Ο εφιάλτης της ενεργειακής κρίσης και οι πρόβες πολέμου

Ήταν στραβό το κλίμα… πέσαμε και στην περίπτωση της αναβίωσης του παλαιάς κοπής ψυχρού πολέμου που τα ‘χει όλα: και κατασκόπους και δολιοφθορές και δολοφονίες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αναφέρομαι στις πρόσφατες εκρήξεις των υποθαλάσσιων αγωγών Nord Stream 1 και 2, εξέλιξη που θεωρείται ως η χαριστική βολή στις ήδη ευάλωτες ευρωπαϊκές οικονομίες. Οι προσδοκίες για αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου – ούτως ή άλλως υπεραισιόδοξες τουλάχιστον ως προς το άμεσο μέλλον – τώρα θυμίζουν σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ο επερχόμενος χειμώνας «δείχνει τα δόντια του» στους Ευρωπαίους πολίτες μιας Ένωσης Κρατών που δεν διαθέτουν ενεργειακή αυτονομία και δεν φρόντισαν εγκαίρως να εκπονήσουν, σε κεντρικό επίπεδο, εναλλακτικά ενεργειακά σχέδια.

Την ίδια ώρα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν που υπέστη πλήγμα στο μέτωπο απειλεί ευθέως με πυρηνικό όλεθρο, ταυτόχρονα όμως σπεύδει να «κατοχυρώσει» τα όρια της εισβολής του στην Ουκρανία. Η ανεμική αντίδραση των ΗΠΑ «δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ το αποτέλεσμα…» αλλά ούτε κουβέντα για «ανάκτηση εδαφών» του αφήνει το περιθώριο να προχωρήσει στη χάραξη μιας νέας οριογραμμής – γεγονός που θα σήμαινε, ενδεχομένως, τον τερματισμό του πολέμου. Ενδεχομένως, γιατί ο Ρώσος ηγέτης, κατά τα λεγόμενα, θα τρενάρει τις πολεμικές επιχειρήσεις, εφόσον θεωρεί ότι όσο πιέζεται η Ευρώπη τόσο θα μεγαλώνει το ρήγμα ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες.
Αν υποθέσουμε ότι ισχύει κάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για σκληρή δοκιμασία, ιδιαίτερα εμείς, που σύμφωνα με την έκθεση της City θεωρούμαστε από ενεργειακής πλευράς η πιο ευάλωτη χώρα της Γηραιάς Ηπείρου. Ευάλωτη, όμως, και δημοσιονομικά. Για του λόγου το αληθές η έκρηξη στους δύο αγωγούς προκάλεσε ήδη «έκρηξη» στην απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου. Με άλλα λόγια ακρίβυνε το κόστος δανεισμού της χώρας και άρα η εξυπηρέτηση του χρέους της.

Ας επανέλθουμε στη γεωπολιτική σφαίρα. Έχουμε πλήρως συνειδητοποιήσει ότι η ως πρόσφατα ισχύουσα τάξη πραγμάτων έχει ανατραπεί και ότι κινούμαστε πλέον σε περιβάλλον αταξίας, αβεβαιότητας, κινδύνων. Μέσα σε αυτό ακριβώς το περιβάλλον που τροφοδοτήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απόφαση της Δύσης να απέχει του πεδίου, άρχισαν να προβάλλονται μεγαλοϊδεατικά σχέδια και να εκτοξεύονται ωμές απειλές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ταγίπ Ερντογάν, ακολουθούμενος από το σύνολο του τουρκικού πολιτικού συστήματος, κινείται - ρητορικά για την ώρα – στη σφαίρα του εθνικιστικού παροξυσμού. Τώρα, περισσότερο από ποτέ φαντάζει πιθανό το ενδεχόμενο ενός «χοντρού» θερμού επεισοδίου. Η Άγκυρα το έχει σχεδιάσει και επιχειρεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την υλοποίησή του με το πρόσχημα της «στρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών». Το ζητούμενο είναι αν και πότε θα κάνει την κίνηση στη σκακιέρα. Δεν διαφεύγει της προσοχής ότι σε αυτό το παιχνίδι ο κύριος Ερντογάν έβαλε στο κάδρο και τις ΗΠΑ (για τα αμερικανικά τεθωρακισμένα που μεταφέρονται στο ανατολικό Αιγαίο), προφανώς γιατί εκκρεμεί το θέμα του εκσυγχρονισμού των τουρκικών F-16, θέμα που θεωρείται κομβικό για την επιχειρησιακή ικανότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας. Με την ευκαιρία, πάντως, έσπευσε να απευθυνθεί και στο εσωτερικό του ακροατήριο, αναβιώνοντας το αφήγημα του Κεμάλ Ατατούρκ ότι η Δύση επιθυμεί να διαμελίσει την Τουρκία και ότι για τον συγκεκριμένο το σκοπό χρησιμοποιεί τη χώρα μας.

Σε αυτό το κλιμακούμενο βερμπαλιστικό κρεσέντο, ο Τούρκος πρόεδρος, μεταξύ άλλων, δήλωσε πως όταν έρθει η ώρα την Ελλάδα δεν θα τη σώσουν ούτε η Ευρώπη ούτε οι ΗΠΑ. Η αλήθεια είναι ότι η Αθήνα αναβαθμίζει συνεχώς τη θέση της στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, αλλά αυτό το γεγονός δεν έχει κανενός είδους αντανάκλαση στη στάση της Ουάσινγκτον έναντι της γείτονος. Εν ολίγοις ας ευχηθούμε να μην επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη Ελλήνων πολιτικών και στρατιωτικών, ότι σε περίπτωση «στραβής» θα είμαστε μόνοι μας.