Κτηματολόγιο: Δεύτερη ευκαιρία για τα λάθη στις εγγραφές
Συγκεκριμένα, μέσα στο επόμενο διάστημα οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα αναζητήσουν λύσεις που θα δίνουν περιθώριο στους πολίτες να σώσουν όσες ιδιοκτησίες κινδυνεύουν να χαθούν (να περιέλθουν στο Δημόσιο), χωρίς ωστόσο να δημιουργούνται περαιτέρω προβλήματα στη διαδικασία ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου.
Για τον σκοπό αυτόν, αναμένεται να συσταθεί ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή, με τη συμμετοχή στελεχών του υπουργείου και του Κτηματολογίου, καθώς και εκπροσώπων δικηγορικών συλλόγων και της ομοσπονδίας ιδιοκτητών ακινήτων, η οποία θα προτείνει την κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση που θα παρατείνει τις προθεσμίες διόρθωσης των λαθών στο Κτηματολόγιο.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει δοθεί οριζόντια παράταση ενός έτους στην προθεσμία για τις οριστικές εγγραφές στο Κτηματολόγιο, η οποία εκπνέει στο τέλος του 2023. Ωστόσο, καθώς η κτηματογράφηση σε κάθε περιοχή έχει διαφορετική αφετηρία (κάποια προγράμματα ολοκληρώθηκαν ήδη πριν από χρόνια, άλλα προγράμματα ολοκληρώθηκαν πρόσφατα και άλλα βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη), όπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου, «η όποια λύση δεν μπορεί να είναι οριζόντια».
Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών ακινήτων επισημαίνουν ότι η οριστικοποίηση ανακριβών εγγραφών στο Κτηματολόγιο επιφέρει συνέπειες και στο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Για παράδειγμα, η μη εγγραφή στο κτηματολογικό φύλλο ακινήτου με υπάρχουσα υποθήκη (ή προσημείωση) συνεπάγεται την απώλεια του εν λόγω δικαιώματος.
Επίσης, η εγγραφή λανθασμένου ποσοστού συγκυριότητας (π.χ. 60% αντί 100%) έχει ως συνέπεια τη μερική απώλεια ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων. Σημαντικότερες, τονίζουν οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών, είναι οι συνέπειες στις περιπτώσεις που ένα ακίνητο εμφανίζεται στο κτηματολογικό φύλλο ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», καθώς μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών τα ακίνητα θα περιέλθουν, εκ του νόμου, στο Ελληνικό Δημόσιο, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα επανάκτησης της κυριότητάς τους παρά μόνο διεκδίκησης χρηματικής αποζημίωσης.
Σημειώνεται ότι η διαδικασία κτηματογράφησης παρείχε ήδη χρονικό περιθώριο διόρθωσης των ανακριβών πρώτων εγγραφών στις περιοχές που έχουν κτηματογραφηθεί, όμως πολλοί ιδιοκτήτες λόγω αμέλειας, έλλειψης πληροφόρησης, δικαστικών εμπλοκών κ.λ.π., δεν το έπραξαν.
Το όλο ζήτημα θεωρείται εξαιρετικά σύνθετο από νομικής πλευράς, και για τον λόγο αυτόν η ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων έχει ζητήσει να ισχύσει 20ετής οριζόντια προθεσμία διόρθωσης των λαθών (αρχομένης από τον χρόνο έναρξης λειτουργίας των Κτηματολογικών Γραφείων), κάτι που προβλέπεται από τον Αστικό Κώδικα και στις περιπτώσεις χρησικτησίας, προκειμένου οι πολίτες να κλείνουν τις εκκρεμότητές τους με το Κτηματολόγιο.
Πηγές του Κτηματολογίου επισημαίνουν ότι η νέα ρύθμιση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης δεν θα είναι οριζόντια και θα δίνει μια εύλογη παράταση, ανάλογα με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης σε κάθε περιοχή. Επίσης, υποστηρίζεται ότι η ρύθμιση δεν αναμένεται να προωθηθεί προς ψήφιση στη Βουλή πριν από τις εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, θα αφορά άμεσα ακίνητα στις 313 περιοχές της χώρας που κτηματογραφήθηκαν έως το 2006 και στις οποίες καταγράφηκαν 7.293.068 ιδιοκτησιακά δικαιώματα και περίπου 170.000 ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη».