Μαραθώνια Σύνοδος Κορυφής: Οι αισιόδοξοι, οι «φειδωλοί» και το «σκληρό» μπρα-ντε-φερ

Η έναρξη της τέταρτης ημέρας των συνομιλιών στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αντικείμενο το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, αναβλήθηκε για άλλη μία φορά και πρόκειται να ξεκινήσει στις 19.00 (ώρα Ελλάδας).

Οι αισιόδοξοι

Αισιόδοξος για αίσια έκβαση των συζητήσεων εμφανίστηκε σήμερα ο πρόεδρος της Γαλλίας.

«Οι διαπραγματεύσεις είναι δύσκολες, αλλά το πνεύμα συμβιβασμού είναι εκεί», σημείωσε ο Εμμανουέλ Μακρόν, ενώ η Γερμανίδα Καγκελάριος υπογράμμισε ότι έχει γίνει πρόοδος κι ότι «σήμερα μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος δήλωσε σήμερα το μεσημέρι «συγκρατημένα αισιόδοξος» σε ό,τι αφορά το τελικό αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής.

Συγκεκριμένα ο Ιταλός πρωθυπουργός τόνισε: «Την περασμένη νύχτα έγινε μια στροφή. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, αλλά θα έλεγα ότι είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος. Δεν αστειευόμαστε, προσφέρουμε μια ευρωπαϊκή απάντηση και δεν μπορούμε να αστειευτούμε άλλο. Το οφείλουμε στους πολίτες μας που έχουν πληγεί από τις σοβαρές συνέπειες της κρίσης. Δεν είναι περίοδος κατάλληλη για αμφιταλαντεύσεις».

Παράλληλα, ο Τζουζέπε Κόντε υπογράμμισε ότι «εξήγησε πως πρέπει να τεθεί ένα όριο, για την αξιοπρέπεια της Ιταλίας και των άλλων χωρών», διότι «αν το σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης γεμίσει εμπόδια, τα οποία ακυρώνουν την αποτελεσματικότητά του, αχρηστεύεται».

«Προσφέρουμε μια ευρωπαϊκή απάντηση, δεν μπορούμε μόνον να ομφαλοσκοπούμε, ο καθένας μέσα στα εθνικά του όρια», κατέληξε ο Ιταλός πρωθυπουργός.

Στους ίδιους τόνους κινήθηκε και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν επεσήμανε ότι «οι Ευρωπαίοι πολίτες χρειάζονται λύση, η ΕΕ χρειάζεται μία λύση, χρειάζεται συμφωνία για να ξεπεράσει αυτή την κρίση και να προετοιμάσει την Ευρώπη για το μέλλον. Είμαι θετική για σήμερα. Δεν είμαστε ακόμη εκεί αλλά τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση».

Ευρωπαϊκές πηγές αναφέρουν ότι πιθανόν οι επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, θα «κλείσουν» στο ποσό των 390 δισεκατομμυρίων ευρώ σύμφωνα με τη νέα πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Πώς φτάσαμε στην τέταρτη ημέρα των συζητήσεων

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε λίγο πριν τις 7 το πρωί ότι θα πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση της ολομέλειας στις 17:00 (ώρα Ελλάδας) και απηύθυνε έκκληση να επιτευχθεί συμβιβασμός έστω την ύστατη στιγμή.

«Η ελπίδα μου είναι ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία και ότι ο τίτλος (...) αύριο θα είναι πως η ΕΕ ολοκλήρωσε επιτυχώς αυτήν την Mission impossible», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια του τρίτου συνεχόμενου δείπνου των ηγετών στις Βρυξέλλες. «Αυτή είναι η ολόψυχη ελπίδα μου (...) έπειτα από τρεις ημέρες ασταμάτητης δουλειάς».

Αξίζει να σημειωθεί ότι διπλωματικές πηγές λένε ότι δεν αποκλείεται η Σύνοδος Κορυφής να τερματιστεί χωρίς συμφωνία και να δοθεί νέο ραντεβού τον επόμενο μήνα, ωστόσο καθώς συνέχιζαν τις διαπραγματεύσεις ως τα ξημερώματα, φαινόταν ακόμη πιθανή η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης.

Από την άλλη πλευρά, πληροφορίες του Bloomberg αναφέρουν ότι μέχρι τς 5 το απόγευμα θα έχει διανεμηθεί στις αντιπροσωπείες των 27 χωρών μελών της ΕΕ νέα πρόταση, η οποία θα προβλέπει ότι το ποσό του ταμείου ανάκαμψης θα ανέρχεται σε 750 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 390 δισεκατομμύρια ευρώ θα αποτελούν επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα 360 δισεκατομμύρια δάνεια.

Σημειώνεται πως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάκαμψης προέβλεπε αρχικά 500 δισεκ. ευρώ σε ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις και 250 δισ. ευρώ σε δάνεια, όμως οι «φειδωλές» χώρες (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία) και η Φινλανδία επιθυμούν το ποσό των επιχορηγήσεων να μειωθεί στα 250 δισ.

Γαλλία και Γερμανία είναι διατεθειμένες να πέσουν έως στα 400 δισ., ποσό που οι «φειδωλές» χώρες εξακολουθούν να θεωρούν πολύ υψηλό.

Σύμφωνα πάντα με το Bloomberg, το οποίο επικαλείται αξιωματούχους, οι «5» αναμένεται να πουν το πολυπόθητο «ναι» στην «πρόταση-κλειδί».

Διαφωνίες στον καταμερισμό των κεφαλαίων

Οι ηγέτες διαφωνούν όσον αφορά τον καταμερισμό των κεφαλαίων του ταμείου ανάκαμψης, το οποίο έχει σκοπό να βγάλει την Ευρώπη από τη βαθύτερη ύφεση με την οποία έχει έρθει αντιμέτωπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και το ποιοι θα είναι οι όροι για τις χώρες που θα ωφεληθούν.

Στο τραπέζι βρίσκονται το πακέτο 1,8 τρισεκ. ευρώ για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και το ταμείο ανάκαμψης.

Τα 750 δισ. ευρώ που προτείνεται να διαθέτει το ταμείο ανάκαμψης θα συγκεντρωθούν, εξ ονόματος όλων των χωρών μελών, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αγορές κεφαλαίων. Θα πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα προς τη στενότερη ολοκλήρωση. Κατόπιν, το ποσό αναμένεται να διατεθεί κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (Ιταλία, Ισπανία...) που υπέστησαν τα βαρύτερα χτυπήματα από την πανδημία.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ θα προτιμούσε οι ηγέτες να συμφωνήσουν σε ένα «φιλόδοξο» πακέτο βοήθειας, παρά να κλείσουν μια συμφωνία με βιάση και με οποιοδήποτε κόστος.

«Το ιδανικό θα ήταν η συμφωνία των ηγετών να είναι φιλόδοξη σε όρους μεγέθους και σύνθεσης του πακέτου (...) έστω κι αν χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος», εξήγησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.

Το σχόλιο αυτό της Λαγκάρντ αφήνει να εννοηθεί ότι αντιμετωπίζει χαλαρά την πιθανότητα αρνητικής αντίδρασης των χρηματαγορών σε περίπτωση αποτυχίας της συνόδου, αφού η ΕΚΤ διαθέτει 1 τρισεκατομμύριο ευρώ για να προσθέσει κρατικά χρέη στο χαρτοφυλάκιό της από τη δευτερογενή αγορά.

Χάσμα Βορρά - Νότου

Μια ομάδα «φειδωλών» χωρών της βόρειας Ευρώπης πιέζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής το ποσό που θα διατεθεί υπό μορφή δωρεών ή επιχορηγήσεων να είναι μικρότερο και μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου του ταμείου να διατεθεί υπό τη μορφή δανείων.

Οι τεταμένες συνομιλίες, που κοντεύουν να φθάσουν σε διάρκεια τη Σύνοδο Κορυφής στη Νίκαια (Γαλλία) πριν από 20 χρόνια, υπογραμμίζουν το χάσμα μεταξύ του Βορρά και του Νότου στην Ευρώπη.

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε κατηγόρησε την Ολλανδία και τους συμμάχους της — Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία — για «εκβιασμό».

Η θέση του πρωθυπουργού της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε αντανακλά πολιτικές πραγματικότητες στην πατρίδα του, όπου οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν με αυξανόμενη δυσαρέσκεια το γεγονός πως η χώρα αυτή, αναλογικά, συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους καθαρούς χρηματοδότες του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Ο Ρούτε και το συντηρητικό κόμμα του, το VVD, έχουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση των ευρωσκεπτικιστικών ακροδεξιών κομμάτων στις εκλογές του Μαρτίου.

Η απόπειρα εξεύρεσης συμβιβασμού απέτυχε χθες. Η εισήγηση να διατεθούν 400 δισ. ευρώ ως δωρεές, ενισχύσεις και επιχορηγήσεις (από 500 δισ. που προέβλεπε η αρχική πρόταση) απορρίφθηκε από το μπλοκ του Βορρά, που θέλει το ποσό να περιοριστεί στα 350 δισεκατομμύρια.

Υπάρχουν επίσης διαφωνίες για την πρόταση να υπάρχει ρήτρα με βάση την οποία θα παγώνει η βοήθεια σε χώρες που κρίνεται ότι καταπατούν τις δημοκρατικές αρχές. Η Ουγγαρία, με τη στήριξη της Πολωνίας, απειλεί να ασκήσει βέτο εάν συμπεριληφθεί τέτοια ρήτρα.

Για αρκετούς αναλυτές, αυτή η σύνοδος αποτελεί κρίσιμη στιγμή τα σχεδόν 70 χρόνια του σχεδίου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Εάν οι ηγέτες δεν μπορέσουν καταλήξουν σε συμφωνία, πιθανόν θα προκαλέσουν αναταραχή στις κεφαλαιαγορές και θα δώσουν τροφή στη σεναριολογία και στις αμφιβολίες για το μέλλον της ΕΕ.

Ξέσπασμα Μακρόν κατά των «ολιγαρκών»

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν «χτύπησε τη γροθιά στο τραπέζι» χθες Κυριακή στις Βρυξέλλες, κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που είναι αφιερωμένο στην ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, κατακεραυνώνοντας την απροθυμία ορισμένων από τους εταίρους του.

Στο στόχαστρο του Μακρόν, οι λεγόμενες «ολιγαρκείς» χώρες (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία) και η Φινλανδία, που συνεχίζουν να εκφράζουν επιφυλάξεις για το σχέδιο που παρουσίασε ο Σαρλ Μισέλ.

«Ήταν σκληρός όσον αφορά τις ανακολουθίες τους», εξήγησε μέλος της γαλλικής αντιπροσωπείας. Το ξέσπασμα του γάλλου προέδρου αναφέρθηκε επίσης από άλλες αντιπροσωπείες σε μέσα ενημέρωσης, καθώς κατά τα φαινόμενα το απόλαυσαν.

Ωστόσο αφηγήθηκαν όσα διαμείφθηκαν με τρόπο που αποτελούσε μάλλον «καρικατούρα», σημείωσε επιτιμητικά το μέλος της γαλλικής αντιπροσωπείας.

Ο Μακρόν επέκρινε την αντίσταση που προβάλλουν οι χώρες αυτές στο να προσφερθεί μεγάλο μέρος του ποσού που θα συγκεντρωθεί στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης, ιδίως με κοινό δανεισμό της ΕΕ, από τις αγορές, ως βοήθεια στα κράτη μέλη.

Στηλίτευσε ιδιαίτερα τη συμπεριφορά του καγκελάριου της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος σηκώθηκε κι έφυγε από το τραπέζι για να απαντήσει σε μια τηλεφωνική κλήση.

Σύμφωνα με μια ευρωπαϊκή πηγή, ο αυστριακός καγκελάριος δεν έκρυψε πως αισθάνθηκε «προσβεβλημένος» από το σχόλιο.

Ο Μακρόν επίσης συνέκρινε τη θέση του πρωθυπουργού της Ολλανδίας, του συντηρητικού Μαρκ Ρούτε, άτυπου ηγέτη των χωρών που προβάλλουν αντίσταση στο σχέδιο, με εκείνη του βρετανού πρώην πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον στις διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με όσα είπαν μέλη άλλων αντιπροσωπειών, ο γάλλος πρόεδρος δεν συγκράτησε την οργή του σε πολλές από τις επικρίσεις του. «Χτύπησε τη γροθιά στο τραπέζι», είπε χαρακτηριστικά διπλωμάτης.

Σύμφωνα με μια πηγή, είπε πως επαφίεται στη Γαλλία και στη Γερμανία να «πληρώσουν το σχέδιο» και αυτές είναι «που μάχονται για το συμφέρον της Ευρώπης, ενώ οι ολιγαρκείς επιδεικνύουν εγωισμό και δεν κάνουν καμία παραχώρηση».

«Πρόσθεσε ότι είναι έτοιμος να σηκωθεί να φύγει παρά να κλείσει μια κακή συμφωνία», κατ’ αυτήν την τελευταία πηγή.

Μητσοτάκης: Ούτε διχασμένοι, ούτε αδύναμοι

Για μια κρίση χωρίς προηγούμενο έκανε λόγο ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος την Κυριακή στη Σύνοδο.

Ειδικότερα, ο πρωθυπουργός λίγο πριν μπει στην κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής είχε δηλώσει: «Διαπραγματευόμαστε εδώ και τρεις ημέρες, προφανώς δεν έχουμε κάνει αρκετή πρόοδο για να φτάσουμε σε συμφωνία και ειλικρινά ελπίζω ότι σήμερα μπορούμε να άρουμε το αδιέξοδο. Από την πρώτη στιγμή κατέστησα σαφές ότι όλοι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς, όμως αυτοί οι συμβιβασμοί δεν πρέπει να είναι τέτοιοι που να αλλοιώσουν το επίπεδο της φιλοδοξίας μας σε σχέση με μια θαρραλέα ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση του κορονοϊού και τον οικονομικό αντίκτυπο που κόστισε. Αντιμετωπίζουμε μια οικονομική κρίση χωρίς προηγούμενο και δεν μπορούμε να αντέξουμε να εμφανιστούμε διχασμένοι ή αδύναμοι».

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Η Μενεγάκη «ανέβασε» αυτή τη φωτό με μαγιό στα 51 της - Δείτε τι προκάλεσε!