Προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας παραδοσιακών πρακτικών - Τα Τροχάδια Σκύρου και τα Μουράνο

Το πλαίσιο αυτό θα καλύπτει προϊόντα όπως το γυαλί Μουράνο (Murano), το ύφασμα τουίντ Donegal, την πορσελάνη Limoges, τα μαχαιροπίρουνα Solingen και τα κεραμικά Boleslawiec. Ενώ τα προϊόντα αυτά χαίρουν φήμης και κύρους στην Ευρώπη και ενίοτε σε ολόκληρο τον κόσμο, οι παραγωγοί δεν διαθέτουν μέχρι στιγμής ενωσιακή προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων που να συνδέει την καταγωγή και τη φήμη των προϊόντων τους με την ποιότητά τους.

Πολλά ελληνικά προϊόντα θα υπάγονται σε αυτή την κατηγορία. Ενδεικτικά, τα Σκυριανά Τροχάδια. Το παραδοσιακό υπόδημα της Σκύρου, φτιαγμένο εξ ολοκλήρου στο χέρι από δέρμα και καουτσούκ από ελαστικό αυτοκινήτου. Μοναδικό είδος και τεχνική υποδήματος που απαντάται μονάχα στη Σκύρο. Τα τροχάδια είναι είδος μονόσολου σανδάλου που φορούν στη Σκύρο. Η προέλευσή τους είναι πολύ παλιά. Τα κομμάτια δέρματος είναι πλεγμένα κατάλληλα ώστε να σφίγγουν και να ξεσφίγγουν, για να προσαρμόζονται στο πόδι να μη γλιστράει, αναλόγως εάν θα φορεθούν με κάλτσα τον χειμώνα ή χωρίς αυτήν το καλοκαίρι.

Με βάση την επιτυχία του συστήματος γεωγραφικών ενδείξεων για τους οίνους, τα οινοπνευματώδη ποτά και τα γεωργικά προϊόντα, με τη νέα πρόταση κανονισμού η Επιτροπή έχει ως στόχο να δώσει τη δυνατότητα στους παραγωγούς να προστατεύουν, τόσο εντός όσο και εκτός Ευρώπης, τα βιοτεχνικά και βιομηχανικά προϊόντα που συνδέονται με την περιφέρειά τους, καθώς και την παραδοσιακή τεχνογνωσία τους.

Ο κανονισμός, ο οποίος προβλέπει ενωσιακή προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, θα διευκολύνει τους καταναλωτές να αναγνωρίζουν την ποιότητα των εν λόγω προϊόντων και να κάνουν πιο συνειδητές επιλογές. Θα συμβάλει στην προώθηση, την προσέλκυση και τη διατήρηση δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας στις περιφέρειες της Ευρώπης, συμβάλλοντας στην οικονομική τους ανάπτυξη. Η πρόταση θα διασφαλίσει επίσης ότι τα παραδοσιακά βιοτεχνικά και βιομηχανικά προϊόντα θα τεθούν σε ισότιμη βάση με τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις που υπάρχουν ήδη στον γεωργικό τομέα.

Η πρόταση κανονισμού:

• Θα θεσπίσειενωσιακή προστασία για τις γεωγραφικές ενδείξεις βιοτεχνικών και βιομηχανικών προϊόντων, η οποία θα στηρίξει τους παραγωγούς στην προστασία και την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας των προϊόντων τους σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο νέος κανονισμός θα διευκολύνει επίσης την ανάληψη δράσης κατά των παραποιημένων προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πωλούνται μέσω διαδικτύου. Θα αντιμετωπίσει τις επί του παρόντος κατακερματισμένες και τμηματικές μορφές προστασίας που υπάρχουν σε εθνικό επίπεδο.

• Θα καταστήσει δυνατή την απλή και οικονομικά αποδοτική καταχώριση των γεωγραφικών ενδείξεων για βιοτεχνικά και βιομηχανικά προϊόντα με τη θέσπιση διαδικασίας υποβολής αιτήσεων σε δύο επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό, θα απαιτείται από τους παραγωγούς να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους για γεωγραφικές ενδείξεις στις ορισθείσες αρχές των κρατών μελών, οι οποίες στη συνέχεια θα υποβάλουν για περαιτέρω αξιολόγηση και έγκριση στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) τις αιτήσεις που έχουν γίνει αποδεκτές. Θα υπάρχει επίσης διαδικασία απευθείας υποβολής αίτησης στο EUIPO για τα κράτη μέλη που δεν διαθέτουν εθνική διαδικασία αξιολόγησης. Επίσης, η πρόταση παρέχει στους παραγωγούς τη δυνατότητα να δηλώνουν οι ίδιοι τη συμμόρφωση των προϊόντων τους με τις οικείες προδιαγραφές, καθιστώντας το σύστημα πιο ευέλικτο και λιγότερο δαπανηρό.

• Θα καταστήσει δυνατή την πλήρη συμβατότητα με τη διεθνή προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, παρέχοντας τη δυνατότητα στους παραγωγούς καταχωρισμένων βιοτεχνικών και βιομηχανικών γεωγραφικών ενδείξεων να προστατεύουν τα προϊόντα τους σε όλες τις χώρες που έχουν υπογράψει την Πράξη της Γενεύης της Συμφωνίας της Λισαβόνας για τις ονομασίες προέλευσης και τις γεωγραφικές ενδείξεις στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΔΙ), στην οποία προσχώρησε η ΕΕ τον Νοέμβριο του 2019 και η οποία καλύπτει βιοτεχνικές και βιομηχανικές γεωγραφικές ενδείξεις. Ταυτόχρονα, θα είναι πλέον δυνατή η προστασία των αντίστοιχων γεωγραφικών ενδείξεων από τρίτες χώρες εντός της ΕΕ.

• Θα στηρίξει την ανάπτυξη των αγροτικών και άλλων περιφερειών της Ευρώπης με την παροχή κινήτρων στους παραγωγούς, ιδίως τις ΜΜΕ, ώστε να επενδύουν σε νέα αυθεντικά προϊόντα και να δημιουργούν εξειδικευμένες αγορές. Ο προτεινόμενος κανονισμός θα συμβάλει επίσης στη διατήρηση μοναδικών δεξιοτήτων που διαφορετικά θα μπορούσαν να εξαφανιστούν, ιδίως στις αγροτικές και λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της Ευρώπης. Οι περιφέρειες θα επωφεληθούν από τη φήμη των νέων γεωγραφικών ενδείξεων. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση τουριστών και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής ειδίκευσης στις περιφέρειες, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτόν την οικονομική τους ανάκαμψη.