βρετανίας ή της Νορβηγίας, «όπου όσοι είναι στόχος σωματικών απειλών λαμβάνουν ρολόγια εξοπλισμένα με σύστημα συναγερμού».

Μεταξύ των συστάσεων προς τα δημοκρατικά κράτη, η Freedom House προωθεί «τις στοχευμένες, συντονισμένες και πολύπλευρες κυρώσεις εναντίον των δραστών και των χρηματοδοτών της διεθνικής καταστολής εναντίον εξόριστων δημοσιογράφων».

Προς αυτή την κατεύθυνση η οργάνωση ελπίζει «να απαγορευθεί η έκδοση θεωρήσεων εισόδου και να παγώσουν περιουσιακά στοιχεία».