«Doing Business» στους διεθνείς οργανισμούς- Η αυθαιρεσία, η διαφθορά και η πολιτική υστεροβουλία

Η έκθεση αυτή και τα ευρήματα της αποτελούσαν σημείο αναφοράς για τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, αλλά και για τους επενδυτές, καθώς κατέγραφε τα προτερήματα και τις αδυναμίες που εμφανίζει κάθε χώρα ως προς το επιχειρηματικό της περιβάλλον.

Το τελευταίο τεύχος της έκθεσης δημοσιεύθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2019 και περιελάμβανε την αξιολόγηση 190 οικονομιών από το Αφγανιστάν ως την Ζιμπάμπουε και από την Κίνα έως την Ελλάδα και. Στην κατάταξη εκείνης της χρονιάς η Ελλάδα είχε βρεθεί στην 79η θέση σε σύνολο 190 κρατών ως προς την ευκολία του επιχειρείν. Η Κίνα είχε βρεθεί στην 31η θέση.

Τον Οκτώβριο του 2020 η έκθεση δεν δημοσιεύτηκε. Αυτό συνέβη διότι εντοπίστηκαν παρατυπίες στις εκθέσεις «Doing Business» 2018 και 2020 οι οποίες παρατυπίες καταγγέλθηκαν εσωτερικά στην Παγκόσμια Τράπεζα τον Ιούνιο του 2020.

Έτσι, η διοίκηση της Παγκόσμιας Τράπεζας διέκοψε την κατάρτιση της έκθεσης «Doing Business» και ξεκίνησε μια σειρά αναθεωρήσεων και ελέγχων για τη μεθοδολογία της έκθεσης. Επιπλέον, επειδή οι εσωτερικές καταγγελίες έθιξαν και ζητήματα ηθικής τάξης, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς πρώην στελεχών του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και νυν ή και πρώην υπαλλήλων της τράπεζας, η Διοίκηση ανέφερε τις καταγγελίες στους κατάλληλους εσωτερικούς μηχανισμούς λογοδοσίας της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Έτσι, ανατέθηκε στην νομική φίρμα WilmerHale η διεξαγωγή μιας ανεξάρτητης έρευνας. Από τις πολύμηνες έρευνες και συνεντεύξεις των ερευνητών τις νομικής εταιρείας προέκυψε πως η πρώην εκτελεστική σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας και νυν γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, καθώς και ένας υψηλόβαθμος σύμβουλος της τράπεζας άσκησαν πιέσεις στους υπαλλήλους του οργανισμού, ώστε να κάνουν συγκεκριμένες ευνοϊκές αλλαγές στα δεδομένα της Κίνας στην έκθεση «Doing Business», σε μια περίοδο που η Παγκόσμια Τράπεζα επιζητούσε τη στήριξη του Πεκίνου για μια μεγάλη αύξηση του κεφαλαίου της.

Σήμερα πολλοί αναρωτιούνται για το εάν η τοποθέτηση της Γκεοργκιεβα στο ΔΝΤ αποτέλεσε εν μέρει «εξαργύρωση υπηρεσιών». Βλέπετε για να αναλάβει τη θέση της στο ΔΝΤ η Βουλγάρα οικονομολόγος με την πλούσια καριέρα, απαιτήθηκε να αλλάξουν ακόμα και οι κανόνες λειτουργίας του Ταμείου. Ο κανονισμός του ΔΝΤ μέχρι τον Αύγουστο του 2019 προέβλεπε ότι το όριο ηλικίας του υποψήφιου επικεφαλής του οργανισμού κατά την ανάληψη των καθηκόντων του έπρεπε να είναι μικρότερο των 65 ετών, ώστε μετά τη λήξη της πενταετούς θητείας του να μην είναι πάνω από 70 ετών. Προκειμένου να προωθηθεί η υποψηφιότητα της Γκεοργκίεβα, το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου εξάλειψε αυτόν τον κανόνα , ο όποιος υπήρχε από την σύσταση του οργανισμού και έθεσε ελεύθερο το όριο ηλικίας για τον γενικό διευθυντή του ΔΝΤ.

Ομολογουμένως την τελευταία διετία η Γκεοργκίεβα έχει πετύχει να κρατήσει ισορροπίες μεταξύ των δυτικών και της Κίνας μέσα στο Ταμείο και έχει αποσπάσει συναινέσεις για σημαντικές αποφάσεις όπως η πρόσφατη απόφαση για την κατανομή μέρους του αποθεματικού του Ταμείου στα κράτη μέλη. Ωστόσο, οι επιτυχίες της σκιάζονται πλέον από τις πρόσφατες αποκαλύψεις.

Όλα όσα προαναφέρθηκαν καταδεικνύουν ότι οι διεθνείς οργανισμοί είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας μας και παρά τις θεσμικές διασφαλίσεις και την τεκμαιρόμενη ισχυρή λογοδοσία, υπάρχουν ακόμα και σ’ αυτούς περιπτώσεις άκρατης αυθαιρεσίας, διαφθοράς και πολιτικής υστεροβουλίας.

Τώρα, το σε ποιο βαθμό η Ελλάδα βρίσκεται δίκαια ή άδικα στην 79η θέση της κατάταξης «Doing Business», κανείς δεν μπορεί να το πει. Αλλά μιλώντας πάντα για τη χώρα μας, ξέρουμε βαθιά μέσα μας ποια είναι και τα θετικά της και τα αρνητικά της και οι αδυναμίες της και τα προτερήματα της. Άλλωστε περάσαμε δέκα χρόνια σε μνημόνια για να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας…