Μικρές ποινές για «λομπίστες» που παραβατούν προβλέπει σχέδιο νόμου

Την ίδια στιγμή που στις ΗΠΑ η μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία για το «lobbying», επισύρει χρηματικές ποινές μέχρι 200.000 δολάρια και ποινή φυλάκισης μέχρι πέντε χρόνια, στην Ελλάδα θεσπίζονται πρόστιμα έως 20.000 ευρώ, ενώ ξεκαθαρίζεται πως η μη συμμόρφωση δεν θα συνοδεύεται με ποινικές κυρώσεις.

Η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρει για το θέμα αυτό πως προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοκρατική λειτουργία των δημόσιων φορέων και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, η ρύθμιση των δραστηριοτήτων επιρροής πρέπει να είναι αποτελεσματική και οι σχετικές ρυθμίσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές.

Ξεκαθαρίζεται δε πως η «επιλογή του νόμου για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων αντί ποινικών είναι σύμφωνη με συμπεράσματα που έχουν προκύψει σε διεθνές επίπεδο και διαπιστώσεις ότι η επιβολή διοικητικών κυρώσεων είναι προτιμότερη αντί των ποινικών σε περίπτωση παραβίασης του πλαισίου ρύθμισης των δραστηριοτήτων επιρροής».

Συνεπώς, σε περίπτωση παραβίασης των υποχρεώσεων το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η εποπτεύουσα Αρχή Διαφάνειας δύναται να καλέσει εγγράφως τον εκπρόσωπο συμφερόντων για παροχή εξηγήσεων εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός. Αν η ανωτέρω προθεσμία παρέλθει άπρακτη, ή οι παρεχόμενες από τον εκπρόσωπο συμφερόντων εξηγήσεις δεν κριθούν ικανοποιητικές, η Αρχή δύναται να προβεί στην επιβολή των εξής κυρώσεων, σωρευτικά ή διαζευκτικά : σύσταση ή πρόταση συμμόρφωσης εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, πρόστιμο ύψους από 5.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ, και σε περίπτωση επανειλημμένης τέλεσης παραβιάσεων πρόστιμο ύψους από 20.000 ευρώ έως 40.000 ευρώ, προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων άσκησης επιρροής για χρονικό διάστημα από έξι μήνες έως και δύο έτη, προσωρινή διαγραφή από το Μητρώο Εκπροσώπων Συμφερόντων και απαγόρευση επανεγγραφής για χρονικό διάστημα από έξι μήνες έως και δύο έτη και οριστική διαγραφή από το Μητρώο Εκπροσώπων Συμφερόντων.

Παράλληλα, πέραν από τις ποινές «χάδια» το σχέδιο νόμου προβλέπει μια σειρά από εξαιρέσεις από τον ορισμό των δραστηριοτήτων επιρροής. Συγκεκριμένα:

• Επικοινωνία η οποία ανταποκρίνεται στο πλαίσιο πρόσκλησης εκπροσώπου συμφερόντων για παροχή ενημέρωσης σε θεσμικό φορέα κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης εξαιρείται από τον ορισμό των δραστηριοτήτων επιρροής. Η εν λόγω επικοινωνία, τακτική ή περιστασιακή, έχει την έννοια της ανταπόκρισης σε άμεσο και συγκεκριμένο αίτημα θεσμικού φορέα για παροχή πληροφοριών ή δεδομένων, ή σε εξατομικευμένη πρόσκληση για συμμετοχή σε δημόσια ακρόαση, ή συμμετοχή σε επιτροπή, όργανο ή παρόμοιο forum και δεν λογίζεται ως δραστηριότητα επιρροής.
• Εξαιρούνται από τον ορισμό των δραστηριοτήτων επιρροής συζητήσεις οι οποίες διεξάγονται στο πλαίσιο σύναψης δημόσιας σύμβασης. Οι εν λόγω συζητήσεις έχουν ως στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών και τον προσδιορισμό του περιεχομένου των προσφορών και λαμβάνουν χώρα σε ήδη θεσμοθετημένο πλαίσιο με καθιερωμένους μηχανισμούς διαβούλευσης με αποτέλεσμα να εξαιρούνται από τον ορισμό.
• Η νομική ή άλλου είδους επαγγελματική εκπροσώπηση των συμφερόντων ενός προσώπου, η οποία αποσκοπεί στη διαφύλαξη δικαιωμάτων του, όπως το δικαίωμα πληροφόρησης, ακρόασης και προσφυγής σε κάθε διαδικασία, δεν συνιστά δραστηριότητα επιρροής. Η εξαίρεση καλύπτει όλα τα είδη επαγγελματικής εκπροσώπησης και ιδίως αυτή που ασκείται από δικηγόρους, συμβολαιογράφους, λογιστές ή άλλους επαγγελματίες, οι οποίοι ενεργούν σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις που ρυθμίζουν το σχετικό πλαίσιο εκπροσώπησης. Οι δραστηριότητες αυτές μπορεί για παράδειγμα να συνίστανται σε επικοινωνία με δημόσιους φορείς με στόχο την πληροφόρηση, επιβεβαίωση ότι ορισμένες δραστηριότητές είναι σύμφωνες προς την ισχύουσα νομοθεσία, και εκπροσώπησή στο πλαίσιο συγκεκριμένης διαδικασίας, και δεν εμπίπτουν στον σχετικό ορισμό.
• Εξαιρεί την επικοινωνία η οποία διενεργείται στο πλαίσιο συλλογικών διαπραγματεύσεων για τις συνθήκες και τους όρους εργασίας, με μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων, εφόσον δρουν υπό την ιδιότητα αυτή, για λογαριασμό των μελών τους, όπως προβλέπεται από την εργατική νομοθεσία.
• Εισάγεται εξαίρεση που αφορά στον διπλωματικό και προξενικό τομέα και τις συζητήσεις με εκπροσώπους κρατών, οι οποίοι εκπροσωπούν επίσημα τα συμφέροντα των πολιτών τους.
• Συζητήσεις με εκπροσώπους ευρωπαϊκών και διακρατικών οργανισμών, εφόσον δρουν υπό την επίσημη ιδιότητά τους, εξαιρούνται από τις δραστηριότητες επιρροής.