Οι φορολογικοί παράδεισοι, οι αποκαλύψεις για τις offshore και η αμηχανία στις ισχυρές οικονομίες

Τα Pandora Papers είναι ένα κομμάτι παζλ σε μια σειρά αποκαλύψεων για μυστικές συμφωνίες και κρυμμένα περιουσιακά στοιχεία ορισμένων εκ των πλουσιότερων και ισχυρότερων ανθρώπων του κόσμου.

Ειδικότερα, τα Pandora Papers περιλαμβάνουν 11,9 εκατομμύρια αρχεία από εταιρείες πλούσιων πελατών που δημιούργησαν offshore και καταπιστεύματα σε φορολογικούς παραδείσους όπως ο Παναμάς, το Ντουμπάι, το Μονακό, η Ελβετία και τα Νησιά Κέιμαν.

Αποκαλύπτουν τις μυστικές υποθέσεις offshore 35 παγκόσμιων ηγετών, συμπεριλαμβανομένων νυν και πρώην προέδρων, πρωθυπουργών και αρχηγών κρατών. Επίσης, ρίχνουν φως σε μυστικά οικονομικά περισσότερων από 300 άλλων δημοσίων λειτουργών, όπως κυβερνητικών υπουργών, δικαστών, δημάρχων και στρατιωτικών στρατηγών σε περισσότερες από 90 χώρες.

Ωστόσο, τα Pandora Papers δεν αποτελούν την πρώτη έρευνα για τη διαδρομή χρήματος και πλούτου προς φορολογικούς παραδείσους.

Paradise Papers: Στο «φως» 3,5 εκατ. έγγραφα με στοιχεία για φορολογικούς παραδείσους και offshores

To 2017 ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, τα Paradise Papers, όπου 13,5 εκατομμύρια έγγραφα, μέρος των οποίων προέρχεται από δικηγορική εταιρεία στις Βερμούδες που ειδικεύεται στις offshore επενδύσεις, αναλύθηκαν από τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists).

Τα Paradise Papers αποκάλυψαν υπεράκτια συμφέροντα και δραστηριότητες περισσότερων από 120 πολιτικών και παγκόσμιων ηγετών, συμπεριλαμβανομένης της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄, η οποία επένδυσε έμμεσα σε μια εταιρεία δανείων ενοικίασης-ιδιοκτησίας που κατηγορείται για ληστρικές τακτικές.

Τουλάχιστον 13 σύμμαχοι, μεγάλοι δωρητές και μέλη του υπουργικού συμβουλίου του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζονται, συμπεριλαμβανομένων των συμφερόντων του πρώην υπουργού Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος σε μια ναυτιλιακή εταιρεία που βγάζει εκατομμύρια από μια ενεργειακή εταιρεία, ιδιοκτήτες της οποίας είναι ο γαμπρός του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και ένας Ρώσος μεγιστάνας.

Τα αρχεία που διέρρευσαν, προέρχονταν τη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung.

Τα έγγραφα των Paradise Papers περιλαμβάνουν σχεδόν 7 εκατομμύρια δανειακές συμβάσεις, οικονομικές καταστάσεις, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, έγγραφα εμπιστοσύνης και άλλα χαρτιά από σχεδόν 50 χρόνια στην Appleby, μια κορυφαία υπεράκτια δικηγορική εταιρεία με γραφεία στις Βερμούδες και όχι μόνο.

Τα έγγραφα περιελάμβαναν επίσης αρχεία από μια μικρότερη, οικογενειακή εταιρεία εμπιστοσύνης, την Asiaciti, και από μητρώα εταιρειών σε 19 δικαιοδοσίες απορρήτου.

Τα αρχεία αφορούσαν από πολύπλοκα φύλλα εταιρικών συναλλαγών 100 σελίδων και λογιστικά βιβλία πληρωμών δολάριο προς δολάριο έως απλά εταιρικά μητρώα χωρών, όπως η Antigua & Barbuda, που δεν αναφέρουν δημόσια ονόματα μετόχων ή διευθυντών εταιρειών.

Tα Panama Papers άνοιξαν τον χορό των αποκαλύψεων

Στις 3 Απριλίου το 2016 διέρευσαν τα γνωστά Panama Papers, τα οποία αφορούσαν 11,5 εκατομμύρια έγγραφα.

Μέχρι εκείνη την στιγμή, επρόκειτο την «σημαντικότερη δημοσίευση σχετικά με τις υπεράκτιες εταιρείες και τα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από αυτές», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ICIJ, η έδρα της οποίας βρίσκεται στην Ουάσινγκτον και η οποία συντόνισε την έρευνα για τη μαζική διαρροή εγγράφων της παναμέζικης εταιρείας δικηγόρων Μοσάκ Φονσέκα.

Μια βάση δεδομένων που περιέχει που περιέχει 214.000 ονόματα εταιρειών και μετόχων ήταν πλέον προσβάσιμη για το κοινό και σηκώνει το πέπλο που κάλυπτε τις εταιρείες-βιτρίνες με έδρα σε 21 φορολογικούς παραδείσους, από τις βρετανικές Παρθένες Νήσους ως το Χονγκ Κονγκ και την αμερικανική πολιτεία της Νεβάδας.

Το όνομα του πρώην υπουργού Οικονομίας της Γαλλίας Ζερόμ Καϊζάκ, ο οποίος είχε εξαναγκαστεί σε παραίτηση διότι διέθετε κρυφούς τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό, είναι ανάμεσα σε αυτά που περιέχονται στη συγκεκριμένη βάση δεδομένων, που αποκαλύπτει ένα δίκτυο εταιρειών-βιτρινών που είχε δημιουργήσει στις Σεϋχέλλες και στον Παναμά για να καλύψει τα ίχνη του.

Σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, ο διευθυντής της ICIJ εξήγησε ότι η δημοσίευση των εγγράφων αυτών αποφασίστηκε για να υπάρξει «διαφάνεια», αλλά επίσης και με την ελπίδα να υπάρξουν και νέες αποκαλύψεις, με τη συμβολή της κοινωνίας των πολιτών.

Η ICIJ ωστόσο διευκρινίζει πως μόνο ένα μέρος των 11,5 εκατομμυρίων εγγράφων χρησιμοποιήθηκε για τροφοδοτηθεί η βάση δεδομένων που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο. Η Μοσάκ Φονσέκα αντέδρασε στη δημοσιοποίηση των εγγράφων αυτών με την απειλή ότι θα προσφύγει στη δικαιοσύνη.

Μετά τις πρώτες αποκαλύψεις, στις αρχές του Απριλίου, στο σκάνδαλο των Εγγράφων του Παναμά ενεπλάκησαν οι αρχηγοί των κρατών της Αργεντινής, της Ουκρανίας και της Ρωσίας, αλλά επίσης αστέρες του ποδοσφαίρου (Λιονέλ Μέσι) ή της μεγάλης οθόνης (Πέδρο Αλμοδόβαρ), προκαλώντας σοκ στην κοινή γνώμη κι αναγκάζοντας τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση.

Οι «κραδασμοί» από τις αποκαλύψεις στις ισχυρές οικονομίες

ΗΠΑ

Οι αποκαλύψεις από τα Paradise Papers έφεραν αντιδράσεις στο αμερικανικό Κογκρέσο, με τον Μπέρνι Σάντερς να ζητά τότε από τη Γερουσία των ΗΠΑ να ερευνήσει την υπεράκτια φοροδιαφυγή μετά τις αποκαλύψεις.

Σε μια επιστολή προς τον πρόεδρο της Επιτροπής Προϋπολογισμού της Γερουσίας Μάικ Ένζι, ο Σάντερς καλούσε την επιτροπή προϋπολογισμού να ξεκινήσει μια διμερή έρευνα για να καθορίσει πόσο η χρήση υπεράκτιων παραδείσων συνέβαλε στο εθνικό χρέος των ΗΠΑ.

«Τα Paradise Papers αποκαλύπτουν πώς εταιρείες, δισεκατομμυριούχοι και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ χρησιμοποιούν περίπλοκους οικονομικούς ελιγμούς για να κρύψουν τα έσοδά τους από τις Υπηρεσίες Εσωτερικών Εσόδων», είχε γράψει ο Sanders. «Η Επιτροπή Προϋπολογισμού έχει ευθύνη έναντι των φορολογουμένων των ΗΠΑ να φτάσουν στο τέλος αυτού του σοβαρού ζητήματος».

Καναδάς

Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό είχε δηλώσει ότι η Υπηρεσία Εσόδων του Καναδά θα ερευνήσει τα ονόματα των Καναδών στα Paradise Papers.

Είμαστε πλήρως αφοσιωμένοι στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής», δήλωσε ο Τριντό, μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων. «Θα αφήσω τα άτομα που συμμετέχουν να σχολιάσουν την κατάσταση. Αλλά μπορώ να σας πω ότι η υπηρεσία εσόδων εξετάζει όλους τους συνδέσμους στο εξωτερικό και θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα σχετικά με τα Paradise Papers ».

Ευρωπαϊκή Ένωση

Ευρωπαίους πολιτικούς και υψηλόβαθμους δημόσιους υπαλλήλους ερεύνησε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) για το σκάνδαλο των Panama Papers, το οποίο αποκαλύφτηκε τον Απρίλιο του 2016 ανέδειξε πώς μεγιστάνες, μεγάλες επιχειρήσεις, αξιωματούχοι και επικεφαλής κυβερνήσεων, λαθρέμποροι ναρκωτικών και τράπεζες απ’ όλον τον πλανήτη μετέφεραν κρυφά παράνομα ή νόμιμα αποκτημένο πλούτο μέσω εταιρειών και μυστικών τραπεζικών λογαριασμών.

Aναφορικά με τη δημοσιοποίηση των Pandora Papers, η Κομισιόν δεν θα προβεί σε σχόλιο σχετικά με συγκεκριμένα ονόματα που αναφέρονται στα Pandora Papers, ανέφερε η Αναπληρώτρια Επικεφαλής Εκπρόσωπος της Επιτροπής Ντάνα Σπινάντ κατά την καθιερωμένη ενημέρωση των ανταποκριτών.

«Δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε σχόλια σχετικά με ονόματα και μεμονωμένες οντότητες που αναφέρονται», δήλωσε η κυρία Σπινάντ και προσέθεσε ότι η Κομισιόν «μάχεται έντονα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής».

Παράλληλα, ο εκπρόσωπος Ντάνιελ Φέρι ανέφερε ότι η Επιτροπή έχει δει τις αναφορές για τις έρευνες σχετικά με τα Pandora Papers και επισήμανε ότι «είναι πολύ ενεργή στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων».

«Aυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για περαιτέρω ενδυνάμωση του οπλοστασίου μας εναντίον της φορολογικής κατάχρησης», συμπλήρωσε.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.