Αναδρομικά : Το εναλλακτικό σχέδιο της κυβέρνησης εφόσον το ΣτΕ δικαιώσει τους συνταξιούχους

Η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί στο τέλος του μήνα και στην περίπτωση που είναι θετική για τους συνταξιούχους θα ισοδυναμεί με δημοσιονομική βόμβα ύψους 3 δισ. ευρώ, σε μια περίοδο που λόγω της πανδημίας έχει ήδη εκτιναχθεί το έλλειμμα στον προϋπολογισμό.

Πρόκειται για την κατηγορία των αναδρομικών που αποφάσισε να μην καταβάλει η κυβέρνηση το περασμένο καλοκαίρι, επιλέγοντας να χορηγήσει μόνο τα αναδρομικά που αφορούσαν τις μνημονιακές περικοπές στις κύριες συντάξεις με το σκεπτικό ότι δεν καλύπτονται από την προηγούμενη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Επειτα από αυτό, οργανώσεις συνταξιούχων προσέφυγαν μαζικά στο ΣτΕ ζητώντας να καταβληθούν και τα αναδρομικά από την κατάργηση των δώρων και τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων του 2012.

Η απόφαση που αναμένεται τώρα να εκδοθεί από το ΣτΕ θα είναι οριστική και ήδη στο οικονομικό επιτελείο καταστρώνουν τον σχεδιασμό τους για την περίπτωση που το ΣτΕ ζητήσει την επιστροφή των ποσών στους συνταξιούχους. Με δεδομένη τη δημοσιονομική ασφυξία λόγω της πανδημίας, μελετούν την καταβολή των αναδρομικών από το νέο έτος και σε δόσεις. Σύμφωνα με τα Νέα, ενα άλλο σενάριο που εξετάζει η κυβέρνηση – μετά και την τελεσίδικη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έκρινε αντισυνταγματική την Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) για το Δημόσιο – είναι να επιστραφούν αναδρομικά διά του συμψηφισμού με τις προσωπικές διαφορές των συντάξεων, δηλαδή οι συνταξιούχοι θα πάρουν πίσω ένα κομμάτι της σύνταξης που μετατράπηκε σε προσωπική διαφορά.

Σημειώνεται ότι τα αναδρομικά από την Εισφορά Αλληλεγγύης, η οποία κρίθηκε τελεσίδικα αντισυνταγματική για τις συντάξεις του Δημοσίου με την απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφορούν τη διετία 2017 και 2018.

Τα αναδρομικά 24 μηνών – σε συνέχεια της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου – θα λάβουν όλοι οι συνταξιούχοι. Παράδειγμα: Κάποιος που λαμβάνει σύνταξη (μεικτή κύρια ή άθροισμα) ύψους 1.450 ευρώ, δικαιούται να λάβει 960 ευρώ. Το κόστος για τις επιστροφές έχει μετρηθεί από το οικονομικό επιτελείο και είναι περίπου 200 εκατ. ευρώ τον χρόνο, δηλαδή 400 εκατ. ευρώ για αναδρομικά 24μήνου σε περίπου 450.000 συνταξιούχους του Δημοσίου. Υπενθυμίζεται ότι για το ίδιο θέμα έχουν κατατεθεί αγωγές και πριν από το 2017.

Σε κάθε περίπτωση, το τρόπος χειρισμού της υπόθεσης των αναδρομικών είναι κρίσιμος για τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας και δεν είναι τυχαίο ότι σε όλες τις τελευταίες εκθέσεις της η Κομισιόν κάνει λόγο για «συνεχιζόμενες νομικές διεκδικήσεις που στρέφονται κατά προηγούμενων μεταρρυθμίσεων, όπως είναι η διεκδίκηση αναδρομικών από συνταξιούχους και οι διάφορες δικαστικές αποφάσεις που τους δικαιώνουν» και αναδεικνύει το θέμα ως ένα από τα μεγάλα αγκάθια που πρέπει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το κόστος από την καταβολή των νέων αναδρομικών ενδέχεται να φθάσει έως και τα 2,5 δισ. ευρώ, δημιουργώντας ένα πρόσθετο, βαρύ φορτίο στα δημόσια οικονομικά. Ηδη οι προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις και οι πληρωμές – έστω και μερικώς – των διεκδικήσεων των συνταξιούχων είχαν ως αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού στη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, να εκτινάξουν τη δαπάνη για συντάξεις, το 2020, στο 18% λόγω και της συρρίκνωσης του ΑΕΠ.

Μέχρι τώρα, πάντως, πολλές δικαστικές αποφάσεις σε επίπεδο Πρωτοδικείων δικαιώνουν τους συνταξιούχους που έχουν προσφύγει για τα αναδρομικά στις επικουρικές και τα δώρα.

Αυτό που διαφαίνεται είναι ότι τα δικαστήρια εφαρμόζουν καθολικά την πρώτη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία οι συνταξιούχοι, εκτός από την επιστροφή των μειώσεων στις κύριες συντάξεις που τους κατέβαλε η κυβέρνηση για διάστημα 11 μηνών, δικαιούνται και τα κομμένα δώρα για το ίδιο 11μηνο, διότι και η κατάργηση των δώρων, όπως και οι μειώσεις συντάξεων, κρίθηκαν αντισυνταγματικές.

Τονίζεται ότι η αναμενόμενη απόφαση μπορεί να αφορά από 200.000 έως 300.000 συνταξιούχους Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά πριν από την ψήφιση του σχετικού νόμου και δυνητικά το σύνολο των συνταξιούχων, δηλαδή τα 2,5 εκατομμύρια, ακόμη και αυτούς που δεν έχουν προσφύγει δικαστικά, τουλάχιστον για το 5μηνο του 2016 (Ιανουάριος - Μάιος 2016) που δεν έχει ακόμη υποπέσει στην παραγραφή της πενταετίας.