Πιέσεις στην ΕΕ για την έκδοση ευρωομολόγων

Κατά το ΔΝΤ χωρίς την έκδοση κοινού χρέους υπάρχει άμεσος κίνδυνος εκτόξευσης του κόστους του δανεισμού και επομένως μεγάλης αναταραχής στις αγορές και πτώχευσης ορισμένων χωρών.

Αναφερόμενο στις αυξήσεις των επιτοκίων αλλά και στη γενικότερα δυσμενή συγκυρία του πολέμου, του πληθωρισμού και της ύφεσης, το Ταμείο υπενθύμισε στην ευρωζώνη πως «αλλεπάλληλα πλήγματα έρχονται να προστεθούν στα ήδη υψηλά επίπεδα χρέους».

Αλλά και οι αγορές ασκούν ανάλογες πιέσεις στην Ευρώπη καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για έκδοση κοινού χρέους, καθώς οι επενδυτές θέλουν να μειώσουν την έκθεσή τους στα δεκαετή ομόλογα του γερμανικού δημοσίου και να τοποθετηθούν σε άλλους τίτλους του ευρώ, αλλά εξίσου ασφαλείς. Είναι γεγονός ότι έχει σημειωθεί πολύ περισσότερη πρόοδος απ’ όση θα περίμενε κανείς σε ό,τι αφορά την έκδοση κοινού χρέους. Στη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας, η ύφεση υπαγόρευσε τη θέσπιση του Ταμείου Ανάκαμψης και τη χρηματοδότησή του με κοινό χρέος ύψους 800 δισ. ευρώ. Ενα τμήμα αυτών των κεφαλαίων θα διατεθεί για να χρηματοδοτηθεί η πράσινη μετάβαση. Πολλοί, ωστόσο, επισημαίνουν πως το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μεν σημαντικό βήμα μπροστά, αλλά δεν καταγράφει όση πρόοδο θα έπρεπε και θα μπορούσε στη συγκεκριμένη συγκυρία.

Ωστόσο, προσπάθειες που έγιναν προς την κατεύθυνση της δημοσιονομικής ενοποίησης υπήρξαν αποσπασματικές και ατελείς. Στη διάρκεια της πανδημίας δόθηκαν φθηνά δάνεια μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), αλλά οι χώρες αρνήθηκαν να τα πάρουν γιατί ο ESM θεσπίστηκε στη διάρκεια της κρίσης χρέους και επικρατεί η εντύπωση πως αν δεχθεί κανείς να δανειστεί από αυτόν τον μηχανισμό, θα έχει πρόβλημα. Και όμως, τα δάνεια αυτά ήταν φθηνά και δεν συνοδεύονταν από όρους. Μολονότι είναι εξαιρετικά περίπλοκο ζήτημα, η έκδοση κοινού χρέους θα παραμείνει θέμα στην ημερήσια διάταξη. Από οικονομικής απόψεως, τα πλεονεκτήματά του είναι μεγάλα και δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Οι πρόσφατες αντιπαραθέσεις για το πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης σκιαγραφούν το κόστος που έχει η έλλειψη συνεργασίας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες. Η από κοινού διαπραγμάτευση και χρηματοδότηση θα μπορούσε να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση των χωρών της ΕΕ τώρα που αναζητούν εναλλακτικούς ενεργειακούς πόρους με όσο φθηνότερες τιμές γίνεται.