Τι σημαίνει για την Ελλάδα ο νέος μηχανισμός αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ

Για να μπορούν τα ομόλογα μίας χώρας να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα TPI η συγκεκριμένη χώρα θα πρέπει να έχει εμπράκτως δείξει ότι επιδιώκει να βρίσκεται σε ενάρετη δημοσιονομική τροχιά, δηλαδή πως επιδιώκει πρωτογενή πλεονάσματα και μείωση του δημόσιου χρέους της. Παράλληλα, η εκάστοτε χώρα θα πρέπει να δείχνει μεταρρυθμιστική διάθεση και να είναι συνεπής με τους στόχους του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης που έχει καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Χωρίς μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομικές πολιτικές που να φέρουν τη βούλα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ δεν θα προχωρεί στις σχετικές αγορές ομολόγων.

Η σημασία για την Ελλάδα

Για το τι θα μπορούσε να συμβεί με τα ελληνικά ομόλογα αυτή είναι μία συζήτηση που θα γίνει από το φθινόπωρο. Η Ελλάδα σήμερα καταγράφει πρωτογενή ελλείμματα και όχι πλεονάσματα και η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι αμφίβολη, κάτι που ήδη καταγράφεται στις εκθέσεις διεθνών θεσμών. Επίσης, η χώρα μας υστερεί στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει μακρόπνοες μακροοικονομικές πολιτικές.

Η πραγματικότητα είναι πως το «Μέσο για την Προστασία της Μετάδοσης» (Transmission Protection Instrument - TPI), δεν είναι άμεσα απαραίτητο για την Ελλάδα η οποία διαθέτει το μεγάλο ταμειακό μαξιλάρι ασφαλείας των 35 δισ. ευρώ. Ωστόσο, τα προαπαιτούμενα που έχει θέσει η ΕΚΤ για να είναι μια χώρα επιλέξιμη στο πρόγραμμα TIP συνιστούν εμμέσως ένα πλαίσιο δημοσιονομικού εξαναγκασμού.

Με το TPI το Ευρωσύστημα θα μπορεί να πραγματοποιεί αγορές στη δευτερογενή αγορά τίτλων που εκδίδονται σε δικαιοδοσίες που αντιμετωπίζουν επιδείνωση των συνθηκών χρηματοδότησης τους και οι οποίες δεν δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη στοιχεία της συγκεκριμένης χώρας.

Η κλίμακα των αγορών TPI θα εξαρτηθεί από τη σοβαρότητα των κινδύνων που αντιμετωπίζει η μετάδοση της νομισματικής πολιτικής, ενώ το ύψος των αγορών δεν θα προσδιορίζεται εκ των προτέρων.

Οι αγορές ομολόγων της ΕΚΤ στη βάση του TPI θα επικεντρώνονται σε κρατικούς τίτλους με εναπομένουσα διάρκεια μεταξύ 1 και 10 ετών, ενώ θα μπορούσαν να εξεταστούν και οι αγορές τίτλων του ιδιωτικού τομέα, εάν χρειασθεί.

Πριν τις αγορές το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα εξετάζει έναν σωρευτικό κατάλογο κριτηρίων για να αξιολογήσει εάν μπορεί να ενεργοποιηθεί το TPI. Αυτές αφορούν κυρίως στο εάν οι εκάστοτε χώρες, τα ομόλογα των οποίων είναι υπό πίεση, ακολουθούν υγιείς και βιώσιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές.

Ειδικότερα, τα κριτήρια – προαπαιτούμενα θα περιλαμβάνουν:

1. Συμμόρφωση με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ.
2. Απουσία σοβαρών μακροοικονομικών ανισορροπιών.
3. Δημοσιονομική βιωσιμότητα.
4. Υγιείς και βιώσιμες μακροοικονομικές πολιτικές.

Τα συγκεκριμένα κριτήρια θα προσαρμόζονται πάντως στους εκτυλισσόμενους κινδύνους και τις συνθήκες που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου για την ενεργοποίηση του TPI θα βασίζεται σε συνολική αξιολόγηση των δεικτών αγοράς, στην αξιολόγηση των κριτηρίων καταλληλότητας και στη διαπίστωση πως η ενεργοποίηση του TPI είναι ανάλογη με την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου της ΕΚΤ .

Οι αγορές ομολόγων του TPI θα τερματίζονται εάν διαπιστωθεί βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης ή εάν βάσει εκτίμησης κριθεί ότι οι επίμονες πιέσεις οφείλονται στα θεμελιώδη μεγέθη της χώρας.

Για να μην υπάρξει οποιαδήποτε δυσαρμονία, το Ευρωσύστημα θα αποδέχεται την ίδια (pari passu) μεταχείριση με τους ιδιώτες ομολογιούχους ή άλλους πιστωτές σε σχέση με τα εν λόγω ομόλογα που εκδίδονται από κυβερνήσεις της ζώνης του ευρώ και αγοράζονται από το Ευρωσύστημα βάσει του TPI.

Οι αγορές στο πλαίσιο του TPI θα πραγματοποιούνται με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μην έχουν επιπτώσεις στον συνολικό ισολογισμό του Ευρωσυστήματος και, ως εκ τούτου, στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.