Κομισιόν: Ταχύτερη η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας – Ποιες μεταρρυθμίσεις καθυστερούν

Στην έκθεση σημειώνεται πως μετά τη μεγάλη ύφεση κατά 8,2% το 2020, το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 4,5% και 3,4% σε τριμηνιαία βάση στο πρώτο και στο δεύτερο τρίμηνο του 2021 αντίστοιχα, λόγω των επενδύσεων και της συσσώρευσης αποθεμάτων.

Ωστόσο, στην έκθεση παραμένει αμετάβλητη η ενδιάμεση πρόβλεψη της Επιτροπής για ανάπτυξη κατά 4,3% το 2021 και 6% το 2022, λαμβάνοντας υπόψη την επενδυτική ώθηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και τη δημοσιονομική ώθηση από τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης.

«Η εκστρατεία εμβολιασμού συνεχίζει ωστόσο η αβεβαιότητα γύρω από τις προοπτικές της πανδημίας παραμένει υψηλή, ιδίως σε σχέση με την πρόσφατη έξαρση των κρουσμάτων το καλοκαίρι λόγω της εξάπλωσης των νέων παραλλαγών του κορωνοϊού», σημειώνεται στην έκθεση.

Στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων σημειώνεται πως η υλοποίηση τους συνεχίστηκε με καλό ρυθμό σε διάφορους τομείς πολιτικής. Όπως σημειώνεται:

• Έχει επιτευχθεί σημαντική και ουσιαστική πρόοδος όσον αφορά στις ιδιωτικοποιήσεις, ιδίως με το κλείσιμο της συναλλαγής στο εμβληματικό έργο του Ελληνικού, με την επιλογή ενός προτιμώμενου επενδυτή για την παραχώρηση της Εγνατίας, αλλά και στη ΔΕΠΑ Υποδομών.
• Το έργο της Ελληνικής Εταιρείας Περιουσιακών Στοιχείων και Συμμετοχών προχωρά όσον αφορά στην προετοιμασία της επικαιροποίησης του στρατηγικού της σχεδίου και τις αλλαγές στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών.
• Το νέο μισθολόγιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων ολοκληρώθηκε με επιτυχία.
• Παρά τις μεγάλες καθυστερήσεις στη διαδικασία υποβολής προσφορών, υπογράφηκε πρόσφατα η σύμβαση σχετικά με την πλήρη ανάπτυξη του σχετικού συστήματος πληροφορικής για την υποστήριξη του πλαισίου αδειοδότησης επενδύσεων.

Κατά την έκθεση της Κομισιόν η πρόοδος συνεχίστηκε και σε άλλους τομείς που καλύπτονται από συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

Πιο συγκεκριμένα:

• Το πληροφοριακό σύστημα για τη φορολογική διοίκηση (end-to-end IT collection), βρίσκεται σε φάση δοκιμών και το τελικό σύστημα αναμένεται να τεθεί σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2021.
• Η συλλογή του clawback προχωρά τώρα σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.
• Όσον αφορά στο επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον, οι αρχές ενέκριναν περαιτέρω νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση της αδειοδότησης οικονομικών δραστηριοτήτων σε όλους τους συμφωνημένους τομείς.
• Στον τομέα της Δικαιοσύνης, οι αρχές έχουν σημειώσει πρόοδο όσον αφορά στη δέσμευση σχετικά με την ηλεκτρονική υποβολή αρχείων.
• Όσον αφορά στην καταπολέμηση της διαφθοράς, οι αρχές έχουν προτείνει μέτρα για την υιοθέτηση των συστάσεων της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) σταδιακά έως τον Απρίλιο του 2022.
• Οι αρχές προχώρησαν με το γενικό σχέδιο ανάπτυξης του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου (ΟΑΚΑ).

Οι αρχές προχώρησαν και σε μια σειρά ευρύτερων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησαν στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας.

• Ένας νέος ολοκληρωμένος νόμος για τη σχολική εκπαίδευση εγκρίθηκε στη Βουλή τον Αύγουστο του 2021 και θα εφαρμοστεί το τρέχον ακαδημαϊκό έτος 2021-22..
• Οι αρχές ετοίμασαν ένα λεπτομερές σχέδιο δράσης, μέσω τεχνικής υποστήριξης που παρείχε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την ενίσχυση της διαδικασίας πρόσληψης δημοσίων υπαλλήλων.
• Οι αρχές υιοθέτησαν μια νέα εθνική στρατηγική για τις δημόσιες συμβάσεις για το 2021-2025, με βασικές πρωτοβουλίες που περιλαμβάνουν την ψηφιοποίηση των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων, την εισαγωγή σύγχρονων εργαλείων και ηλεκτρονικών υπηρεσιών και βελτιώσεις στο πλαίσιο διακυβέρνησης και ελέγχου.
• Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, οι αρχές συνεχίζουν να σημειώνουν σταθερή πρόοδο όσον αφορά την ψηφιακή διακυβέρνηση κυβέρνηση, ιδίως όσον αφορά τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της πύλης gov.gr και τη διασφάλιση της ευρωστίας των συστημάτων του δημόσιου τομέα.

Οι καθυστερήσεις

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ορισμένους τομείς, η πρόοδος ήταν βραδύτερη από την αναμενόμενη. Όπως αναφέρει:

• Ο ρυθμός εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν έχει αυξηθεί. Το συνολικό απόθεμα ληξιπρόθεσμων οφειλών ανήλθε σε περίπου 900 εκατ. ευρώ, υπερβαίνοντας τον συνολικό στόχο του τέλους Ιουλίου (περίπου 500 εκατ. ευρώ) κατά σχεδόν 80%. «Οι αρχές καλούνται να επιταχύνουν την εφαρμογή όλων των ενεργειών που διευκολύνουν την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και αποτρέπουν τη συσσώρευση νέων, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν μελλοντικές διολισθήσεις από τους συμφωνηθέντες στόχους», σημειώνεται.
• Σε σχέση με την εκπαίδευση σημειώνεται πως, μετά την έγκριση ορισμένων σημαντικών νόμων, ο νόμος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αναμένεται τώρα να υιοθετηθεί μέχρι το τέλος του 2021, κάπως αργότερα από ό, τι προβλεπόταν.
• Στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, οι κεντρικές προμήθειες υγείας βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά η έγκριση του νέου νομοθετικού πλαισίου για την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) έχει περάσει στην επόμενη αναθεώρηση.
• Ο αντίκτυπος της πανδημίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα ήταν μέτριος μέχρι τώρα, χάρη στα μέτρα που έλαβαν οι ελληνικές αρχές και σε επίπεδο ζώνης του ευρώ. Η εφαρμογή των συμφωνημένων δράσεων πολιτικής έχει ξαναρχίσει, αλλά η πρόοδος είναι συνολικά πιο αργή από την αναμενόμενη. Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων στο πρώτο τρίμηνο του 2021 παρέμεινε στο 30%, παρόμοιος με το τέλος του 2020, αλλά η τάση μιας συνεχούς βελτίωσης αναμένεται να ξαναρχίσει τα επόμενα τρίμηνα λόγω των περαιτέρω σημαντικών τιτλοποιήσεων υπό τον «Ηρακλή».
• Για το νέο πτωχευτικό νόμο τονίζεται πως είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα του νέου πλαισίου, καθώς ο νέος φοράς για τα ακίνητα των ευάλωτων οφειλετών έχει καθυστερήσει. Όσον αφορά στη διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και άλλων εκτελεστικών διαδικασιών, η ΕΕ βλέπει επιτάχυνση από την 1η Ιανουαρίου 2022.

Η 12 αξιολόγηση

Σε σχέση με την 12^η αξιολόγηση της Ελλάδος που διενεργείται αυτήν την περίοδο η έκθεση αναφέρει πως οι αρχές ανέφεραν πως προχωρεί η ολοκλήρωση μιας σειράς δεσμεύσεων. Πιο συγκεκριμένα:

• Η νομοθεσία για τον ΕΝΦΙΑ του 2022 αναμένεται τον Νοέμβριο του 2021 με την προσοχή να εστιάζει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης μετά την αύξηση των αντικειμενικών αξιών.
• Η δέσμευση για την ολοκλήρωση του συστήματος διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού στη δημόσια διοίκηση αναμένεται να κλείσει επίσης έως τον Οκτώβριο του 2021.

• Η Κομισιόν επίσης εκτιμά ότι έως τα μέσα Οκτωβρίου 2021 η νέα Μονάδα Μονάδας Ωρίμανσης Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ (PPF) θα είναι επιχειρησιακά λειτουργική.

• Η Κομισιόν επίσης καταγράφει την προπαρασκευή για την κατάρτιση μιας ολιστικής και συνεκτικής στρατηγικής της ΕΕΣΥΠ όσον αφορά τη διαχείριση ακινήτων του Δημοσίου.

• Όσον αφορά τους δασικούς χάρτες, η Κομισιόν σημειώνει πως η πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΝ που επέκτεινε κατά έξι μήνες την περίοδο κατά την οποία οι πολίτες μπορούν να προβάλλουν αντιρρήσεις οδήγησε σε καθυστέρηση της επικύρωσης του υπόλοιπου 50% των χαρτών.

• Εκκρεμεί η διαδικασία διορισμού του μόνιμου γραμματέας για την εκπαίδευση το συντομότερο δυνατό.
• Ξεκίνησαν οι συζητήσεις για το μέλλον του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ως προς τη διάρκεια, τη διακυβέρνηση, τη στρατηγική αποεπένδυσης και τα ειδικά δικαιώματα του Ταμείου.

Η πρόβλεψη για το χρέος

Σε σχέση με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους η Κομισιόν επαναλαμβάνει στις εαρινές προβλέψεις της , εμπλουτίζοντας την ανάλυσή της με τις νέες πληροφορίες σχετικά με τις εξόδους της Ελλάδος στις αγορές. Στο βασικό σενάριο της ΕΕ, το δημόσιο χρέος μειώνεται στο 57,6% του ΑΕΠ έως το 2060, ενώ οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα. Στο σενάριο υψηλότερου κινδύνου, το χρέος μειώνεται στο 97,6% του ΑΕΠ έως το 2060, ενώ οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κυμαίνονται γύρω στο 20% του ΑΕΠ από τα τέλη της δεκαετίας του 2050. Στο δε σενάριο χαμηλής ανάπτυξης, το επίπεδο του χρέους δεν σταθεροποιείται και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες ξεπερνούν μόνιμα το 20% του ΑΕΠ από τα τέλη του 2040.

Θετική αποτίμηση

«Συνολικά, αυτή η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα έχει λάβει τις απαραίτητες ενέργειες για να επιτύχει τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις της, παρά τις δύσκολες συνθήκες που προκλήθηκαν από την πανδημία. Οι αρχές ανέλαβαν συγκεκριμένες δεσμεύσεις σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικοποιήσεων, της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της φορολογικής διοίκησης, ενώ προχώρησαν σε ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της σχολικής εκπαίδευσης και της δημόσιας διοίκησης. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα χαιρετίζουν τη στενή και εποικοδομητική δέσμευση σε όλους τους τομείς και ενθαρρύνουν τις αρχές να διατηρήσουν τη δυναμική και, όπου είναι απαραίτητο, να ενισχύσουν τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων που προκλήθηκαν εν μέρει από την πανδημία, ιδίως όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα και τις καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίους», σημειώνεσαι στην έκθεση.