Συστάσεις από την Κομισιόν για την βελτίωση του Κράτους Δίκαιου στην Ελλάδα

Στην έκθεση της ΕΕ αναφέρεται πως μια σειρά από μέτρα που στοχεύουν στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας της Ελληνικής Δικαιοσύνης υλοποιούνται και πως μεταξύ άλλων εφαρμόζονται μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας της Δικαιοσύνης, ιδίως όσον αφορά την ψηφιοποίησή της. Ωστόσο, τονίζεται πως εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τη διαδικασία διορισμού των ανώτατων δικαστών και εισαγγελέων, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης δικαστικής ανάμειξης στη διαδικασία επιλογής.

Η Κομισιόν αναφέρεται στο νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς για την περίοδο 2022-2025 και στο ότι με αυτό αναπτύσσεται η συνεργασία μεταξύ φορέων κατά της διαφθοράς. Όμως υπογραμμίζεται πως «ένας περιορισμένος αριθμός διώξεων σχετικά με τη διαφθορά ασκήθηκε» και ειδικά σε σχέση με τα Πόθεν Έσχες σημειώνεται πως «ενώ ο αριθμός των δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων που υποβάλλονται έχει αυξηθεί και όλες ελέγχονται για την πληρότητά τους, η ακρίβειά τους επαληθεύεται μόνο σε περιορισμένο ποσοστό».

Για τους κανόνες για τη δεοντολογία των δημοσίων υπαλλήλων σημειώνεται πως αυτοί εξακολούθησαν να εφαρμόζονται, ωστόσο τονίζεται πως «εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ακεραιότητα εντός της αστυνομίας».

Για την ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα πρόσβασης στις πληροφορίες, η Επιτροπή αναφέρει πως «η κατάσταση των δημοσιογράφων εγείρει σημαντικές ανησυχίες λόγω του γεγονότος ότι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν απειλές και επιθέσεις, ενώ το επαγγελματικό τους περιβάλλον έχει επιδεινωθεί περαιτέρω».

Η Κομισιόν τονίζει πως «η κατανομή της κρατικής διαφήμισης όσον αφορά, ιδίως στη μη διαφανή κατανομή της κρατικής χρηματοδότησης, είναι επίσης ένα ζήτημα».

Για τον αριθμό των «τροπολογιών της τελευταίας στιγμής» στα νομοσχέδια η έκθεση σημειώνει πως μειώνονται, ωστόσο αναφέρει πως «οι ενδιαφερόμενοι συχνά δεν έχουν επαρκή χρόνο για να σχολιάσουν τα σχέδια νόμων».

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διατυπώνει πέντε συστάσεις τις οποίες ξεχωρίζει από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα βάσει του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ειδικότερα, ζητά από τη χώρα μας τα εξής:

• Την εμπλοκή της δικαστικής εξουσίας στον διορισμό Προέδρου και Αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τους διορισμούς δικαστών.
• Τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και συστηματικής επαλήθευσης της ακρίβειας των γνωστοποιήσεων των Πόθεν Έσχες που υποβάλλονται από κάθε είδους δημόσιους λειτουργούς.
• Την αύξηση των προσπαθειών για τη δημιουργία ενός ισχυρού ιστορικού διώξεων και τελεσίδικων αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς.
• Τη θέσπιση νομοθετικών και άλλων διασφαλίσεων για τη βελτίωση της σωματικής ασφάλειας και του εργασιακού περιβάλλοντος των δημοσιογράφων, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων.
• Τη διασφάλιση ότι οι απαιτήσεις για την εγγραφή οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών είναι αναλογικές, προκειμένου να διατηρηθεί ένα ανοιχτό πλαίσιο για τη λειτουργία τους.