Το διακύβευμα της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης

Σε κομματική εκδήλωση της Νέας Δημοκρατίας στο Χαλάνδρι ο πρωθυπουργός παρουσίασε ουσιαστικά το κεντρικό δίλημμα που προτίθεται να προβάλει στις επόμενες εκλογές: «Πρόοδος ή συντήρηση;»

Η αφετηρία της σκέψης του ήταν απολύτως ορθή γιατί ξεκίνησε τον συλλογισμό του από τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας με την υπογραφή του Κυριάκου Πιερρακάκη – ο οποίος πράγματι δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ούτε αριστερός ούτε δεξιός. Ωστόσο αποτελεί λογικό άλμα να υποστηριχθεί με βάση αυτή την διαπίστωση ότι δεν υφίσταται πλέον ο διαχωρισμός Δεξιά – Αριστερά.

Πάνε κοντά 27 χρόνια από τότε που ο ιταλός καθηγητής Νορμπέρτο Μπόμπιο επιχειρηματολόγησε, στο περίφημο βιβλίο του Δεξιά και Αριστερά υπέρ της αξίας της συγκεκριμένης διάκρισης η οποία κατά τον συγγραφέα γίνεται με πολιτικό κριτήριο στην βάση της ανισότητας – ισότητας.

Η αλήθεια είναι ότι επρόκειτο για μια ανελαστική προσέγγιση από την στιγμή που ο Μπόμπιο απέκλεισε το ενδεχόμενο σε ένα κόμμα να υπάρχουν ταυτόχρονα και δεξιές και αριστερές πολιτικές. Η ζωή απέδειξε το αντίθετο γιατί έκτοτε έγιναν πολλές «τράμπες» στο πλαίσιο του συγκεκριμένου δίπολου.

Χοντρικά, η σοσιαλδημοκρατία απέκτησε αρκετά στοιχεία της ελεύθερης αγοράς, ενώ η δεξιά – κεντροδεξιά ενστερνίστηκε επίσης αρκετά στοιχεία του κοινωνικού κράτους, γεγονός που επέτρεψε στον πολίτη να μετακινείται με μεγαλύτερη ευκολία από τον έναν πόλο στον άλλο.

Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, οι διαδοχικές κρίσεις (πανδημία, ακρίβεια) επηρέασαν σημαντικά τα κριτήρια επιλογής των ψηφοφόρων. Για παράδειγμα, ο φιλελεύθερος αστός που πριν από περίπου τρία χρόνια αποδέχθηκε με ενθουσιασμό το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη τώρα πλέον τείνει να πιστέψει ότι οι μεταρρυθμίσεις μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα γιατί προέχει η στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που πλήττονται βάναυσα.

Με κρατική παρέμβαση, εννοείται, και ταυτόχρονα με φορολόγηση των υπερκερδών που συσσωρεύουν οι μεγάλοι της ενέργειας καθώς επίσης και με την επιβολή αυστηρών προστίμων στις περιπτώσεις αισχροκέρδειας.

Μια παρένθεση εδώ, τι σημαίνει πρόοδος και συντήρηση από την στιγμή που η πρόοδος ορίζεται ως ευλαβική προσήλωση στις μεταρρυθμίσεις; Και υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις ποιος είναι προοδευτικός; Ο «άνθρωπος του κόσμου», ο «καλοσπουδαγμένος», ο «πολυταξιδεμένος», εκείνος που διαθέτει ισχυρή οικονομική επιφάνεια, ο μεγαλοαστός δηλαδή; Μα αυτός ο ορισμός έχει πρόσημο, και μάλιστα ισχυρά ταξικό. Μιλάμε επομένως για μια άλλου τύπου διαίρεση που δεν γίνεται στην βάση πολιτικών διαφορών αλλά με κριτήριο την κοινωνική τοποθέτηση και την οικονομική κατάσταση του πολίτη;

Ας επανέλθουμε όμως στις παρενέργειες των κρίσεων. Οι δημοσκοπήσεις (MRB Νewsbomb.gr) μας δείχνουν καθαρά ότι οι ερωτώμενοι αξιολογούν και απορρίπτουν ή επιλέγουν στην βάση της διαίρεσης συστημικό – αντισυστημικό, όπου το αντισυστημικό θα μπορούσε να έχει είτε ακροαριστερό είτε ακροδεξιό πρόσημο.

Το ζήσαμε στην Γαλλία όπου ιστορικά κόμματα σβήσανε από τον πολιτικό χάρτη, ο δε Εμμανουέλ Μακρόν που ποντάρισε κυρίως στην σημασία της εισβολής στην Ουκρανία και την ανάγκη εκσυγχρονισμού του ασφαλιστικού συστήματος, απειλήθηκε... από τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου. Έτσι απλά! Τώρα μάλιστα, εν όψει του δεύτερου γύρου, αναγκάστηκε να βάλει «νερό στο κρασί του» ως προς το βασικό μεταρρυθμιστικό του όραμα, δηλαδή την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, το οποίο συνδέεται με την βιωσιμότητα του γαλλικού ασφαλιστικού συστήματος.

Στα καθ’ ημάς και πάλι: Η Νέα Δημοκρατία άνοιξε ήδη τα χαρτιά της περιγράφοντας με σαφήνεια το κεντρικό μοτίβο της προεκλογικής της στρατηγικής. Το ίδιο έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ, ανασύροντας από το μπαούλο το παλιό σύνθημα του Ανδρέα Παπανδρέου «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα». Απομένει να τοποθετηθεί το ΚΙΝΑΛ για να συμπληρωθεί η εικόνα. Πάντως, για το ποιο είναι το διακύβευμα, τον τελευταίο λόγο τον έχει ο πολίτης!

Υ.Γ. Ο υπουργός Εργασίας της πρώτης μεταδικτατορικής κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή δήλωσε ότι καταργεί δια νόμου την πάλη των τάξεων. Ορισμένα πράγματα, δεν καταργούνται ούτε δια δηλώσεων , ούτε δια νόμων.