Ισοδύναμα μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας από την Ένωση Επιμελητηρίων
Ο κ. Μίχαλος απέστειλε σήμερα υπόμνημα στους πολιτικούς αρχηγούς των κομμάτων που εκπροσωπούνται στο ελληνικό κοινοβούλιο με τις θέσεις και τις προτάσεις της ΚΕΕ, και του ΕΒΕΑ, για την ελληνική οικονομία εν όψει της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Την πρωτοβουλία αυτή σχολίασε με δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ίδιος και συγκεκριμένα δήλωσε:
«Η χώρα βαδίζει σε εθνικές εκλογές για δεύτερη φορά μέσα στο ίδιο έτος, εν μέσω της παρατεταμένης ύφεσης που έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην οικονομία και την κοινωνία.
Η επιμελητηριακή κοινότητα σήμερα απέστειλε σε όλα τα πολιτικά κόμματα συγκεκριμένες προτάσεις, στοχευμένες στην επίλυση των μεγάλων προβλημάτων της χώρας.
Γιατί ναι μεν ως χώρα έχουμε υπογράψει ένα νέο μνημόνιο που πρέπει να υλοποιήσει η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου, αλλά αυτή η νέα συμφωνία μπορεί να βελτιωθεί ώστε να μετατραπεί από υφεσιακή σε αναπτυξιακή.
Το μείγμα πολιτικής που έχει επιλεγεί είναι για μια ακόμη φορά αντιαναπτυξιακό και κοινωνικά άδικο. Η ανισορροπία μεταξύ εσόδων και δαπανών είναι εμφανής.
Η έμφαση έχει και πάλι δοθεί στην αύξηση των εσόδων δια της φορολογίας, αντί στην περιστολή των δαπανών.
Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια αλλαγών και να αναζητηθούν εναλλακτικά μέτρα, με ισοδύναμα δημοσιονομικά αποτελέσματα, ώστε να περιοριστούν οι υφεσιακές επιπτώσεις του Μνημονίου.
Με σκοπό να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, η ΚΕΕ κατέθεσε μια σειρά από κοστολογημένες εναλλακτικές προτάσεις, για τη βελτίωση του φορολογικού συστήματος, τη μείωση των κρατικών δαπανών και για εκσυγχρονισμό του ασφαλιστικού συστήματος, όπως και του εργασιακού».
Το υπόμνημα
Στο υπόμνημα επισημαίνεται ότι η κυβέρνηση που θα αναδειχθεί από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου οφείλει να αποσύρει τα μέτρα αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ και του φόρου νομικών προσώπων, καθώς και την προκαταβολή φόρου και να καταργήσει πλήρως το συμπληρωματικό φόρο ΕΝΦΙΑ, την εισφορά αλληλεγγύης και το φόρο πολυτελείας.
Στο πλαίσιο αυτό κατατίθεται μία σειρά από κοστολογημένες εναλλακτικές προτάσεις, με ισοδύναμα δημοσιονομικά αποτελέσματα, ώστε να περιοριστούν οι υφεσιακές επιπτώσεις.
Ειδικότερα, το σύνολο των μέτρων που προτείνεται να αποσυρθούν/καταργηθούν αντιστοιχεί σε 4,6 δισ. ευρώ, ενώ η μελέτη που έχει εκπονήσει η ΚΕΕ προτείνει ένα σύνολο υποκατάστατων μέτρων ύψους 4,6 δισ. ευρώ, καθώς και ρήτρες θετικής βελτίωσης, που θα προκύψουν από προτεινόμενα μέτρα αύξησης των εσόδων, ύψους άνω των 1,7 δισ. ευρώ.
«Η επίτευξη των ετήσιων δημοσιονομικών στόχων είναι μονόδρομος για την Ελλάδα. Δεν μπορεί όμως και δεν πρέπει να αποτελέσει μονόδρομο το μείγμα πολιτικής που θα εφαρμοστεί για την επίτευξή τους.» όπως σημειώνεται στο υπόμνημα.
Η πρόταση
Η προσπάθεια για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, θα πρέπει να στηριχθεί στους εξής πυλώνες:
• Αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος
• Μείωση πληρωμών για τόκους
• Αύξηση του Ονομαστικού ΑΕΠ
Όλοι οι ανωτέρω δείκτες οφείλουν να προσαρμοστούν σε επίπεδα τα οποία θα καθιστούν το δημόσιο χρέος σταθερά μειούμενο και βιώσιμο.
Στο πλαίσιο αυτού του στόχου, απαιτείται η εφαρμογή ενός νέου μείγματος πολιτικής.
Τομές στο κράτος και στις κρατικές δαπάνες
Συγκεκριμένα, για το σκέλος των δαπανών προτείνονται τα εξής:
• Εις βάθος διερεύνηση της σκοπιμότητας και της αποτελεσματικότητας όλων των φορέων του δημοσίου (1.500), με εκτεταμένες συγχωνεύσεις και καταργήσεις.
• Ριζική αναδιάρθρωση του πλαισίου λειτουργίας Δημόσιας Διοίκησης, με ένταξη όλων των υπαλλήλων πρωτευόντως σε κλάδους. Στη βάση αυτή, οι υπάλληλοι ανήκουν στους κλάδους τους και αμείβονται με το αποκλειστικό μισθολόγιο του κλάδου τους και όχι από τον φορέα στον οποίο υπηρετούν. Η κινητικότητα είναι πλήρης μεταξύ των φορέων και περιορισμένη μεταξύ κλάδων, ενώ καταργούνται όλα τα επιδόματα, προσωπικές διαφορές κ.λπ.
• Αναθεώρηση του συστήματος χρηματοδότησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αποδέσμευσή της από τον φόρο εισοδήματος και τον ΦΠΑ και απόδοση φόρων με γεωγραφικό και αναδιανεμητικό χαρακτήρα (π.χ. φόρος ακινήτων, τέλη κυκλοφορίας).
• Αναθεώρηση της πρακτικής των δεσμευμένων πόρων υπέρ τρίτων προς την κατεύθυνση της κατάργησής τους και, όπου υφίσταται πραγματικός λόγος, αντικατάστασή τους με άμεσες δαπάνες.
• Σημαντικές αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, με πλήρη διαχωρισμό των κλάδων σύνταξης και υγείας, πραγματική διοικητική και οικονομική ενοποίηση των ταμείων κύριας ασφάλισης, δημιουργία διακριτού δεύτερου πυλώνα με τον μετασχηματισμό των επικουρικών ταμείων σε ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης και αποδέσμευσή τους από τον δημόσιο τομέα. Επίσης, σημαντική απλοποίηση του συστήματος εισφορών της κύριας ασφάλισης και επιμήκυνση του εργασιακού βίου.
Αλλαγές στον τομέα των εσόδων
Για τη φορολογία προτείνονται τα εξής:
• Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης της φορολογίας εισοδήματος, με εξορθολογισμό και ευθυγράμμιση των φορολογικών συντελεστών. Προτείνεται να υπάρχουν μόνο δύο συντελεστές, 22% και 33%, για όλα τα είδη εισοδημάτων ανεξαρτήτως ιδιότητας ή νομικής μορφής της φορολογούμενης μονάδας.
• Διατήρηση του κύριου ΕΝΦΙΑ (και κατάργηση του συμπληρωματικού) με μεταφορά του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
• Καμία παραμετρική αλλαγή στην έμμεση φορολογία και διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με την κατάργηση φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων. Βελτίωση της εισπραξιμότητας, με υψηλότερη διεισδυτικότητα του πλαστικού χρήματος και της άμεσης ηλεκτρονικής είσπραξης του ΦΠΑ.
Ποσοτικές επιπτώσεις/εκτιμήσεις από την άμεση υιοθέτηση των προτάσεων
Σύμφωνα με τη μελέτη, η αναπτυξιακή προσπάθεια οφείλει να είναι έντονη και επαρκώς εμπροσθοβαρής. Επίσης, το φορολογικό σύστημα εν γένει θα πρέπει να αναπροσανατολιστεί προς την κατεύθυνση της μείωσης της έμμεσης φορολογίας και της έμφασης στην άμεση και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνουν αυξήσεις φορολογικών συντελεστών και οριζόντιες μειώσεις δαπανών.
Κατά συνέπεια,
1. Στο πεδίο της φορολογίας προκρίνεται η διεύρυνση των φορολογικών βάσεων, με μείωση συντελεστών και παράλληλη εντατικοποίηση της προσπάθειας για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας.
2. Στο πεδίο των δαπανών ενδείκνυται ο εξορθολογισμός τους με βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
3. Στο πεδίο της μείωσης του λόγου χρέους/ΑΕΠ απαιτείται (i) η προσεκτική επιλογή ενός αποτελεσματικού μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής για τη μόνιμη επαναφορά των πρωτογενών αποτελεσμάτων σε πλεονασματική θέση, (ii) η υλοποίηση ενός εκτεταμένου προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης των δημοσίων περιουσιακών στοιχείων, (iii) η παραγωγική ανασυγκρότηση και (iv) οι διαρθρωτικές αλλαγές σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, με στόχο την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ.
Έτσι, σε πρώτη φάση και σε ετήσια βάση, αντί των προβλεπόμενων εισπρακτικών μέτρων μπορούν να γίνουν τα εξής:
Α. Καταργήσεις (σε εκατ. ευρώ)
- 1.500 από επαναφορά του ΦΠΑ (με κατάργηση της έκπτωσης των νησιών),
- 1.500 από πλήρη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης,
- 200 από πλήρη κατάργηση του φόρου πολυτελείας,
- 200 από κατάργηση τεκμηρίων,
- 400 από μη αύξηση του φόρου νομικών προσώπων,
- 400 από μη αύξηση της προκαταβολής φόρου και
- 400 από κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ.
- 4.600 Σύνολο καταργήσεων
Β. Υποκαταστάσεις (σε εκατ. ευρώ)
3.000 από ευθυγράμμιση συντελεστών φόρου εισοδήματος και μείωση της έκπτωσης μισθωτών,
800 από το φορολογικό πιστοποιητικό (θα πρέπει να βρεθεί τρόπος αναπλήρωσης των εσόδων μετά τη λήξη του),
600 από την κατάργηση της επιχορήγησης στο ταμείο ασφάλισης ΔΕΗ -2,15% και
200 εκατ. από καταργήσεις φορέων, μειώσεις επιδομάτων, καταργήσεις προσωπικών διαφορών (στόχος).
4.600 Σύνολο υποκαταστάσεων
Σε κάθε περίπτωση μπορεί επίσης να υπάρξει υποκατάσταση εσόδων και από μια αύξηση της φορολογίας καπνού. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι μια αύξηση της τάξης των 0,50 ευρώ ανά πακέτο τσιγάρων μπορεί να επιφέρει επιπλέον φορολογικά έσοδα της τάξης των περίπου 550 εκατ. ευρώ.
Στις παραπάνω άμεσα υλοποιήσιμες παρεμβάσεις δεν συμπεριλαμβάνονται ρήτρες θετικής βελτίωσης που θα προκύψουν από έσοδα (άνω των 1.700 εκατ.) από:
- την οργανωμένη αντιμετώπιση του παραεμπορίου (σύμφωνα με την εμπεριστατωμένη πρόταση που από καιρού έχει κατατεθεί από το ΕΒΕΑ και την ΚΕΕ) - (ετήσιος ελάχιστος στόχος 250 εκατ.)
- την οργανωμένη αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου οινοπνευματωδών, καπνικών και καυσίμων - (ετήσιος ελάχιστος στόχος 250 εκατ.)
- αποκρατικοποιήσεις και αξιοποίηση δημοσίων περιουσιακών στοιχείων - (ετήσιος στόχος άνω των 700 εκατ.)
- διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τις παρεμβάσεις που περιγράφονται στη μελέτη. Για την ποσοτικοποίηση και τη στοχοθεσία τους χρειάζονται ειδικές μελέτες εξειδίκευσης (λ.χ. νέα μισθολόγια, επαγγελματικά ταμεία, πόροι υπέρ τρίτων, χρηματοδότηση ΟΤΑ κοκ.) - (ετήσιος στόχος άνω των 500 εκατ.)
- «αλληλεπιδράσεις» που θα προκύψουν από την εξυγίανση και την επιστροφή στην κανονικότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, μετά την ανακεφαλαιοποίησή του, την ενίσχυση του ανταγωνισμού για τη δημιουργία νέων εισοδημάτων, καθώς την άρση των πάσης φύσεως εμποδίων για την επιχειρηματικότητα (με την υιοθέτηση μέτρων λ.χ. τύπου εργαλειοθήκης ΟΟΣΑ), με στόχο την οικονομική μεγέθυνση και τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της λειτουργίας της οικονομικής δραστηριότητας και της αγοράς».