Συνέδριο για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και την αγροτική ανάπτυξη
Στις δυνατότητες που έχουν η γυναικεία συνεργατικότητα και η αξιοποίηση του κεφαλαίου κάθε γωνιάς της ελληνικής υπαίθρου, προκειμένου «να τονώσουν την τοπική εργασία και να δώσουν φρεσκάδα στις τοπικές οικονομίες», αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ), Ευάγγελος Αποστόλου εγκαινιάζοντας σήμερα εκδήλωση αφιερωμένη στους γυναικείους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
«Η παραγωγική Ελλάδα αντιστέκεται, αισιοδοξεί. Η ελληνική ύπαιθρος παρά τα προβλήματα έχει μεγάλες δυνατότητες» τόνισε ο κ. Αποστόλου στην εκδήλωση που, όπως είπε, «δεν έχει πρόθεση να αποδώσει εύφημον μνεία στην Ελληνίδα αγρότισσα, που έχει κατακτήσει μόνη της τα μετάλλιά της. Αλλά έχει στόχο να επικαιροποιήσει την αξία και τις δυνατότητες της γυναικείας συνεργατικότητας, η οποία εκδηλώνεται κυρίως στην αγροτική οικονομία, στην οικοτεχνία, στη μεταποίηση».
«Οφείλουμε να αναδείξουμε τις δυνατότητες, αλλά και τα προβλήματα και τις δυσκολίες, και να κατασκευάσουμε αναπτυξιακά εργαλεία για μια μορφή οικονομίας της οποίας το δέμας μπορεί να φαίνεται μικρό, αλλά στην πραγματικότητα συνδράμει αθόρυβα και καθοριστικά στην ενίσχυση του εισοδήματος της αγροτικής οικογένειας» είπε ο κ. Αποστόλου στην εκδήλωση που διοργανώνει το ΥπΑΑΤ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής και τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των φύλων, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης διεξάγεται σήμερα και αύριο (10 και 11/12) συνέδριο με τίτλο «Γυναικεία Επιχειρηματικότητα και Αγροτική Ανάπτυξη - Συνεργασία, Παράδοση, Ποιότητα».
Αναφερόμενος στα θέματα που απασχολούν το συνέδριο και σε όσα πρέπει να γίνουν, ο κ. Αποστόλου μίλησε για την ανάγκη: «να χρησιμοποιήσουμε θετικά την αρνητική εμπειρία των γεωργικών και αγροτικών συνεταιρισμών για να μην επαναλάβουμε τα ίδια ολισθήματα. Παράλληλα, η γυναικεία συνεργατικότητα να βρει νέες μορφές διαχείρισης και διοίκησης , να εντάξει και να ενσωματώσει νέες τεχνικές, νέα εργαλεία καινοτομίας και ηλεκτρονικής τεχνολογίας, να δώσει προσοχή στις απαιτήσεις της σύγχρονη αγοράς».
Για τα προϊόντα που παράγουν οι γυναικείοι αγροτικοί συνεταιρισμοί, ο κ Αποστόλου επισήμανε την ανάγκη «το καθένα από αυτά τα προϊόντα να καθιερώσει - με τα δικά του προσόντα - το δικό του ονοματεπώνυμο, τη δική του αναγνωρισιμότητα. Ταυτόχρονα, με τις αρμόδιες υπηρεσίες που παρέχει το δίκτυο του Τουρισμού κάθε περιοχής, να συνθέσουν όλα μαζί το υφαντό της τοπικής οικονομίας, να μπουν στο λεγόμενο "καλάθι των προϊόντων" της κάθε περιοχής».
«Από τα πρώτα νομοσχέδια της κυβέρνησης αποτυπώνεται η θέλησή μας να δυναμώσουμε και να αναδείξουμε τη δράση της γυναίκας αγρότισσας. Και να δώσουμε ώθηση στη γυναικεία επιχειρηματικότητα» είπε η Κατερίνα Παπανάτσιου, υφυπουργός Οικονομικών. Όπως εξήγησε: «Στο νέο νόμο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς θεσπίστηκε συγκεκριμένο ποσοστό συμμετοχής γυναικών στις αρχαιρεσίες των διοικητικών συμβουλίων, όλων των αγροτικών συνεταιρισμών, προκειμένου να αυξηθεί η παρουσία τους σε αυτό το - κατεξοχήν ανδροκρατούμενο - περιβάλλον. Παράλληλα, έγινε, για πρώτη φορά, αναφορά στον τρόπο λειτουργίας γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών και μια πρώτη μεγάλη προσπάθεια για οργάνωση του θεσμικού τους πλαισίου». Ωστόσο, σημείωσε πως τα προβλήματα των γυναικείων συνεταιρισμών είναι πολλά και σύνθετα, αλλά όχι αξεπέραστα.
«Οι γυναικείοι αγροτικοί συνεταιρισμοί πρέπει να είναι στο επίκεντρο της αγροτικής ανάπτυξης» υπογράμμισε, από την πλευρά της, η Ρένα Δούρου, περιφερειάρχης Αττικής, σημειώνοντας ότι «η γυναίκα αγρότισσα παραμένει αόρατη». «Ανήκουν σε μια κατηγορία γυναικών που είναι διπλά αδικημένες Από τη μία αντιμετωπίζουν τα γνωστά προβλήματα όσων γυναικών εργάζονται , και από την άλλη, έχουν να αντιμετωπίσουν τις ιδιαιτερότητες της σκληρής αγροτικής δουλειάς» είπε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενη στη γυναικεία αγροτική επιχειρηματικότητα, η κ. Δούρου εκτίμησε ότι μπορεί να συμβάλλει ώστε να αλλάξουν στρεβλές αντιλήψεις και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις αναζωογόνησης του αγροτικού τομέα, ενώ πρόσθεσε ότι, οι συνεταιρισμοί είναι ένα εργαλείο για τους νέους που δεν βρίσκουν δουλειά στα μεγάλα αστικά κέντρα και επιστρέφουν στην περιφέρεια.
«Ο αγροτικός τομέας είναι ένας χώρος, όπου αναπτύχθηκε ο λαϊκισμός, και ένα στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης στη βάση των κοινοτικών κονδυλίων και επιδοτήσεων, που, συχνά, κατέληγαν σε εκείνους που δεν είχαν καμία διάθεση να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή, σε ανθρώπους που δεν είχαν καλλιεργήσει ούτε ένα στρέμμα γης» επεσήμανε η κ. Δούρου, παρατηρώντας ότι «η σαθρή ανάπτυξη είχε πάντα δύο άκρες: από τη μία, οι αιρετοί και, από την άλλη, αγρότες και αγρότισσες». Υπογράμμισε, παράλληλα, «την ανάγκη να γίνουν μια σειρά μεταρρυθμίσεων που δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος προκειμένου να σπάσουμε στερεότυπα».
Μιλώντας για την Αττική, είπε ότι είναι ελάχιστα γνωστή για την αγροτική παραγωγή της και αναφέρθηκε στην προσπάθεια της Περιφέρειας, να συμπεριληφθεί «ανάμεσα στα μεγάλα πλεονεκτήματα που έπρεπε να έχει η μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας και αυτό της αγροτικής παραγωγής».
«Ο αγροτικός τομέας θα προσφέρει προοπτικές απασχόλησης όχι μόνο για βιοποριστικούς λόγους, αλλά και για επιχειρηματική ανάπτυξη. Ένας από τους σημαντικότερους στόχους της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων είναι να στραφούν οι γυναίκες σε παραγωγές στον πρωτογενή και μεταποιητικό αγροτοδιατροφικό τομέα» είπε μεταξύ άλλων, η Γενική Γραμματέας Φωτεινή Κούβελα. Παράλληλα, απαρίθμησε μια σειρά δράσεων σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθώς και με τις περιφέρειες της χώρας, των οποίων «στόχος είναι σπάσουμε εκείνους τους φραγμούς που θέλουν τη γυναίκα αγρότισσα στην αφάνεια. Επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε τις ευνοϊκές προϋποθέσεις, ώστε να αναδειχθεί ο πρωταγωνιστικός της ρόλος για τη διατήρηση του πρωτογενούς τομέα αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξή του».
Γυναικείοι συνεταιρισμοί
Οι γυναικείοι συνεταιρισμοί εμφανίστηκαν στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1980, «σαν μια προσπάθεια για οικονομική ανεξαρτητοποίηση που θα είχαν οι αγρότισσες, μέσω μικρών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων γύρω από τη μικρή μεταποίηση των τροφίμων, τον αγροτουρισμό, την εστίαση, τη χειροτεχνία κλπ». Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε στο συνέδριο η Ελένη Τσιομίδου, επιστημονική συνεργάτιδα του αναπληρωτή υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιάννη Τσιρώνη, «ο πρώτος Γυναικείος Συνεταιρισμός ιδρύθηκε στην Πέτρα Μυτιλήνης το 1983. Σήμερα, έχουμε περίπου 100, αν και μέχρι το 2012 ήταν περισσότεροι, γύρω στους 140. Φαίνεται ότι η οικονομική κρίση ήταν σκληρή και μαζί τους, γιατί σε διάστημα τεσσάρων χρόνων έκλεισε σχεδόν το 1/3 αυτών, ενώ πολλοί από τους υπόλοιπους είναι στο στάδιο να κλείσουν».
Όπως τόνισε, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης κάνει προσπάθειες «να βοηθήσει στην επιβίωση αυτών που έχουν απομείνει, αλλά και να αποτελέσουν αυτοί κίνητρο για την ένταξη νέων γυναικών στο συνεταιριστικό κίνημα εφόσον η ανεργία τους, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2015, έχει αγγίξει το 60%».
Ανάμεσα στα προβλήματα που εμποδίζουν τους γυναικείους συνεταιρισμούς να επιβιώσουν, είναι σύμφωνα με την κ. Τσιομίδου, εκείνα της επικοινωνίας, της ενημέρωσης, της δημιουργίας σχέσεων εμπιστοσύνης, του μικρού κύκλου εργασιών, του ανταγωνισμού και της δικτύωσης. «Θεωρούμε ότι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων τους, εάν συνδυαστεί με συντονισμένη επιχειρηματική δράση, θα λειτουργήσει θετικά στην αγορά, με αποτέλεσμα και να σταθεροποιήσει τις ήδη υπάρχουσες θέσεις εργασίας αλλά και να προσφέρει κίνητρο για τη δημιουργία νέων» λέει η ίδια.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, πραγματοποιείται έκθεση των τοπικών παραδοσιακών προϊόντων των γυναικείων συνεταιρισμών, από την οποία όμως απουσιάζουν αγροτικοί συνεταιρισμοί από τη νησιωτική Ελλάδα, που δεν κατάφεραν να ταξιδέψουν στην Αθήνα λόγω της απεργίας της ΠΝΟ, όπως είπε ο γενικός γραμματέας του ΥπΑΑΤ, Νίκος Αντώνογλου.
Εκπρόσωποι γυναικείων συνεταιρισμών που μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφέρθηκαν στις συνέπειες της κρίσης και σημείωσαν την ανάγκη στήριξης από την πλευρά της πολιτείας για την προβολή και προώθηση των προϊόντων τους.
Από το γυναικείο αγροτουριστικό συνεταιρισμό Φτελιά, του Πτελεού στην περιοχή του Αλμυρού, η πρόεδρος Αλεξάνδρα Αθανασίου χαρακτήρισε την προσπάθεια των γυναικών της περιοχής ως επιτυχημένη. «Ο συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 2000, είμαστε 23 γυναίκες από την περιοχή, που ήταν κυρίως άνεργες. Μάλιστα, κορίτσια που δεν έβρισκαν δουλειά στην Αθήνα επέστρεψαν και μένουν στο χωριό γιατί βρήκαν δουλειά στο συνεταιρισμό» λέει και σημειώνει ότι οι πίτες με χειροποίητο φύλλο που φτιάχνουν, τα κουλουράκια, τα γλυκά, οι μαρμελάδες δεν πωλούνται μόνο σε καταστήματα του τόπου τους, αλλά φτάνουν μέχρι την Αθήνα. Παράλληλα, τουρίστες μπορούν να επισκέπτονται το χώρο που παρασκευάζουν τα προϊόντα τους και το εκθετήριο του συνεταιρισμού στον Πτελεό.
Η Αικατερίνη Χαμαράτου από το γυναικείο αγροτικό συνεταιρισμό Αργολίδας, με έδρα τη Νέα Κίο, λέει πως «η κρίση έχει επηρεάσει τη λειτουργία του συνεταιρισμού και απασχολούνται σε αυτόν κυρίως γυναίκες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και οικογενειακές υποχρεώσεις». Είναι 15 γυναίκες που κάνουν «γλυκά του κουταλιού, το πορτοκάλι της Αργολίδας και το σύκο, όχι με ζάχαρη αλλά με πετιμέζι, καθώς και το παραδοσιακό κρασάτο, με συνταγή από τις γιαγιάδες που ήρθαν από τη Μικρά Ασία, είναι νηστίσιμο και έχει ως βασικά υλικά το κρασί, το μέλι και το ελαιόλαδο».
Η κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση Μαρτίνου έχει 22 μέλη, που δημιουργούν παραδοσιακά προϊόντα με τοπικές πρώτες ύλες: χυλοπίτες, τραχανάδες, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, τυρί Μαρτίνου, πίτες με χειροποίητο φύλο. «Μας στηρίζει πολύ ο τοπικός πληθυσμός. Δημιουργούμε υγιεινά τρόφιμα αλλά και βοηθάμε ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα είχαν κανένα εισόδημα» λέει η Αναστασία Μπέρδου.
«Τώρα με την κρίση δυσκολευόμαστε» τονίζει η Φωτεινή Τζουβάρα από το συνεταιρισμό στο Πέτα της Άρτας, και ζητάει τη στήριξη της πολιτείας για την προώθηση των προϊόντων τους. Ο συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 1992 και οι περίπου 42 γυναίκες φτιάχνουν τραχανάδες και γλυκά του κουταλιού απ' όλα τα φρούτα. Την ανάγκη στήριξης για τη διαφήμιση και προώθηση των προϊόντων επισήμανε και η Σοφία Αλιχτύρα, αντιπρόεδρος του συνεταιρισμού Μενελαϊδος από την περιοχή της Καρδίτσας, ανάμεσα στα πολλά προϊόντα του οποίου, είναι το κρασί, οι μαρμελάδες, το μέλι, τα χειροποίητα ζυμαρικά, τα αφεψήματα και τα ηδύποτα από κρασί.
