Μέτρα στην Τουρκία για να περιοριστεί η ζήτηση για χρυσό
Πηγές προσκείμενες στις σχετικές συνομιλίες μίλησαν στο Bloomberg σε καθεστώς ανωνυμίας και ανέφεραν πως η Τράπεζα της Τουρκίας κάλεσε τις τράπεζες της χώρας να χρεώνουν επιτόκιο 40% στα συμβόλαια μελλοντικής αγοράς δολαρίων που κλείνουν με προσυμφωνηθείσα ισοτιμία της τουρκικής λίρας. Πρόκειται για σημαντική αύξηση του επιτοκίου που έως τώρα ήταν 30%.
Η κεντρική τράπεζα απέφυγε να σχολιάσει σχετικά αλλά, όπως επισημαίνει το Bloomberg, οι τουρκικές αρχές προφανώς ευελπιστούν πως θα περιορίσουν τη ζήτηση για δολάρια. Το μέτρο καθιστά ιδιαιτέρως ακριβή την προσπάθεια των ενδιαφερομένων να προστατευτούν έναντι των διακυμάνσεων του τουρκικού νομίσματος αγοράζοντας αυτά τα συμβόλαια μέσω των τραπεζών.
Συνήθως τα συμβόλαια αυτά επιφέρουν αυξημένη ζήτηση για δολάρια, καθώς η τράπεζα που πουλάει τα δολάρια στον πελάτη της σπεύδει να αγοράσει σκληρό νόμισμα για να προστατευθεί έναντι ενδεχόμενης πτώσης της τουρκικής λίρας. Μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της περασμένης εβδομάδας, η Τουρκία επισπεύδει και αυξάνει τα μέτρα που στοχεύουν να περιορίσουν τη ζήτηση για δολάρια και χρυσό.
Η στήριξη της τουρκικής λίρας, ούτως ή άλλως, έχει εξελιχθεί σε ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής που εφαρμόζει η Τράπεζα της Τουρκίας για να ελέγξει τον πληθωρισμό, που στο μεγαλύτερο μέρος του περασμένου έτους βρισκόταν σε επίπεδα γύρω στο 80%. Πολύ πριν από τον καταστρεπτικό σεισμό, άλλωστε, από τον περασμένο μήνα έχει διαρρεύσει στο Bloomberg η πρόθεση της Τράπεζας της Τουρκίας να σχεδιάσει νέους κανονισμούς που θα υποχρεώνουν τις τράπεζες της χώρας να κρατούν ενέχυρα και άλλες εγγυήσεις έναντι των συμβολαίων μελλοντικών αγορών δολαρίου, με σκοπό πάντα να περιορίσουν τη ζήτηση για σκληρό νόμισμα.
Σύμφωνα, πάντως, με τις ίδιες πηγές που μίλησαν στο Bloomberg, η κεντρική τράπεζα έχει ζητήσει επίσης από τις τράπεζες της χώρας να μην πωλούν δολάρια σε μικροεπενδυτές παρά μόνον αν για κάθε δολάριο που θα δίνουν θα εισπράττουν λιγότερο από 19,05 τουρκικές λίρες. Η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος κυμαινόταν χθες περίπου στις 18,8548 λίρες προς ένα δολάριο. Παράλληλα, η κεντρική τράπεζα επέβαλε υψηλό επιτόκιο στις πωλήσεις χρυσού με τουρκικές λίρες, ενώ τις πρώτες ημέρες μετά τον καταστρεπτικό σεισμό «πάγωσε» τις αγορές χρυσού όταν διαπίστωσε εκτόξευσης της ζήτησης.
Παρά τις εκτεταμένες προσπάθειές της να στηρίξει το τουρκικό νόμισμα, η κεντρική τράπεζα επιμένει στην ανορθόδοξη νομισματική πολιτική που προωθεί ο Τούρκος πρόεδρος και η οποία αδιαμφισβήτητα υπονομεύει τη λίρα. Ο λόγος για τις αλλεπάλληλες μειώσεις των επιτοκίων που αποφασίζει παρά τον ιλιγγιώδη πληθωρισμό, σε μια προσπάθεια να τονώσει την ανάπτυξη με τον φτηνό δανεισμό. Εχει περιορίσει τα επιτόκια στο 9% όταν ο πληθωρισμός στη γειτονική χώρα βρισκόταν σε επίπεδα πάνω από το 85%. Είχε, άλλωστε, και πριν από τον σεισμό προϊδεάσει τις αγορές ότι προγραμματίζει νέα μείωση του κόστους του δανεισμού.
Σύμφωνα μάλιστα με τον Φατίχ Ακτσελίκ, οικονομολόγο της JPMorgan Chase, στη συνεδρίασή της στις 23 Φεβρουαρίου η Τράπεζα της Τουρκίας θα μειώσει και πάλι τα επιτόκια κατά άλλες 100 μονάδες βάσης και από το 9% θα τα περιορίσει στο 8%. Ο εν λόγω οικονομολόγος αποτιμά το κόστος της καταστροφής από τον σεισμό στα 25 δισ. δολάρια. Στη διάρκεια του περασμένου έτους και ενώ η κεντρική τράπεζα επέμενε σε αυτήν την άκρως χαλαρή νομισματική πολιτική, η τουρκική λίρα έχασε για μια ακόμη χρονιά το 30% της αξίας της έναντι του δολαρίου καταγράφοντας τη χειρότερη πορεία ανάμεσα σε όλα τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών μετά το πέσο της Αργεντινής. Από την αρχή του τρέχοντος έτους, πάντως, έχει υποτιμηθεί περαιτέρω λιγότερο από 1%.