Τι ισχύει με την αναδρομική μεταβολή φορολογικής κατοικίας
Έχει παρατηρηθεί μερικές φορές ότι η αναδρομική μεταβολή φορολογικής κατοικίας δεν γίνεται δεκτή από κατά τόπους εφορίες. Υποστηρίζεται απ’ αυτές ότι τα αιτήματα των φορολογουμένων για τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας τους πρέπει να υποβάλλονται εντός του επόμενου έτους από εκείνο κατά το οποίο μεταβλήθηκε η κατοικία τους. Κι αυτό γιατί αφενός η προβλεπόμενη διαδικασία (κατάθεση αιτήσεως και δικαιολογητικών εγγράφων στην αρμόδια φορολογική αρχή) δεν κρίνεται ως ιδιαιτέρως δυσχερής και αφετέρου διότι υφίσταται ανάγκη να εξυπηρετηθεί η σταθερότητα της κατάστασης των φορολογουμένων, η οποία δήθεν πλήττεται από τη μεταβολή φορολογικής κατοικίας σε χρόνο μεταγενέστερο της εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων που έχουν υποβάλει για το έτος για το οποίο αιτούνται τη μεταβολή. Συμπερασματικά για το σκεπτικό αυτό, ακόμη και αν από τα προσκομισθέντα δικαιολογητικά έγγραφα αποδεικνύεται η συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων που θεμελιώνουν τη μεταβολή φορολογικής κατοικίας, δεν μπορεί να γίνει δεκτό το αίτημα.
Κατά την Grant Thornton Greece ο ανεπιεικής αυτός χρονικός περιορισμός που τίθεται στους ενδιαφερομένους έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την ΠΟΛ 1177/2014, η οποία εξακολουθεί να ισχύει και ρυθμίζει τη διαδικασία αιτημάτων μεταβολής φορολογικής κατοικίας που κατατίθενται μετά την 31 Δεκεμβρίου του έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης των φορολογουμένων.
Η φορολογική διοίκηση φέρει το βάρος να αποδείξει τα πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν τη φορολογική κατοικία ενός φυσικού προσώπου. Ωστόσο, σε περίπτωση που φορολογούμενος αιτηθεί τη μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας (η οποία έχει διατηρηθεί σε συγκεκριμένη δικαιοδοσία για μεγάλο χρονικό διάστημα), εκείνος επιφορτίζεται με την υποχρέωση να αποδείξει τα στοιχεία που θεμελιώνουν τους ισχυρισμούς του προσκομίζοντας αντίστοιχα δικαιολογητικά έγγραφα.
Ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση όμως, εάν η διοίκηση απορρίψει το εν λόγω αίτημα, υποχρεούται να παραθέσει ειδική αιτιολογία προς υποστήριξη της απορριπτικής αυτής κρίσης της και να συνεκτιμήσει όλα τα στοιχεία που ο φορολογούμενος προσκομίζει για την απόδειξη της κατοικίας του. Κατά συνέπεια, σιωπηρή άρνηση της φορολογικής διοίκησης επί υποβολής αιτήματος μεταβολής φορολογικής κατοικίας κρίνεται ως μη νόμιμη (ΣτΕ 242/2021).