Διεθνές μπάχαλο από τη Συρία... μέχρι τη Νότια Κορέα
Ένα μόνο γνωρίζουμε, ότι τίποτε δεν γνωρίζουμε για την επόμενη ημέρα στη Συρία, που μπήκε πλέον σε αχαρτογράφητα νερά. Όπως επίσης έχουν ήδη μπει σε καθεστώς μεγάλης αστάθειας η Ουκρανία, ο Λίβανος, η Νότια Κορέα αλλά και η ίδια η Ευρώπη -η τελευταία για διαφορετικούς λόγους. Και ενώ είναι εμφανής η αποσύνθεση, είναι επίσης εμφανές το σχέδιο της ανακατανομής των ζωνών επιρροής σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχουμε μπει πλέον σε νέα ιστορική φάση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μετατοπίζουν το ενδιαφέρον του σε μέρη… εξωτικά, δηλαδή στις περιοχές Ινδικού και Ειρηνικού Ωκεανού, άρα ενδέχεται να αδυνατίσει η παρουσία τους στη Μέση Ανατολή. Το ενδιαφέρον της Ρωσίας -από την άλλη πλευρά- απορροφάται από τις επιδιώξεις της στο μέτωπο με την Ουκρανία. Ήδη υπέστη γεωπολιτική ήττα με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και η στρατηγικής σημασίας στρατιωτικής της παρουσία στη χώρα κρέμεται από μια κλωστή, αλλά προς το παρόν το κεφάλαιο αυτό παραμένει ανοικτό. Για την Τεχεράνη η ήττα είναι ίσως βαρύτερη υπό την έννοια ότι υπέστη βαθιές ρωγμές, το ως πρόσφατα φαινομενικά στιβαρό οικοδόμημα της μεγάλης επιρροής της στη Μέση Ανατολή. Παρενθετικά: Τον «πληγωμένο» να τον φοβάσαι, ενδέχεται να αντιδράσει ασύμμετρα. (Όχι περισσότερα για την ώρα).
Όσο για την Ευρώπη επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά ότι είναι απολύτως ανίσχυρη να παρέμβει στις διεθνείς εξελίξεις, ιδιαίτερα με τα σημερινά δεδομένα και τα όσα συμβαίνουν στον «σκληρό πυρήνα», δηλαδή στη Γερμανία και τη Γαλλία. Επομένως, «πάνω στ’ άλογο» αυτή τη στιγμή βρίσκονται το Ισραήλ και η Τουρκία με εμφανώς διαφορετική ατζέντα. Πάντως, ενδιαφέρονται ζωηρά να παίξουν το ρόλο του «τοποτηρητή» στην περιοχή, άλλοτε συνεργατικά –όπου σηκώνει- και άλλοτε «ανταγωνιστικά» στο δίπολο Κούρδοι – Παλαιστίνιοι, κατ’ αντιστοιχία. Το Τελ Αβίβ έχει καταφέρει σημαντικά πλήγματα στη Χεζμπολάχ και η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ της στερεί επιπροσθέτως ένα ασφαλές καταφύγιο. Μετά μάλιστα και τον βομβαρδισμό περίπου 500 στόχων σε συριακό έδαφος και την κατά συνέπεια καταστροφή του 80% των στρατιωτικών εγκαταστάσεων της χώρας, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου άνετα θα υποστήριζε ότι ο «ιρανικός άξονας αντίστασης» έχει περίπου αποδεκατιστεί. Απλώς δεν μπορεί να είναι βέβαιος «τι μέρα ξημερώνει», από τη στιγμή που τα κουμάντα κάνει τώρα στη Δαμασκό ένας άνθρωπος που προέρχεται από τα σπλάχνα της τζιχάντ, άσχετα αν σήμερα δηλώνει… soft τζιχαντιστής (άλλο και τούτο πάλι, «soft τζιχαντιστής» σημαίνει «soft φανατικός», γίνεται αυτό στην πραγματική ζωή;) Ως προς την Τουρκία, η ανατροπή στη Συρία συνιστά ένα σημαντικό κομμάτι στη στρατηγική της ευρύτερης επιρροής της στην περιοχή, όπου εν τω μεταξύ έχει βάλει πόδι στην Αρμενία -μέσω Αζέρων- ενώ στη Λιβύη διεκδικεί περίπου συγκυριαρχία.
Με βάση το γεωπολιτικό ενδιαφέρον των διεθνών και των περιφερειακών παιχτών πολλά πράγματα θα κριθούν… επί του πεδίου, αφού στα αλήθεια έχει ανοίξει ασκός του Αιόλου. Πού ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η ως σήμερα θεωρούμενη από τον ΟΗΕ «τρομοκρατική οργάνωση» HTS, η οποία διαδέχθηκε το πέραν πάσης αμφιβολίας τυραννικό και φαύλο καθεστώς Άσαντ; Υπάρχουν στοιχεία που εγγυώνται ότι πρόκειται για δημοκράτες, προσηλωμένους στο Διαφωτισμό, και επομένως πρόθυμους να προστατέψουν μεταξύ άλλων, τα δικαιώματα των μειονοτήτων; Μακάρι, αλλά χλωμό. Δύο στοιχεία, το δεύτερο ιστορικό.
Πρώτο: Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρει δολοφονίες, απαγωγές και πλιάτσικο εις βάρος υποστηρικτών του παλαιού καθεστώτος. Αν και δεν αποδεικνύεται ότι έχουν άμεση σχέση με την HTS, πάντως καλή αρχή δεν λέγεται.
Δεύτερο: Το 2011, ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, είχε χαιρετίσει την πτώση του Μουαμάρ Καντάφι, χαρακτηρίζοντάς την «πράξη δικαιοσύνης». Έντεκα μήνες αργότερα, ο πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στη Βεγγάζη έβρισκε φρικτό θάνατο από τζιχαντιστές, πολέμιους του Λίβυου δικτάτορα, που είχαν επικρατήσει μετά την ανατροπή του. Η ιστορία, μπορεί να μην επαναλαμβάνεται, αλλά τουλάχιστον θα έπρεπε να διδάσκει.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά καταλήγουμε στα ελληνοτουρκικά, όπου έχουμε… απλώσει πολύ τραχανά. Αν υποθέσουμε ότι ο Ταγίπ Ερντογάν ενισχύει τη θέση του στο παιχνίδι της Μέσης Ανατολής, θα πρέπει δυστυχώς να αποδεχθούμε ότι ενισχύει παράλληλα το ρόλο του και στη νοτιανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Εδώ ακριβώς αναδεικνύεται η λανθασμένη προσέγγιση της τελευταίας πενταετίας, ότι δηλαδή Ελλάδα και Τουρκία είναι ισότιμοι παίχτες στη… μικρή περιοχή της Ατλαντικής Συμμαχίας. Η αλήθεια, όσο κι αν «πονάει», είναι ότι εμείς είμαστε «δύναμη ήπιας ισχύος», ενώ η Άγκυρα «προκεχωρημένο φυλάκιο». Δεν υφίσταται λόγος ανταγωνισμού, υφίσταται επείγουσα ανάγκη σύνεσης, που εκτείνεται ως τη διαχείριση της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, η οποία φαίνεται να… βουλιάζει στα βαθιά νερά. Με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.