Ανατροπές στο θαλάσσιο εμπόριο λόγω ουκρανικής κρίσης

Η διεθνής ναυτιλία καταστρώνει τα σχέδια έκτακτης ανάγκης για να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα, καθώς αλλάζουν όλα στα δρομολόγια και τη ζήτηση πλοίων σε όλους σχεδόν τους ναυτιλιακούς κλάδους. Το «πολεμικό κλίμα» δημιουργεί αβεβαιότητα η οποία θα επηρεάσει τις ναυτιλιακές αγορές καθώς οι ροές αργού πετρελαίου, φυσικού αερίου/LNG, άνθρακα και σιτηρών θα διαταραχθούν.

Οι πλοιοκτήτες μελετούν συνεχώς τα στοιχεία που δείχνουν το ειδικό βάρος στις οικονομικές σχέσεις της Ευρώπης με τη Ρωσία, αλλά και τον ρόλο της Ουκρανίας στο διεθνές εμπόριο. Τα στοιχεία της Eurostat εντυπωσιάζουν καθώς η Ρωσία κάλυψε το 46,8% των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους. Το μερίδιο της Ρωσίας στο «ευρωπαϊκό» πετρέλαιο ήταν 24,7%, πολύ υψηλότερο από το 9,1% της Νορβηγίας και το 8,9% του Καζακστάν. Η Ρωσία είναι επίσης ο κορυφαίος προμηθευτής άνθρακα της Γηραιάς Ηπείρου με ποσοστό 49% ενώ ακολουθούν οι ΗΠΑ με 15,2%.

Επίσης, οι εξαγωγές σιταριού Ρωσίας και Ουκρανίας συνολικά αντιστοιχούν στο ένα τέταρτο του παγκόσμιου εμπορίου. Οποιαδήποτε αλλαγή των υφιστάμενων ισορροπιών στο θαλάσσιο εμπόριο, είτε ως αποτέλεσμα κυρώσεων είτε των πολεμικών αψιμαχιών, αναπόφευκτα θα υποχρεώσει την Ευρώπη να αναζητήσει αλλού προμηθευτές οι οποίοι όμως βρίσκονται πολύ πιο μακριά από τη Ρωσία. Ηδη στο φυσικό αέριο καλύπτει ένα μέρος της ζήτησης από εισαγωγές αμερικανικού LNG με αποτέλεσμα τον Δεκέμβριο οι ΗΠΑ να ξεπεράσουν σε εξαγωγές το Κατάρ, εικόνα που αναμένεται να παραμείνει η ίδια και το 2022.

Επιπλέον, στον άνθρακα η ΕΕ θα πρέπει να αυξήσει τις εισαγωγές από ΗΠΑ ή από άλλες προμηθεύτριες χώρες όπως η Νότια Αφρική, ο Καναδάς κ.λπ. Αυτό σημαίνει, όπως υπογραμμίζουν οι ναυλομεσιτικοί οίκοι, αύξηση των τον μιλίων μεταφερόμενου φορτίου, λόγω μεγαλύτερης απόστασης μεταξύ των προορισμών. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειασθούν πολύ περισσότερα πλοία για να μεταφέρουν την ίδια ποσότητα φορτίων με συνέπεια την αύξηση της ζήτησης πλοίων, κάτι που λειτουργεί θετικά για τους ναύλους εφόσον δεν υπάρχουν διαθέσιμα πολλά πλοία.

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν και λίγες κατηγορίες πλοίων που προσωρινά τουλάχιστον θα πληγούν. Για παράδειγμα, το 70% των δυτικών εξαγωγών αργού της Ρωσίας αποστέλλονται μέσω aframax, με αποτέλεσμα εάν επιβληθούν περιορισμοί στην εξαγωγή ρωσικού αργού πετρελαίου αυτό το τμήμα των δεξαμενοπλοίων θα πληγεί, επεσήμανε η BRS. Αλλοι παράγοντες της διεθνούς ναυτιλίας εκτιμούν ότι ο ναυτιλιακός κλάδος θα έρθει αντιμέτωπος λόγω της ρωσοουκρανικής κρίσης και με άλλες απειλές όπως είναι οι κυβερνοεπιθέσεις.

Τέλος, μια βασική ρήτρα αποκλεισμού στα ασφαλιστήρια συμβόλαια θαλάσσιας ασφάλισης που αφορά τους κινδύνους πολέμου προβλέπει την απόσυρση της ασφαλιστικής κάλυψης εάν κάποια από τις κορυφαίες χώρες του κόσμου εισέλθει σε ένα είδος σύγκρουσης, η φύση της οποίας δεν είναι σαφώς καθορισμένη.

Μια διατύπωση της ρήτρας προβλέπει ότι σε περίπτωση πολέμου ή πολεμικών συνθηκών μεταξύ οποιουδήποτε από τα ακόλουθα κράτη, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, Γαλλία, Ρωσική Ομοσπονδία, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, η ασφάλιση κατά των πολεμικών κινδύνων θα τερματιστεί αυτόματα.