Ποιες μαθητικές δεξιότητες κερδίζουν και ποιες χάνουν από το lockdown

Μια αναδρομή στις διεθνείς κατατάξεις δείχνει με απτό τρόπο ποιες αδυναμίες διευρύνονται λόγω της πανδημίας και ποιες δεξιότητες ακονίζονται με ταχύτερο ρυθμό.

Οι Έλληνες μαθητές καταγράφουν χαμηλές επιδόσεις στο Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών 15 ετών του ΟΟΣΑ (PISA). Στην τελευταία έκθεση το ποσοστό μαθητών με χαμηλές επιδόσεις ήταν 30,5% στην κατανόηση κειμένου (literacy) έναντι μέσου όρου 21,7% στην ΕΕ, 35,8% στον αριθμητισμό (numeracy) έναντι μέσου όρου 22,4% στην ΕΕ και 31,7% στις φυσικές επιστήμες έναντι μέσου όρου 21,6% στην ΕΕ. Το ποσοστό υπερβαίνει κατά πολύ τον ευρωπαϊκό στόχο για το έτος 2020 που ορίστηκε σε <15%, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη ενίσχυσης των εν λόγω δεξιοτήτων.

Αλλά και οι επιδόσεις του ενήλικου πληθυσμού της χώρας μας στη γλώσσα (literacy), στον αριθμητισμό (numeracy) και στην επίλυση προβλήματος (problem solving) είναι χαμηλές. Ποσοστό 26,5% των ενηλίκων έχει πολύ χαμηλό επίπεδο στην κατανόηση κειμένου με αντίστοιχο μέσο όρο του ΟΟΣΑ 18,9%, ποσοστό 28,5% των ενηλίκων έχει πολύ χαμηλό επίπεδο αριθμητισμού με μέσο όρο στον ΟΟΣΑ 22,7%, ενώ οι δεξιότητες υψηλού επιπέδου επίλυσης μαθηματικών προβλημάτων είναι σε ποσοστό 5,6% με μέσο όρο στον ΟΟΣΑ 11,2%.

Δεδομένης της αμεσότητας και τριβής που χρειάζεται η διδασκαλία των φυσικών επιστημών και των μαθηματικών η πανδημία λειτουργεί σε βάρος των Ελλήνων μαθητών, καθώς η ψηφιακή εκπαίδευση – μέσω των πλατφορμών- δεν είναι η πλέον ενδεδειγμένη για να εμπεδωθεί η γνώση σε αυτούς τους τομείς.

Το «ψηφιακό» σχολείο

Μέχρι πρόσφατα το ψηφιακό σχολείο δεν είχε επιτευχθεί στον απαιτούμενο βαθμό και οι ψηφιακές δεξιότητες δεν είχαν αναπτυχθεί επαρκώς. Αναφορικά με τις ψηφιακές δεξιότητες, η χώρα μας κατατασσόταν στην 26η θέση στον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) για το έτος 2019 με το 54% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών να μην έχουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες και το 31% να μην έχουν καμία ψηφιακή δεξιότητα, ενώ υπολείπεται και στο ποσοστό πτυχιούχων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ).

Η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση μεταξύ των 28 κρατών μελών της ΕΕ στην κατάταξη του Ευρωπαϊκού Δείκτη Δεξιοτήτων (ESI), με βαθμολογία 9/100 ως προς την αντιστοίχιση δεξιοτήτων (skills matching), ενώ είναι στην 24η θέση ως προς την ενεργοποίηση των δεξιοτήτων (skills activation) με βαθμολογία 43/100 και τέλος ως προς την ανάπτυξη δεξιοτήτων (skills development) βρίσκεται στην 23^η θέση με βαθμολογία 41/100.

Κατά το διάστημα της πανδημίας καταδείχθηκε εμφατικά πως η στροφή στις ψηφιακές δεξιότητες είναι ζωτικής σημασίας και εξαιρετικά επείγουσα και πως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας και της οικονομίας. Η κατανόηση αυτής της πραγματικότητας μέσα σε συνθήκες lockdown είναι αναμφίβολα κέρδος.