Προβληματίζει η σύσφιγξη της νοµισµατικής πολιτικής της ΕΚΤ

Η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει επανειληµµένως δηλώσει ότι στις 15 ∆εκεµβρίου θα συζητηθούν και θα ανακοινωθούν λεπτοµέρειες για το πώς θα µειωθεί το χαρτοφυλάκιο οµολόγων που έχει αγοράσει υπό το πρόγραµµα APP, στο πλαίσιο της συρρίκνωσης του ισολογισµού της των 8,8 τρισ. ευρώ. Η EKT θα ακολουθήσει έτσι τα πρόσφατα βήµατα άλλων κεντρικών τραπεζών, όπως η Federal Reserve, προχωρώντας στο επόµενο ορόσηµο της σύσφιγξης της πολιτικής της, που είναι η µείωση των θέσεων που έχει στα οµόλογα, το γνωστό QT.

Ουσιαστικά το QT είναι το αντίστροφο του QE. Για πολλά χρόνια η κεντρική τράπεζα, µε την πολύ χαλαρή νοµισµατική πολιτική της, αποτέλεσε το µεγαλύτερο στήριγµα του κόστους δανεισµού των κυβερνήσεων βοηθώντας στον έλεγχο των αποδόσεων των κρατικών οµολόγων και των spreads. Tα τελευταία δέκα χρόνια έχει αγοράσει πάνω από 5 τρισ. ευρώ οµόλογα υπό τα προγράµµατα ποσοτικής χαλάρωσης, για να ενισχύσει ουσιαστικά τον εξαιρετικά χαµηλό πληθωρισµό, τον οποίο τώρα θέλει να δαµάσει αφού έχει εκτοξευθεί στο 10%.

Αν και η ΕΚΤ έχει προετοιµάσει το έδαφος ώστε να µην αιφνιδιάσει τις αγορές, καθώς ένα πρόωρο και ξαφνικό QT είχε θεωρηθεί από πολλούς αναλυτές ότι θα µπορούσε να πυροδοτήσει αδικαιολόγητη διεύρυνση των spreads και ακόµη και νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, εξακολουθεί να αναµένεται να αποτελέσει το µεγάλο θέµα για τα οµόλογα το 2023.

Σύµφωνα µε αναλυτές, ως αποτέλεσµα, η διεύρυνση των spreads και η άνοδος των αποδόσεων είναι βέβαιες, η µεταβλητότητα και η αβεβαιότητα θα ενισχυθούν, όπως και οι ανησυχίες των ήδη πιεσµένων χρηµατοπιστωτικών αγορών. «Το βέβαιο είναι πως το QT θα αυξήσει το κόστος δανεισµού και τις πιθανότητες για sell-off στα οµόλογα, τη στιγµή που το 2023 θα είναι το έτος µε τη µεγαλύτερη προσφορά οµολόγων της τελευταίας δεκαετίας», υπογραµµίζει η Goldman Sachs. Η Citi εκτιµά πως το QT υπονοµεύει ουσιαστικά την αξιοπιστία του προγράµµατος κατά του κατακερµατισµού TPI – υπό το οποίο υποτίθεται ότι εάν χρειαστεί η ΕΚΤ θα αγόραζε οµόλογα.

Οπως χαρακτηριστικά σηµειώνουν «παρατηρητές της ΕΚΤ», η κεντρική τράπεζα έχει κάνει το εύκολο µέρος της σύσφιγξης –τις αυξήσεις επιτοκίων– και τώρα είναι αντιµέτωπη µε το πιο δύσκολο, τη στιγµή που οι χαράσσοντες πολιτική έχουν πολύ µικρή εµπειρία για το πώς το QT µπορεί να επηρεάσει τις αγορές. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις από τα QT των Fed και BoE, ωστόσο η περίπτωση της η ΕΚΤ είναι πολύ πιο περίπλοκη αφού έχει να αντιµετωπίσει τις επιπτώσεις σε 19 οικονοµίες και όχι σε µία.