Τα πάντα για τις πανεπιστημιακές κατατάξεις και τα πανεπιστήμια της Κύπρου – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Η τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Κύπρο έχει καταγράψει αλματώδη άνοδο στην ποιότητα τα τελευταία χρόνια. Πλέον τα κυπριακά πανεπιστήμια έχουν καταστεί πολύ αξιόλογες επιλογές, όχι μόνο για Κύπριους, αλλά και για φοιτητές από άλλες χώρες – κύριο κριτήριο των οποίων είναι οι «επιδόσεις» στις πανεπιστημιακές κατατάξεις. Λειτουργώντας ως «συγκοινωνούντα δοχεία», η μεγάλη ζήτηση για τις σπουδές στην Κύπρο, προσέλκυσε το ενδιαφέρον διεθνών οργανισμών που αξιολογούν πανεπιστήμια σε κάθε γωνιά της Γης, με αποτέλεσμα αυτό να προκαλεί εκ νέου το ενδιαφέρον επίδοξων φοιτητών.

Η συμμετοχή των ιδρυμάτων στις συγκεκριμένες κατατάξεις έχει σημαντικό αντίκτυπο διεθνώς και πράγματι, μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό «εργαλείο» επιλογής – αρκεί να γνωρίζουμε πώς να τις «διαβάζουμε», να γνωρίζουμε τι ακριβώς αποτυπώνουν, κάθε φορά. Για παράδειγμα, υπάρχουν πανεπιστημιακές κατατάξεις που αξιολογούν την ποιότητα των παρεχόμενων σπουδών -βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων- κάθε ιδρύματος συνολικά, άλλες που κρίνουν την ποιότητα σπουδών σε συγκεκριμένο αντικείμενο των πανεπιστημίων και άλλες που στέκονται στη γενικότερη κοινωνική (κυρίως) παρουσία των ιδρυμάτων, αξιολογώντας τα με βάση την κοινωνική τους προσφορά και όχι την ποιότητα των σπουδών.

Οι πανεπιστημιακές κατατάξεις έχουν μεγάλη σημασία γιατί παρέχουν μια αντικειμενική και συγκριτική αξιολόγηση της ποιότητας και της απόδοσης των πανεπιστημίων, παρέχοντας πληροφορίες για την ποιότητα της διδασκαλίας, της έρευνας, της επιρροής στην κοινωνία, τη διεθνή προοπτική και άλλους δείκτες απόδοσης. Αυτό επιτρέπει στους φοιτητές, τους ερευνητές και τους εργοδότες να συγκρίνουν και να επιλέξουν τα πανεπιστήμια που ταιριάζουν καλύτερα στις ανάγκες τους. Επίσης, προωθούν τον ανταγωνισμό μεταξύ των πανεπιστημίων, καθώς αυτά προσπαθούν να βελτιώσουν την απόδοσή τους για να καταταχθούν ψηλότερα, κάτι που διεγείρει την πρόοδο και την καινοτομία στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας.

Εν τούτοις, το κοινό χρειάζεται ακόμη μερικές διευκρινίσεις ως προς τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να «διαβάζει» τις πανεπιστημιακές κατατάξεις. Πιο συγκεκριμένα, οι κατατάξεις που αξιολογούν την ποιότητα σπουδών που παρέχει ένα πανεπιστήμιο, είτε στη γενική του εικόνα, είτε συγκεκριμένα σε ένα αντικείμενο σπουδών, έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα ως προς την επιλογή πανεπιστημίου από τους μελλοντικού φοιτητές σε σχέση με τις λίστες που αξιολογούν την κοινωνική προσφορά του ιδρύματος.

Οι πιο δημοφιλείς πανεπιστημιακές κατατάξεις

Έτσι, διαμορφώνεται και μία ιδιότυπη «αξιολόγηση» των κατατάξεων, καθώς αναδεικνύονται οι πιο δημοφιλείς και αξιόπιστες εξ αυτών. Συγκεκριμένα, οι πιο δημοφιλείς κατατάξεις που αξιολογούν τη συνολική ποιότητα της προσφερόμενης εκπαίδευσης ενός πανεπιστημίου, είναι οι εξής:

1. Times Higher Education (THE) World University Rankings: Εκδόθηκε πρώτη φορά το 2004 και βασίζεται σε 13 κριτήρια, όπως η διδασκαλία, η έρευνα, οι αναφορές, η βιομηχανική γνώση και η διεθνής προοπτική. Αξιολογεί τη συνολική απόδοση των πανεπιστημίων στα κριτήρια αυτά.
2. Academic Ranking of World Universities (ARWU) ή Shanghai Rankings: Εκδόθηκε πρώτη φορά το 2003 και βασίζεται σε 6 κριτήρια, όπως ο αριθμός των αποφοίτων και των καθηγητών που έχουν κερδίσει βραβεία Nobel, ο αριθμός των ερευνητών που εμπεριέχονται ως παραπομπές στις επιστημονικές εκδόσεις, ο αριθμός των άρθρων που δημοσιεύονται στα περιοδικά Nature και Science κ.α.. Αξιολογεί τη συνολική απόδοση των πανεπιστημίων στα κριτήρια αυτά.
3. QS World University Rankings: Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2004 και λαμβάνει υπόψη 6 κριτήρια, όπως η ακαδημαϊκή φήμη, η φήμη του εργοδότη, οι ακαδημαϊκές αναφορές ανά καθηγητή, η αναλογία καθηγητών/φοιτητών, η διεθνής διάσταση και οι διεθνείς συνεργασίες. Αξιολογεί τη συνολική απόδοση των πανεπιστημίων στα κριτήρια αυτά.

Σε αυτές τις πανεπιστημιακές κατατάξεις για το 2023, τα κυπριακά πανεπιστήμια αξιολογούνται ως εξής:

Σε σχέση και με τα ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα, αξίζει να δούμε τη σειρά στην πιο δημοφιλή πανεπιστημιακή κατάταξη, την Times Higher Education World University Rankings:

1. Πανεπιστήμιο Κρήτης (401–500)
2. Πανεπιστήμιο Κύπρου (401–500)
3. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (401–500)
4. Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (501-600)
5. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (501–600)
6. Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (601-800)
7. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (801-1000)
8. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (801-1000)
9. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (801-1000)
10. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (801-1000)
11. Πανεπιστήμιο Αιγαίου (801-1000)
12. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (801-1000)
13. Πανεπιστήμιο Πατρών (1001–1200)
14. Πολυτεχνείο Κρήτης (1001–1200)
15. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (1201–1500)
16. International Hellenic University (1201–1500)
17. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (1201–1500)
18. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (1501+)
19. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (1501+)

Η ποιοτική αξιολόγηση σε επιμέρους αντικείμενα σπουδών

Εξίσου ενδιαφέρουσα όμως, ειδικά για όσους έχουν αποφασίσει το αντικείμενο που θέλουν να σπουδάσουν, είναι η κατάταξη που αξιολογεί την ποιότητα των σπουδών σε επιμέρους τομείς. Για παράδειγμα, το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μπορεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας με τα «καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο», όμως όσον αφορά στο συγκεκριμένο αντικείμενο της Οικονομίας – Επιχειρήσεων, έρχεται τρίτο. Αντίστοιχα, σε πολύ καλή κατάταξη στο συγκεκριμένο πεδίο (Οικονομία – Επιχειρήσεις) βρίσκουμε το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, στις θέσεις 151- 175 – φυσικά, στην πρώτη θέση για την Κύπρο και την Ελλάδα και στην 35^η θέση στην ΕΕ.

Είναι σαφές, πως ο σπουδαστής που ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο πεδίο, έχει στη διάθεσή του ένα χρήσιμο εργαλείο ώστε να κατανοήσει και να προχωρήσει στην επιλογή του, βάσει στοιχείων και δεδομένων.

Ας δούμε αναλυτικά στους πίνακες που ακολουθούν την κατάταξη των κυπριακών πανεπιστημίων στη λίστα Τimes Higher Education, World University Rankings By Subject για το 2023, σε δημοφιλή αντικείμενα:

* μαζί με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

*μαζί με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

*μαζί με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

** μαζί με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

*μαζί με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

*μαζί με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

*μαζί με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

**μαζί με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Πολυτεχνείο Κρήτης.

*μαζί με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

**μαζί με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Πάτρας.

Η επιλογή σπουδών είναι μία από τις κρισιμότερες αποφάσεις που καλούμαστε όλοι να λάβουμε, με την ενηλικίωσή μας. Μια απόφαση που καθορίζει εν πολλοίς το μέλλον μας, μια απόφαση που για να ληφθεί με τον καλύτερο τρόπο, χρειάζεται μελέτη και έρευνα, χρειάζεται κάθε διαθέσιμο εργαλείο και ειδικά όταν αυτό είναι τόσο χρήσιμο, όσο οι πανεπιστημιακές κατατάξεις.