Τα παράδοξα του κορωνοϊού: Πως εκτοξεύει το κόστος εργασίας στην Ελλάδα

Ο Αμερικανός ακαδημαϊκός Ααρών Λέβενσταϊν είχε δηλώσει πως «η στατιστική είναι σαν το μπικίνι. Αποκαλύπτει πολλά, αλλά κρύβει την ουσία».  Σήμερα αυτό γίνεται εξαιρετικά σαφές από τα όσα δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία για την ελληνική αγορά εργασίας.
INTIME

Όσο και εάν ακούγεται παράδοξο, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στην Ελλάδα θα αυξηθεί το 2020. Αυτό θα γίνει παρά το ότι το 2020 το σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας θα μειωθεί. Η απάντηση κρύβεται στην παραγωγικότητα. Επειδή η παραγωγικότητα αναμένεται να εμφανίσει μεγάλη μείωση το 2020, η οποία θα είναι μεγαλύτερη από την υποχώρηση των μέσων αμοιβών, αυτό στατιστικά οδηγεί σε αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.

Στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2020 το σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας υποχώρησε με ετήσιο ρυθμό 1%, λόγω της μείωσης του αριθμού των απασχολούμενων μισθωτών (με ετήσιο ρυθμό 0,65%) και των αμοιβών ανά μισθωτό (κατά 0,3% λόγω των συνεπειών της πανδημίας).

Στο ίδιο διάστημα η παραγωγικότητα μειώθηκε σημαντικά (με ετήσιο ρυθμό 7,8%), έναντι περίπου στασιμότητας την αντίστοιχη περίοδο του 2019 (0,5%). Το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο 9μηνο 2020 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 8,4%, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2019 (0,6%).

Το αυξημένο κόστος εργασίας οδηγεί εν μέρει σε επιδείνωση της διεθνής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Σε όρους σχετικών τιμών, η διατήρηση της ευνοϊκής διαφοράς πληθωρισμού τιμών θα επιτρέψει στην οικονομία να αυξήσει περαιτέρω το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα το 2020, παρά την ανατίμηση του ευρώ. Σε όρους διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, θετικά συνέβαλαν μεταξύ άλλων η μείωση φορολογικών συντελεστών και η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας λόγω των έκτακτων συνθηκών.

Όπως ωστόσο προαναφέρθηκε, σε όρους σχετικού κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος αναμένεται επιδείνωση, καθώς τα έκτακτα μέτρα προστασίας της απασχόλησης εν μέσω των ειδικών συνθηκών που δημιουργήθηκαν από την πανδημία εκτιμάται ότι οδήγησαν σε μεγάλη απώλεια εγχώριας παραγωγικότητας.

Η πραγματική σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία με βάση το σχετικό κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας αυξήθηκε στην Ελλάδα το 2020, έναντι υποχώρησης το 2019, καθώς η αναμενόμενη ταχύτερη άνοδος του εγχώριου κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος έναντι των κυριότερων εμπορικών της εταίρων (4,8% έναντι 4,3%, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) προστίθεται στην απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω της ανατίμησης της ονομαστικής σταθμισμένης ισοτιμίας.