Ενέργεια: Νέα δεδομένα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Αντιμέτωποι με έναν δυσεπίλυτο γρίφο, ο οποίος μάλιστα αλλάζει σε σχεδόν καθημερινή βάση, βρίσκονται όσοι επιχειρούν να προϋπολογίσουν το ενεργειακό τους κόστος και να θωρακιστούν έναντι των ανατιμήσεων.
Είτε πρόκειται για νοικοκυριά, είτε για επιχειρήσεις, ο χειμώνας αναμένεται ιδιαίτερα βαρύς, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, οι καταναλωτές έχουν νιώσει «στο πετσί τους» τις συνέπειες των αυξημένων τιμών.
Την ίδια στιγμή, μια σειρά από κρατικές επιδοτήσεις επιδιώκουν να μειώσουν το επιπλέον κόστος, διαμορφώνοντας τις τιμές της ενέργειας, αλλά και των καυσίμων σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Καθώς οδεύουμε προς τον χειμώνα, μάλιστα, η στήριξη αναμένεται -και οφείλει- να είναι εντονότερη, καθώς εκτιμάται ότι ειδικά αναφορικά με το φυσικό αέριο, θα καταγραφούν νέα ιστορικά ρεκόρ.
Οι επιδοτήσεις στο ρεύμα
Ήδη από το καλοκαίρι, μέσω κρατικών επιδοτήσεων, έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια να συγκρατηθούν οι τιμές του ρεύματος. Σε απόλυτους αριθμούς, καλύπτεται σχεδόν το 80% των αυξήσεων για το σύνολο των καταναλωτών, ενώ για τις ευπαθείς ομάδες το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 100%. Κομβικό ρόλο για την επίτευξη του στόχου αυτού παίζει το ταμείο που δημιουργήθηκε από τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας, ενώ εξίσου σημαντική είναι και η χρηματοδότηση μέσω του κρατικού προϋπολογισμού. Πλέον, η επιδότηση γίνεται κλιμακωτά, πριμοδοτώντας είτε εκείνους που καταναλώνουν λίγο, είτε όσους έχουν μειώσει την κατανάλωση ρεύματος, σε σχέση με πέρυσι. Εντούτοις, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πώς θα κινηθούν τα πράγματα τους επόμενους μήνες, ειδικά στην περίπτωση που οι τιμές του φυσικού αερίου εκτιναχθούν και ταυτόχρονα το ποσοστό των ΑΠΕ στο σύστημα μειωθεί, όπως παραδοσιακά συμβαίνει κάθε χειμώνα.
Το πετρέλαιο θέρμανσης
Την ίδια στιγμή, η κρατική επιδότηση των 25 λεπτών του ευρώ ανά λίτρο (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) σε συνδυασμό και με τις προσφορές των εταιρειών πετρελαιοειδών έριξαν τις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης στα επίπεδα του 1,32-1,40 ευρώ ανά λίτρο. Έτσι, αυτή τη στιγμή το πετρέλαιο θέρμανσης φαντάζει ως η πιο συμφέρουσα επιλογή σε σχέση με το φυσικό αέριο, ειδικά με δεδομένο ότι μπορεί κάποιος να αποθηκεύσει πετρέλαιο από τώρα και να το αξιοποιήσει εντός του χειμώνα, «κλειδώνοντας» έτσι τις σημερινές τιμές. Στον αντίποδα, οι τιμές του φυσικού αερίου διακρίνονται από εξαιρετική μεταβλητότητα και, μολονότι σήμερα βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εκτίναξη μέσα στους επόμενους μήνες και όσο κινούμαστε προς την καρδιά του χειμώνα. Εντούτοις, ακόμη και για το πετρέλαιο, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί μέσα στου προσεχές χρονικό διάστημα, καθώς η απόφαση των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών (OPEC+) να μειώσουν την παραγωγή έχει ήδη ανεβάσει τις τιμές. Έτσι, αν η πολιτική αυτή συνεχιστεί, δεν αποκλείεται να δούμε και άλλες ανατιμήσεις, με σαφές αντίκτυπο και στις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης.
«Φωτιά» το πετρέλαιο κίνησης
Στον αντίποδα, ιδιαίτερα «τσουχτερές» είναι πλέον οι τιμές του πετρελαίου κίνησης, καθώς σταμάτησε η επιδότηση των 15 λεπτών το λίτρο που κρατούσε το κόστος χαμηλά. Έτσι, πλέον, το κόστος είναι υψηλότερο σε σχέση με τη βενζίνη, γεγονός που προκαλεί στρεβλώσεις στην αγορά και βλάπτει κυρίως τον κλάδο των μεταφορών. Εξέλιξη που με τη σειρά της έχει αντίκτυπο στις τιμές χιλιάδων προϊόντων, τα οποία, συν τοις άλλοις, επηρεάζονται και από τα ακριβότερα μεταφορικά κόστη. Μάλιστα, το ζήτημα έχει ήδη απασχολήσει την πολιτική ηγεσία, με πηγές του υπουργείου Οικονομικών να προαναγγέλλουν παρεμβάσεις από το Νοέμβριο, αν δεν υπάρξει αποκλιμάκωση.
Προς νέο γύρο επιδοτήσεων
Σε κάθε περίπτωση, στο κυβερνητικό τραπέζι έχουν βρεθεί ήδη σχέδια νέων ενεργειακών επιδοτήσεων μέσα στους επόμενους μήνες, εφόσον επαληθευθούν οι φόβοι για άνοδο των τιμών. Ήδη από το βήμα της ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός είχε προαναγγείλει παρέμβαση στην τιμή του φυσικού αερίου, με στόχο τουλάχιστον να περιοριστούν οι αναμενόμενες αυξήσεις. Αντίστοιχα μέτρα αναμένονται και για το πετρέλαιο, αν συνεχιστεί η αύξηση των τιμών, ενώ γενικότερος στόχος της κυβέρνησης είναι να προστατευθούν οι ευπαθείς ομάδες, προκειμένου κανείς να μην στερηθεί τη θέρμανση το χειμώνα.