Κίνδυνος για ενεργειακό κραχ στην Ευρώπη

Μεγάλη ανησυχία επικρατεί στην Ευρώπη για το νέο ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση της ηλεκτρικής ενέργειας, ενόψει μάλιστα του χειμώνα όπου οι ανάγκες γίνονται μεγαλύτερες. 
AP

Με το φυσικό αέριο (Dutch TTF Gas Futures) να έχει φτάσει αισίως τα 230 ευρώ ανά μεγαβατώρα και το ρεύμα να έχει σπάσει το φράγμα των 500 ευρώ ανά μεγαβατώρα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, το κοκτέιλ γίνεται ακόμη πιο εκρηκτικό με τη στάση που κρατά η Ρωσία.

Η Gazprom πλέον απειλεί με νέες αυξήσεις τιμών στο φυσικό αέριο που μπορεί να φτάσουν ακόμη και το 60%. Σύμφωνα με τηλεγράφημα του Reuters, η Ρωσία προβλέπει ότι η μέση τιμή του φυσικού αερίου εξαγωγής θα υπερδιπλασιαστεί φέτος στα 730 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα πριν μειωθεί σταδιακά μέχρι το τέλος του 2022, καθώς οι εξαγωγές φυσικού αερίου μειώνονται.

Ο συναγερμός έχει σημάνει από καιρό, αναγκάζοντας την Ευρώπη να αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσει την ενεργειακή επάρκειά της για τους προσεχείς μήνες. Με τη Ρωσία να παρέχει αέριο με το σταγονόμετρο, οι Ευρωπαίοι προσπαθούν αυτό το διάστημα ενόψει του χειμώνα να γεμίσουν τους αποθηκευτικούς χώρους φυσικού αερίου όσο γίνεται περισσότερο και ταχύτερα από κάθε άλλη χρονιά ενώ παράλληλα αποδύονται σε πρωτοφανές σαφάρι αναζήτησης μεγαλύτερων ποσοτήτων αερίου, όπως επιχείρησε ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς απευθυνόμενος στη Νορβηγία.

Την ίδια στιγμή, αρκετές χώρες στρέφονται σταδιακά και σε πιο ρυπογόνα καύσιμα, όπως ο λιγνίτης, για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και άλλες εξετάζουν να παρατείνουν τη ζωή πυρηνικών εργοστασίων, όπως ήδη κάνει το Βερολίνο.

Η Γερμανία φαίνεται πως βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση λόγω της μεγάλης εξάρτησης από το φυσικό αέριο (το 40% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται με αέριο). Σύμφωνα με πληροφορίες, η ατμομηχανή της Ευρώπης, ακόμη κι αν τα αποθέματά της φτάνουν σε πληρότητα άνω το 90% μέχρι τον Νοέμβριο, πάλι θα έχει πρόβλημα.

Η μεγάλη βιομηχανική δραστηριότητα της χώρας και το γεγονός ότι πάρα πολλά νοικοκυριά ζεσταίνονται τον χειμώνα με το συγκεκριμένο καύσιμο σημαίνει ότι στην περίπτωση που η Μόσχα κλείσει πλήρως τις στρόφιγγες τα εν λόγω αποθέματα θα φτάσουν μόνο για δύο με δυόμισι μήνες, σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg. Την αποκάλυψη αυτή έκανε στο διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο ο Κλάους Μιούλερ, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων, που είναι η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Γερμανίας.

Ηδη οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream βρίσκονται επί του παρόντος μόνο στο 20% περίπου της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού αυτού από τη Ρωσία στη Γερμανία. Η στάση που κρατά η Μόσχα έχει κάνει τη γερμανική κυβέρνηση να χτυπήσει πολλές φορές το καμπανάκι σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις ότι η τροφοδοσία σε φυσικό αέριο μπορεί να διακοπεί εντελώς ανά πάσα στιγμή, καθώς η Ρωσία αντεπιτίθεται για τις κυρώσεις της Δύσης αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Οσες χώρες μπορούν, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, προχωρούν σε συμφωνίες για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω νέων τερματικών σταθμών. Το Βερολίνο μεταξύ άλλων επανεξετάζει επίσης την ιδέα να διατηρήσει τους εναπομείναντες πυρηνικούς αντιδραστήρες της σε λειτουργία και μετά το 2022. Μια τέτοια κίνηση που θα μπορούσε να μειώσει τη χρήση φυσικού αερίου από τη χώρα κατά 3% το 2023, σύμφωνα με το Bloomberg.

Επίσης γίνονται προβλέψεις ακόμη και για επιβολή δελτίου στο φυσικό αέριο και η γερμανική ρυθμιστική αρχή ενέργειας μελετά επίσης πώς θα ιεραρχήσει τις προμήθειες σε ορισμένους βιομηχανικούς κλάδους που θεωρούνται απαραίτητοι για την οικονομία. Το Βερολίνο δέχεται αυτό το διάστημα σχετικές προτάσεις και εξετάζει διαφορετικά σενάρια που αναμένεται να ανακοινωθούν από τον Οκτώβριο.

Οι προκλήσεις για τις χώρες της ΕΕ υπάρχουν κυρίως λόγω των πιο μειωμένων ροών από τη Ρωσία. Αισιοδοξία έχει δημιουργήσει τις τελευταίες ημέρες το γεγονός ότι έχουν υποχωρήσει οι τιμές του πετρελαίου, με το μπρεντ να έχει φτάσει τα 93 δολάρια και το αμερικανικό αργό τα 87 δολάρια το βαρέλι.