Τί θα επιφέρει η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης που προτείνει η Έκθεση Πισσαρίδη
Η επεξεργασία των συγκεκριμένων στατιστικών στοιχείων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα το 2009, σύμφωνα και με τη Eurostat, οι κοινωνικές δαπάνες αντιστοιχούσαν στο 24,8% του ΑΕΠ (μέσος όρος ΕΕ 29% του ΑΕΠ), το 2018 ήταν 25,3% του ΑΕΠ και το 2019 οι κοινωνικές δαπάνες μειώθηκαν στο 24,7% του ΑΕΠ (μέσος όρος των χωρών της ΕΕ 28,7%), δηλαδή τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο από τον μέσο όρο των κοινωνικών δαπανών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως, από μεθοδολογική άποψη η ουσιαστική και ασφαλής σύγκριση, μεταξύ των άλλων, των συγκεκριμένων στοιχείων αποτελεί η κατά κεφαλή κοινωνική δαπάνη τόσο μεταξύ των κρατών-μελών όσο και μεταξύ αυτών και του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. * Σύμφωνα με τον Σάββα Ρομπόλη, ομότιμο καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου η κατά κεφαλή κοινωνική δαπάνη στην Ελλάδα το 2009 ήταν 5.250 ευρώ, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 8.300 ευρώ και το 2019 η κατά κεφαλή δαπάνη στη χώρα μας μειώθηκε στα 4.350 ευρώ (μείωση 17,2%), όταν ο μέσος όρος της κατά κεφαλή δαπάνης της ΕΕ το 2019, ήταν 8.900 ευρώ, δηλαδή διπλάσια από αυτή της χώρας μας.
Παράλληλα, όσον αφορά τις δαπάνες για συντάξεις στη χώρα μας, το 2009 ήταν 13,7% του ΑΕΠ (33 δισ. ευρώ), ενώ το 2019 ήταν 15,5% του ΑΕΠ (25,5 δισ. ευρώ). Με άλλα λόγια, ενώ ο δείκτης δαπάνες συντάξεων προς ΑΕΠ τη δεκαετία 2009-2019 αυξήθηκε κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες, οι συντάξεις μειώθηκαν κατά 7,5 δισ. ευρώ (4% του ΑΕΠ).
Οι εξελίξεις αυτές οφείλονται σε δύο βασικούς λόγους: α) το ΑΕΠ (παρονομαστής) μειώθηκε κατά 27% εξαιτίας των πολιτικών λιτότητας των μνημονίων 1, 2 και 3 και β) το 2013 λόγω της υψηλής ανεργίας (27%) σημαντικός αριθμός εργαζομένων που απώλεσαν την εργασία τους, επέλεξαν τη συνταξιοδότησή τους, σε πολλές περιπτώσεις και με μειωμένη σύνταξη, προκειμένου να εξασφαλίσουν βραχυ-μακροπρόθεσμα ένα σταθερότερο εισόδημα σε σχέση με το βραχυχρόνιο και χαμηλότερο επίδομα ανεργίας. Η πλειονότητα αυτών των συνταξιούχων ήταν άτομα άνω των 55 ετών.
Έτσι υπήρξε έκρηξη συνταξιοδοτήσεων, με αποτέλεσμα να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός τους (400.000-500.000 νέες συνταξιοδοτήσεις). Στις δυσμενείς αυτές συνθήκες που προκάλεσαν οι ασκούμενες μνημονιακές πολιτικές, η άμεση μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης στην Ελλάδα, όπως υποστηρίζει η Έκθεση Πισσαρίδη, στο επίπεδο του 12% του ΑΕΠ (22,5 δισ. ευρώ) από 15,6% του ΑΕΠ (25,5 δισ. ευρώ) το 2019 (δεν λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο του ΑΕΠ μετά την πανδημία), θα σημαίνει ότι η μέση σύνταξη (κύρια και επικουρική) θα μειωθεί από 930 ευρώ (μεικτά) σε 710 ευρώ (μεικτά).
Με άλλα λόγια, σε κάθε απόμαχο της εργασίας θα μειωθεί το ετήσιο συνταξιοδοτικό του εισόδημα κατά 2.520 ευρώ κατά μέσο όρο, με ό,τι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων και την κοινωνική συνοχή στη χώρα μας.