Νέος πτωχευτικός κώδικας: Τι ισχύει για την πρώτη κατοικία

Ειδική Συνεργασία: Δημήτρης Πεφάνης

Ιδιαίτερη προσοχή χρήζει ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας αναφορικά με την προστασία της πρώτης κατοικίας. Και αυτό γιατί υπάρχει μεν προστασία, αφορά όμως συγκεκριμένους δανειολήπτες, τα λεγόμενα ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ ταυτόχρονα η προστασία προσφέρεται μέσω του Φορέα Απόκτησης Ακινήτων, ο οποίος όμως δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί.

Η διαδικασία που πλέον προβλέπεται για τα ευάλωτα νοικοκυριά που πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου είναι η ακόλουθη:

Αφού ο οφειλέτης κηρύξει πτώχευση έχει τη δυνατότητα να ζητήσει τη μίσθωση της κύριας κατοικίας του προκειμένου να συνεχίσει να κατοικεί σε αυτή. Αυτό σημαίνει ότι χάνει την ιδιοκτησία του σπιτιού του όμως, μπορεί να ζητήσει να παραμείνει σε αυτό για διάστημα 12 ετών.

Προκειμένου να το κάνει αυτό, θα πρέπει για 12 χρόνια να πληρώνει ενοίκιο στο Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων (που σύμφωνα με το νόμο προβλέπεται να δημιουργηθεί). Το ενοίκιο αυτό θα είναι ανάλογο με την αξία και την περιοχή της κατοικίας και θα αναπροσαρμόζεται κάθε χρόνο.

Εν συνεχεία, στο τέλος της 12ετίας και εφόσον έχει καταβάλει το σύνολο των μισθωμάτων για τη διάρκεια της μίσθωσης, μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα επαναγοράς και να αποκτήσει έναντι τιμήματος επαναγοράς που θα καθορισθεί με υπουργική απόφαση. Σε κάθε περίπτωση, η τιμή επαναπόκτησης θα είναι πλησίον της εμπορικής αξίας του ακινήτου.

Προσοχή όμως, καθώς για να γίνει η πρόταση επαναγοράς θα πρέπει να περάσουν πρώτα τα 12 χρόνια και να έχουν πληρωθεί κανονικά τα ενοίκια. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν βρει τα χρήματα νωρίτερα, δεν θα μπορεί να αγοράσει (ξανά) το σπίτι του αν δεν παρέλθει η 12ετία και εντωμεταξύ δεν πληρώνει κανονικά τα ενοίκια.

Ποια είναι τα ευάλωτα νοικοκυριά

Για να ενταχθεί κανείς στην κατηγορία των ευάλωτων νοικοκυριών, πρέπει να πληροί μια σειρά από προϋποθέσεις που έχουν να κάνουν με την εισοδηματική του κατάσταση, την περιουσία του αλλά και τις καταθέσεις. Αναλυτικά:

Ως προς τα εισοδήματα:

Το συνολικό του εισόδημα ετήσιο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ εάν πρόκειται για μονοπρόσωπο νοικοκυριό. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού.

Ειδικά για περιπτώσεις μονογονεϊκών οικογενειών, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ.

Αντίστοιχα, στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Σημειώνεται πως το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

Ως προς τα περιουσιακά στοιχεία:

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος. Το ανώτατο όριο είναι οι 180.000 ευρώ.

Ως προς τις καταθέσεις:

Το συνολικό ύψος των καταθέσεων και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.λπ. δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Ειδικά για τις μονογονεϊκές οικογένειες, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ ενώ αντίστοιχα στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Τι ισχύει με το επίδομα

Στην περίπτωση που κάποιος πληροί τα παραπάνω κριτήρια, πέραν της προστασίας της πρώτης του κατοικίας δικαιούται και στεγαστικό επίδομα μέσω του οποίου πληρώνει μέρος ή και το σύνολο του ενοικίου προς το Φορέα.

Το ύψος του επιδόματος διαμορφώνεται ως εξής:

• Για τον αιτούντα: 70 ευρώ ανά μήνα.
• Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα.
• Σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας χορηγείται επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ το μήνα.
• Στα νοικοκυριά με απροστάτευτο/α τέκνο/α, χορηγείται επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
• Ανώτατο όριο του επιδόματος στέγασης ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

Τι θα γίνει με το Φορέα Απόκτησης Ακινήτων

Η τελευταία, αλλά καθοριστική λεπτομέρεια για την εφαρμογή αυτού του σκέλους του Πτωχευτικού Κώδικα είναι πότε θα λειτουργήσει ο Φορέας Απόκτησης Ακινήτων και τι θα συμβεί στο ενδιάμεσο. Με βάση τις τελευταίες πληροφορίες, εκτιμάται ότι ο Φορέας θα μπορεί να λειτουργήσει κάποια στιγμή μέσα στην Άνοιξη του 2022. Γεγονός που σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας σχεδόν ένα χρόνο (τουλάχιστον, αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις), διάστημα κατά το οποίο η διαδικασία είναι «στον αέρα». Όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές στο newsbomb.gr, υπάρχουν δύο δρόμοι που μπορούν να ακολουθηθούν. Ο πρώτος είναι να αναλάβουν οι ίδιες το ρόλο του Φορέα στο μεσοδιάστημα, αγοράζοντας δηλαδή το σπίτι των δανειοληπτών και εισπράττοντας το μηνιαίο μίσθωμα έως ότου το πουλήσουν στον Φορέα. Και ο δεύτερος να «παγώσουν» πλήρως τις διαδικασίες πλειστηριασμών για τα ευάλωτα νοικοκυριά έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία. Λύση που σύμφωνα με τις ίδιες πηγές έχει και τις περισσότερες πιθανότητες.