Προστασία δανειοληπτών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού

Σε χθεσινή συνάντηση που είχε ο υπουργός Οικονοµικών Χρήστος Σταϊκούρας µε τους επικεφαλής των συστηµικών τραπεζών και το προεδρείο της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών υπό την παρότρυνση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να αναζητηθούν λύσεις και να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες για τους συνεπείς δανειολήπτες εξετάσθηκε το ισπανικό µοντέλο για τη διευκόλυνση των οικονοµικά ασθενέστερων δανειοληπτών που έχουν οφειλές από στεγαστικά δάνεια και πλήττονται από την άνοδο των επιτοκίων.

Το εν λόγω µοντέλο προβλέπει την επιµήκυνση της διάρκειας των στεγαστικών δανείων προκειµένου να µειωθεί η µηνιαία δόση στο επίπεδο του 40% του µηνιαίου εισοδήµατος και το «πάγωµα» του επιτοκίου στο επίπεδο του euribor για όσα νοικοκυριά θεωρούνται ευάλωτα.

Από την πλευρά του οικονομικού επιτελείου έχει ζητηθεί επανειλημμένα από το τραπεζικό σύστημα να εντατικοποιήσει τις προσπάθειες για την ταχεία υλοποίηση ρυθμίσεων οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, ώστε να θωρακιστεί επαρκώς ενάντια στους νέους κινδύνους που ελλοχεύουν, αλλά και να αναμορφώσει την τιμολογιακή πολιτική δανείων, καταθέσεων και προμηθειών με τρόπο που δεν επιβαρύνει δυσανάλογα επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Σήμερα οι τράπεζες έχουν 10 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια στα χαρτοφυλάκια τους και άλλα 87 δισ. ευρώ είναι τα «κόκκινα» τιτλοποιημένα δάνεια που διαχειρίζονται οι servicers. Σε καμία περίπτωση λοιπόν δεν μπορεί να θεωρείται επιτυχία ότι μέχρι τις αρχές του 2023 θα έχουν ρυθμιστεί μέσω του εξωδικαστικού οφειλές 1 δισ. ευρώ.

Εκτός εξωδικαστικού συνολικά έχουν ρυθμιστεί 16 δισ. ευρώ προβληματικά δάνεια. Τα 7,5 δισ. ευρώ είναι δάνεια που έχουν τιτλοποιηθεί και ρυθμίστηκαν από τους servicers και τα 8,5 δισ. ευρώ δάνεια που ήταν στους τραπεζικούς ισολογισμούς και ρυθμίστηκαν από τις τράπεζες με την συνδρομή των εταιρειών διαχείρισης.

Αλλά η κυβέρνηση μπορεί να ζητά αυξημένες ρυθμίσεις και χαμηλότερα κόστη από τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης, ωστόσο γνωρίζει πως υπάρχουν περιορισμοί με πρώτο και καλύτερο το πρόγραμμα «Ηρακλής», στη βάση του οποίου το Δημόσιο εγγυήθηκε την ανάκτηση μέρους των «κόκκινων» δανείων.

Τα business plan, τα οποία συμφωνήθηκαν με το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο της παροχής των κρατικών εγγυήσεων, περιλαμβάνουν αυστηρές προδιαγραφές εκτέλεσης για τις εταιρείες διαχείρισης και εξίσου αυστηρές κυρώσεις σε περίπτωση υποαπόδοσης.

Ωστόσο, για την ομαλή εκτέλεσή τους, προϋπόθεση αποτελεί η εύρυθμη λειτουργία όλου του συστήματος, δηλαδή η εφαρμογή του συνόλου των μέσων που προβλέπονταν όταν συμφωνήθηκαν τα business plan. Είναι φανερό ότι σε περίπτωση που κρίσιμες παράμετροι μεταβληθούν, όπως για παράδειγμα το σκέλος των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να καταστεί προβληματική η υλοποίηση των επιχειρηματικών σχεδίων. Οπότε οι εγγυήσεις του «Ηρακλή» θα καταπέσουν και θα επιβαρύνουν το χρέος.