Ταμείο Ανάκαμψης : Απάτη, διαφθορά και αθέτηση όρων θα οδηγούν σε επιστροφή πόρων στην ΕΕ

Η «Σύμβαση Χρηματοδότησης Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» που συνομολόγησε η Κομισιόν με την Ελλάδα προβλέπει επαληθεύσεις και ελέγχους για το πως έχουν αξιοποιηθεί τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Και οι έλεγχοι αυτοί θα γίνονται τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) και την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO)!

Συγκεκριμένα, βάσει της σύμβασης η ΕΕ δύναται να διενεργεί διασταυρώσεις, επαληθεύσεις, επιθεωρήσεις και ελέγχους για την υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδος αναφορικά με την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση περιπτώσεων απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, αλλά και ελέγχους για την ικανοποιητική εκπλήρωση των ορόσημων και των στόχων που έχουν τεθεί.

Οι εν λόγω επαληθεύσεις, επιθεωρήσεις, και έλεγχοι δύναται να διενεργούνται κατά τη διάρκεια υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και έως πέντε έτη από την ημερομηνία της τελικής πληρωμής. Μάλιστα, εάν χρειαστεί, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να επικουρείται από ανεξάρτητους εξωτερικούς εμπειρογνώμονες ή εξωτερικές ελεγκτικές εταιρείες.

Παράλληλα, δικαίωμα να προβαίνουν σε επιθεωρήσεις, ελέγχους και έρευνες για το πως έχουν αξιοποιηθεί τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

Μάλιστα, η «Σύμβαση Χρηματοδότησης Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» ξεκαθαρίζει πως η Ελλάδα πρέπει να επιβάλλει υποχρεώσεις σε όλους τους τελικούς αποδέκτες των κονδυλίων που καταβάλλονται για τα μέτρα υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων και των επενδυτικών έργων που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ώστε να εξουσιοδοτούν ρητά την Κομισιόν, την OLAF, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και, κατά περίπτωση, την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να ελέγχουν όλους όσοι εμπλέκονται στην υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σε περίπτωση ελέγχων ή επιθεωρήσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με βάση τα πορίσματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια του ελέγχου ή της επιθεώρησης, θα συντάσσεται προσωρινή έκθεση. Η Επιτροπή ή οι ελεγκτές θα κοινοποιούν επισήμως την έκθεση στην Ελλάδα και θα λαμβάνει χώρα διαδικασία παρατηρήσεων. Η τελική έκθεση θα αποστέλλεται στην Ελλάδα εντός 60 ημερολογιακών ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής παρατηρήσεων. Με βάση τα τελικά πορίσματα, η Επιτροπή θα μπορεί να λάβει τα μέτρα που κρίνει απαραίτητα, συμπεριλαμβανομένων, σε περιπτώσεις απάτης, διαφθοράς, σύγκρουσης συμφερόντων ή σοβαρής αθέτησης υποχρεώσεων της σύμβασης, της μείωσης της χρηματοδοτικής συνεισφοράς και ανάκτησης του συνόλου ή μέρους των πληρωμών.

Για το συγκεκριμένο θέμα η σύμβαση προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύναται να μειώσει αναλογικά τη μη επιστρεπτέα στήριξη στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και, κατά περίπτωση, να ανακτήσει τυχόν ποσό που οφείλεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ, σε περιπτώσεις απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης και δεν έχουν διορθωθεί από το κράτος μέλος, ή σοβαρής αθέτησης υποχρέωσης που απορρέει από την σύμβαση.

Η Επιτροπή μειώνει τη μη επιστρεπτέα στήριξη και κατά περίπτωση, ανακτά τυχόν ποσό που οφείλεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ ως εξής:

• Σε περίπτωση απάτης, διαφθοράς ή σύγκρουσης συμφερόντων που δεν έχουν διορθωθεί από το κράτος μέλος.
• Σε περίπτωση σοβαρής αθέτησης υποχρέωσης που προβλέπεται από την παρούσα σύμβαση, το ποσό της μείωσης καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη τη συχνότητα και τον βαθμό της σοβαρής αθέτησης υποχρέωσης.