Τα ολιγοπώλια και ολιγοψώνια της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην ελληνική αγορά φαρμακευτικής κάνναβης

Δεν έχει περάσει απαρατήρητο από τους φορείς της αγοράς ότι οι νομοθετικές επιλογές της κυβέρνησης ευνοούν συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Το δε γεγονός ότι η κυβέρνηση διαρκώς «μετακινεί τα γκολπόστ» δημιουργεί επενδυτική ανασφάλεια και αποθαρρύνει σοβαρούς επενδυτές Έλληνες και ξένους που διαπιστώνουν μια ευνοιοκρατία προς ημετέρους.

Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης την τελευταία διετία έχουν ουσιαστικά ευνοήσει εκείνους που κινήθηκαν πρώτοι για να εξασφαλίσουν την άδεια παραγωγής και εμπορίας προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης και οι παραγωγικές μονάδες των οποίων αναπτύχθηκαν εξαρχής με συγκεκριμένο τρόπο.

Αλλά αντί ο νόμος να καθορίσει εξαρχής το πως θα λειτουργούν αυτές οι μονάδες, αντιθέτως το νομοθετικό πλαίσιο εκ των υστέρων «προσαρμόστηκε» επάνω τους κάτι που χαρακτηρίστηκε ως φωτογραφικό και ύποπτο.

Και αντί η Ελλάδα να υιοθετήσει τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές τόσο ως προς την παραγωγή όσο και ως προς τα τελικά προϊόντα, ώστε να καταστεί μια χώρα που θα εξάγει σε όλη την υφήλιο σκευάσματα που θα είναι δημοφιλή και χρήσιμα για τις σύνθετες θεραπείες στις οποίες επιστρατεύεται η φαρμακευτική κάνναβη, τελικά γίνεται το αντίθετο.

Με μια συνειδητή απόφαση η οποία παρουσιάστηκε ως «πατριωτικός καπιταλισμός» η κυβέρνηση απαγόρευσε ουσιαστικά τις εισαγωγές σκευασμάτων φαρμακευτικής κάνναβης. Ωστόσο, την ίδια στιγμή έθεσε σημαντικούς περιορισμούς στην εγχώρια βιομηχανία, απαγορεύοντας την παραγωγή των λεγόμενων full spectrum προϊόντων.

Και οι δύο αυτές επιλογές δεν είναι τυχαίες. Και βεβαίως δεν έχουν να κάνουν με το νόμο περί ναρκωτικών, που οι κυβερνητικοί τον επικαλούνται μόνο όταν στριμώχνονται από τους φορείς της αγοράς για τις φωτογραφικές διατάξεις που έχουν περάσει.

Η επιτομή των φωτογραφικών διατάξεων είναι το άρθρο 21Ζ του νόμου 4139/2013 όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 4864/2021 της κυβέρνησης Μητσοτάκη, σύμφωνα με το οποίο δεν επιτρέπεται η εισαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2% που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση, αλλά και το άρθρο 53 του νόμου 4982/2022 που έδωσε στον ΕΟΦ την εξουσία να εγκρίνει την παραγωγή και την κυκλοφορία των τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2% για ιατρικούς σκοπούς που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση (σ.σ. σε σχέση με τις εισαγωγές οι περιπτώσεις ασθενών που κατάφεραν έως σήμερα να ολοκληρώσουν τη διαδικασία του ΕΟΦ είναι ελάχιστοι).

Τι έχει πετύχει η κυβέρνηση με τις διατάξεις αυτές; Ουσιαστικά απαγόρευσε την εισαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης στη χώρα, ευνοώντας υπέρμετρα τους υφιστάμενους παραγωγούς που μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού. Τα ολιγοπώλια αυτά έχουν ήδη στήσει αγάλματα στους κυβερνόντες. Ποιοι ακόμη κερδίζουν; Οι επιτήδειοι που εισάγουν παράνομα σκευάσματα με μεγαλύτερη ποσότητα τετραϋδροκανναβινόλης από το 0,2% και οι οποίοι εκμεταλλεύονται την ανάγκη των ασθενών σε αποτελεσματική θεραπεία. Ποιοι είναι οι μεγάλοι χαμένοι; Οι ασθενείς που έχουν ανάγκη από σκευάσματα συγκεκριμένης περιεκτικότητας σε κανναβινοειδή.

Με απλά λόγια η κυβέρνηση δημιούργησε τις συνθήκες ώστε οι λίγες ενεργές εταιρείες του κλάδου να διαμορφώσουν μια αγορά χωρίς ανταγωνισμό από εισαγόμενα προϊόντα, σε ένα απολύτως προστατευμένο περιβάλλον.

Δηλαδή η κυβέρνηση προτιμά ο Έλληνας ασθενής να έχει πρόσβαση σε ένα ακριβό, περιορισμένο σε αριθμό και αποτελεσματικότητα σκεύασμα που θα παράγεται στην Ελλάδα, παρά στο σκεύασμα που η κατάσταση της υγείας του επιβάλλει. Και με τον τρόπο αυτό παίρνει αποφάσεις και για την τσέπη του ασθενούς και για τη ζωή του. Και μιλάμε για ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, επιληψία, ασθενείς με νευροπαθητικούς πόνους αλλά και καρκινοπαθείς.

Αλλά ο νόμος 4864/2021 δεν είναι το μοναδικό μνημείο εξυπηρέτησης ημετέρων στον κλάδο της φαρμακευτικής κάνναβης. Οι δήθεν διορθωτικές αλλαγές που πέρασε η κυβέρνηση με τον προαναφερόμενο νόμο 4982/2022 ήλθαν να καταστήσουν ακόμη πιο φωτογραφικές τις ήδη ισχύουσες προκλητικές διατάξεις.

Με τον νόμο αυτό μάλιστα αυξήθηκαν υπέρμετρα οι αδειοδοτικές διαδικασίες και η γραφειοκρατία για όσους δεν έχουν λάβει ακόμη άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης.

Αρχικά ο νόμος 4139/2013 προέβλεπε πως για την εισαγωγή σπόρου προς σπορά και πολλαπλασιαστικού υλικού ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2% για ιατρικούς σκοπούς, καθώς και για την εξαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης των ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2% αρκούσε η έγκριση με κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης, Υγείας και Αγροτικής Ανάπτυξης. Με το νόμο 4864/2021 απαιτήθηκε κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Οικονομικών, Προστασίας του Πολίτη, Υγείας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για να δίνεται η όποια αδειοδότηση .

Πλέον, θα είναι και ο ΕΟΦ εκείνος που θα παρέχει «αποκλειστικά» την άδεια εξαγωγής για την παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2%, ανεξαρτήτως μορφής, τα οποία προορίζονται για ιατρικούς και φαρμακευτικούς σκοπού.

Τα εν λόγω δε προϊόντα θα παράγονται και θα εξάγονται ανεξάρτητα αν στη χώρα εισαγωγής προορίζονται να χρησιμοποιηθούν ως τελικό ή ενδιάμεσο προϊόν ή ως πρώτη ύλη για ιατρικούς και φαρμακευτικούς σκοπούς και ανεξαρτήτως των θεραπευτικών ενδείξεών τους. Δηλαδή οι «Έλληνες» παραγωγοί όπως η ισραηλινή Tikun Olam θα απολαμβάνουν πλήρους ελευθερίας στις εξαγωγές, κάτι που δεν ισχύει για τους ανταγωνιστές τους από την ΕΕ.

Ακόμη, με τις αλλαγές που επέφερε ο νόμος 4982/2022 προβλέφθηκε πως η άδεια παραγωγής αποκλειστικά για εξαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης με τη μορφή του ξηρού ανθού χορηγείται, εφόσον η μονάδα έχει λάβει άδεια δυνατότητας παραγωγής για τελικό προϊόν σε μορφή διαφορετική αυτής του ξηρού ανθού. Και η διάταξη αυτή είναι φωτογραφική. Μάλιστα, με τις νέες διατάξεις του 2022 η αίτηση για την έκδοση άδειας παραγωγής αποκλειστικά για εξαγωγή επιτρέπεται να αφορά στην παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης με τη μορφή του ξηρού ανθού συσκευασίας έως 50 γραμμαρίων, ενώ ο προηγούμενος νόμος μιλούσε για συσκευασίες 30 γραμματίων. Σε κάθε περίπτωση, για τα προϊόντα που προορίζονται αποκλειστικά για εξαγωγή δεν απαιτείται πλέον η χορήγηση της ειδικής έγκρισης κυκλοφορίας και η γνώμη της Επιτροπής Ναρκωτικών.

Η μεγάλη εικόνα είναι πως η παραγωγή σκευασμάτων φαρμακευτικής κάνναβης στη χώρα μας δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα σε ικανοποιητικό βαθμό ώστε να υπάρχει παραγωγή τελικών προϊόντων που να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες. Αν και η κυβέρνηση το γνωρίζει αυτό απαγορεύει την πρόσβαση των ασθενών στην απαραίτητη θεραπεία τους, με τις παρεμβάσεις της στην αγορά να προσκρούουν στην αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών και υπηρεσιών εντός της ενιαίας αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.