Στο «μικροσκόπιο» η προστασία των επιβατών των αεροπορικών εταιρειών στην ΕΕ εν μέσω κορωνοϊού

Οι ελεγκτές θα εξετάσουν κατά πόσον οι ισχύοντες κανόνες για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών εξυπηρετούν αποτελεσματικά τον σκοπό τους και μπορούν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στις ανάγκες μιας τέτοιας κρίσης. Θα ελέγξουν επίσης την παρακολούθηση από πλευράς της Επιτροπής του σεβασμού των δικαιωμάτων των επιβατών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τις σχετικές ενέργειές της.

Ακόμη, θα αξιολογήσουν αν τα κράτη μέλη συνεκτίμησαν τη διάσταση των δικαιωμάτων των επιβατών στο πλαίσιο της χορήγησης έκτακτων κρατικών ενισχύσεων στον κλάδο των ταξιδιών και των μεταφορών.

Η επιδημική έξαρση του κορωνοϊού και τα υγειονομικά μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπισή της είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικές διαταραχές στις μετακινήσεις: οι αεροπορικές εταιρείες ακύρωσαν περίπου το 70% των πτήσεων τους, ενώ ο αριθμός των νέων κρατήσεων σημείωσε κατακόρυφη πτώση.

Οι πολίτες δεν είχαν πλέον τη δυνατότητα ή και την επιθυμία να ταξιδέψουν, μεταξύ άλλων λόγω των συχνά ασυντόνιστων έκτακτων μέτρων που λάμβαναν οι διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων απαγορεύσεων πτήσεων, κλεισίματος συνόρων ή επιβολής απαιτήσεων καραντίνας, χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση.

Τα κράτη μέλη της ΕΕ έλαβαν περαιτέρω έκτακτα μέτρα για να διασφαλίσουν την επιβίωση του πληττόμενου κλάδου των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών εταιρειών, μεταξύ άλλων χορηγώντας κρατικές ενισχύσεις, το ύψος των οποίων δεν έχει προηγούμενο. Εκτιμάται ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης, έως τον Δεκέμβριο του 2020, οι αεροπορικές εταιρείες, ενωσιακές και μη, είχαν εισπράξει ή επρόκειτο να εισπράξουν κρατικές ενισχύσεις ύψους έως και 37,5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, δώδεκα κράτη μέλη έχουν κοινοποιήσει στην Επιτροπή μέτρα κρατικών ενισχύσεων, ύψους περίπου 2,6 δισ. ευρώ, για τη στήριξη των ταξιδιωτικών πρακτόρων και των ταξιδιωτικών γραφείων.

Τα κράτη μέλη παρείχαν επίσης στις αεροπορικές εταιρείες μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά την επιστροφή των χρημάτων των επιβατών των οποίων οι πτήσεις ακυρώθηκαν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις, μεταξύ άλλων σχετικά με το γεγονός ότι η προσφορά κουπονιών (vouchers) δεν στερεί από τον επιβάτη το δικαίωμα να ζητήσει την επιστροφή των χρημάτων του. Ωστόσο, επιβάτες των οποίων οι πτήσεις ακυρώθηκαν, σε πολλές περιπτώσεις δέχονταν πιέσεις από τις αεροπορικές εταιρείες να αποδεχθούν κουπόνια αντί της επιστροφής του αντιτίμου των εισιτηρίων.

Σε άλλες περιπτώσεις, αεροπορικές εταιρείες δεν επέστρεψαν καθόλου ή δεν επέστρεψαν εγκαίρως στους επιβάτες τα οφειλόμενα ποσά.

Η έκθεση των ελεγκτών της ΕΕ αναμένεται να δημοσιευθεί πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές, με στόχο τη στήριξη των επιβατών αεροπορικών μεταφορών στις παρούσες συνθήκες κρίσης και την εγκαινίαση μιας συνολικής προσπάθειας για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αερομεταφορές. Στο πλαίσιο του εν προκειμένω ελέγχου, οι ελεγκτές θα εξετάσουν επίσης κατά πόσον υλοποιήθηκαν στην πράξη οι συστάσεις που διατύπωσαν στην έκθεσή τους του 2018 σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών.