Κλιμακώνεται η κρίση στην αγορά ακινήτων των ανεπτυγμένων οικονομιών

Στη Σουηδία, την πρώτη ευρωπαϊκή οικονομία στην οποία άρχισαν να υποχωρούν οι τιμές των κατοικιών, η τάση συνεχίστηκε και τον Δεκέμβριο. Και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών της αγοράς, όλα δείχνουν ότι το 2023 μάλλον δεν θα φέρει ιδιαίτερη ανακούφιση στην ήδη ταλαιπωρημένη αγορά κατοικίας. Η αγορά έχει υποχωρήσει συνολικά σχεδόν 17% από τα υψηλά της που σημειώθηκαν την περασμένη άνοιξη, σύμφωνα με την κρατική εταιρεία στεγαστικών δανείων SBAB. Τον Δεκέμβριο οι τιμές μειώθηκαν κατά 2% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Είχε καταγραφεί πτώση 2,2% τον Νοέμβριο και 2,3% τον Οκτώβριο. Πλέον φαίνεται ότι οι προβλέψεις οικονομολόγων αλλά και της κεντρικής τράπεζας για πτώση 20% στις τιμές των κατοικιών θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύ συντηρητικές. Ομως τα ακίνητα δεν βρίσκονται σε πτώση μόνο στη Σουηδία. Μετά την άνθηση της αγοράς κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι αυξήσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες προκάλεσαν πτώση των ακινήτων σε μια σειρά από χώρες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Η μεγαλύτερη πτώση των τιμών των κατοικιών εξηγείται εν μέρει από την ενεργειακή κρίση, η οποία καθιστά πιο δαπανηρή τη θέρμανση μονοκατοικιών.

Το πλήγμα στην αγορά ακινήτων γίνεται, άλλωστε, ορατό προσφάτως και στις ΗΠΑ, με τις πωλήσεις κατοικιών να μειώνονται στην υπερδύναμη για δέκατο συναπτό μήνα και τις τιμές των κατοικιών να υποχωρούν στο Λονδίνο. Κύρια αιτία είναι η αύξηση των επιτοκίων, που αναπόφευκτα διογκώνει τις δόσεις των στεγαστικών δανείων οδηγώντας τα επιτόκιά τους στα ύψη. Σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής Εθνικής Ενωσης Εταιρειών Ακινήτων (NAR), οι πωλήσεις κατοικιών, μικρών διαμερισμάτων, πολυκατοικιών και διπλοκατοικιών εμφανίζονται τον Νοέμβριο μειωμένες κατά 35,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους αλλά και κατά 7,7% σε σύγκριση με τον Οκτώβριο. Το ίδιο μοτίβο επικράτησε σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ, με μειώσεις πωλήσεων τόσο σε ετήσια όσο και σε μηνιαία βάση. Οπως σχολιάζει σχετικό ρεπορτάζ του CNN, συνεχίζεται η τάση που άρχισε τον Φεβρουάριο και η οποία σηματοδοτεί την πλέον παρατεταμένη μείωση των πωλήσεων ακινήτων που έχει καταγραφεί από το 1999, οπότε άρχισε η καταγραφή των συγκεκριμένων στοιχείων.

Επιπλέον, τον Νοέμβριο οι πωλήσεις ακινήτων στην υπερδύναμη ήταν στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί από τον Μάιο του 2020, όταν η αγορά ακινήτων είχε κυριολεκτικά παραλύσει εξαιτίας της πανδημίας και των lockdowns. Αν εξαιρεθεί εκείνος ο φοβερός μήνας προκύπτει πως οι πωλήσεις ακινήτων τον Νοέμβριο ήταν οι λιγότερες που έχουν καταγραφεί στις ΗΠΑ από τον Νοέμβριο του 2010. Αλλωστε, με την αύξηση του κόστους δανεισμού στις ΗΠΑ όχι μόνο γίνεται απρόσιτη η αγορά κατοικίας για μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αλλά πολλοί Αμερικανοί δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις για την έγκριση στεγαστικού δανείου. Παραδόξως παρά την πτώση των πωλήσεων, οι τιμές των κατοικιών συνεχίζουν τη ανοδική πορεία τους, με μια μέση τιμή τον Νοέμβριο να φθάνει στα 370.000 δολάρια καταγράφοντας αύξηση 3,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους.

Στο Λονδίνο, πάντως, οι τιμές των κατοικιών βρίσκονται σε πτωτική πορεία. Πρόσφατη έρευνα καταγράφει μάλιστα πτώση των πραγματικών τιμών έως και 24% μέσα στην τελευταία πενταετία, ενώ στις ακριβές περιοχές της βρετανικής πρωτεύουσας οι τιμές παραμένουν απρόσιτες ακόμη και έπειτα από μια ελαφρά υποχώρησή τους κατά 2%.