Εξωδικαστικός μηχανισμός: Πώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα τακτοποιούν τις οφειλές τους

Με τη χρήση του Μηχανισμού Εγκαιρης Προειδοποίησης μπορεί πλέον και ο ενήμερος δανειολήπτης να ενημερωθεί για τον βαθμό επικινδυνότητας να καταστεί ληξιπρόθεσμος, ούτως ώστε να συζητήσει άμεσα με την τράπεζα τροποποίηση των δόσεων.

Εάν αυτό δεν καταστεί δυνατό ή το δάνειο έχει γίνει ήδη κόκκινο, τότε μπορεί να υποβάλει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό και να ζητήσει ρύθμιση έως και σε 420 δόσεις. Εάν μάλιστα ανήκει στην κατηγορία των ευάλωτων οφειλετών, μπορεί να ζητήσει βεβαίωση, με την οποία δικαιούται στεγαστικό επίδομα και προστασία από πλειστηριασμούς.

Από τη στιγμή που κάνει την αίτηση και μέχρι να γίνει η ρύθμιση, ο οφειλέτης προστατεύεται από κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Η νομοθετική ρύθμιση που προωθείται από την κυβέρνηση τώρα δίνει τη δυνατότητα να ενταχθούν και άλλες οφειλές, όπως προς δήμους. Ακόμη ο οφειλέτης μπορεί να κάνει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό για μεμονωμένη οφειλή, π.χ. μόνο για ένα στεγαστικό προς μία τράπεζα, κάτι το οποίο δεν επιτρεπόταν μέχρι τώρα (απαιτούνταν η συνολική ρύθμιση όλων των υποχρεώσεων προς Δημόσιο και τράπεζες).

Ωστόσο, το όριο της οφειλής προς ρύθμιση, δηλαδή άνω των 10.000 ευρώ για ένταξη στον εξωδικαστικό, παραμένει. Μία ακόμα αλλαγή που προωθείται τώρα είναι η υποχρεωτική ανάρτηση της πρότασης ρύθμισης που απορρίφθηκε, ως έμμεσος τρόπος πίεσης για καλύτερους όρους και μεγαλύτερη εγκρισιμότητα.

Τέλος, καταργείται η ποινή προεξόφλησης των οφειλών προς το Δημόσιο και μειώνεται το επιτόκιο ρύθμισης στο 3%, ενώ θα αφαιρούνται οι τόκοι που αντιστοιχούν στις υπολειπόμενες δόσεις. Προβλέπεται επίσης διαγραφή τόκων, προσαυξήσεων ή ακόμη και της βασικής οφειλής.

Οι κυριότερες ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στην τροπολογία είναι:

1ον. Υποχρεωτικότητα στην αιτιολόγηση της απόρριψης πρότασης ρύθμισης.
Τόσο οι πιστωτές όσο και οι οφειλέτες υποχρεούνται να αναρτούν στην πλατφόρμα τους λόγους της απόρριψης της πρότασης που παράγει αυτόματα ο αλγόριθμος.
Με τον τρόπο αυτό, θα γίνεται συνειδητή διαχείριση των αιτήσεων, ενώ, η τυχόν άρνηση των χρηματοδοτικών φορέων σε πρόταση ρύθμισης θα τεκμηριώνεται από πλήρως αιτιολογημένες συνθήκες που αφορούν στον εκάστοτε οφειλέτη.

2ον. Δυνατότητα ένταξης μοναδικών οφειλών.
Καταργείται ο περιορισμός του ποσοστού 90% ανά πιστωτή, δίνοντας τη δυνατότητα και σε οφειλέτες με μια και μόνη οφειλή άνω των 10.000 ευρώ προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, όπως είναι τα νοικοκυριά με ένα στεγαστικό δάνειο, να ρυθμίσουν την οφειλή τους και να διασώσουν την περιουσία τους.

3ον. Δυνατότητα διατήρησης των ενήμερων ή ήδη ρυθμισμένων οφειλών στη πρόταση ρύθμισης που του προτείνεται, εφόσον το επιθυμεί ο οφειλέτης, υπό προϋποθέσεις.

4ον. Δυνατότητα ένταξης και σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό αλλά ασκούν οικονομική δραστηριότητα (νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα), προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.

5ον. Δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών υπέρ τρίτων (όπως είναι οι οφειλές σε δήμους κ.λπ), που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση.

6ον. Συναίνεση των μικροπιστωτών στην πρόταση ρύθμισης, όταν δεν έχουν καμία εξασφάλιση, υπό προϋποθέσεις.

7ον. Τροποποίηση διαδικασίας διαμεσολάβησης με τους χρηματοδοτικούς φορείς προς όφελος του οφειλέτη.

8ον. Διαγραφή σε ποσοστό 100% των τόκων της ρύθμισης που αντιστοιχούν στις μελλοντικές δόσεις για το Δημόσιο, σε περίπτωση προεξόφλησης αυτών. (Σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης, με καταβολή από τον οφειλέτη ή συμψηφισμό ή από απόδοση κατασχέσεων ή από παρακράτηση, χορηγείται έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής που έχουν υπολογιστεί και, σύμφωνα με το υπολογιστικό εργαλείο του άρθρου 71, αντιστοιχούν στις δόσεις της ρύθμισης που προεξοφλούνται.)

9ον. Μείωση του επιτοκίου ρύθμισης οφειλών, και μετατροπή του από κυμαινόμενο σε σταθερό, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, της οποίας η υπογραφή έχει δρομολογηθεί, κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου.
Πλέον, το νέο επιτόκιο της ρύθμισης των οφειλών προς το Δημόσιο διαμορφώνεται σε 3% σταθερό, από Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες που ήταν μέχρι σήμερα.
Μάλιστα, τόσο η κατάργηση της ποινής προεξόφλησης όσο και η μείωση του επιτοκίου, καταλαμβάνουν για το μέλλον και τις ήδη επιτευχθείσες ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.

10ον. Δυνατότητα λήψης, μέσω της πλατφόρμας, βεβαίωσης οφειλών προς τους χρηματοδοτικούς φορείς και το Δημόσιο για κάθε νόμιμη χρήση. (Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του παρόντος, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο δύναται να αιτηθεί τη χορήγηση της βεβαίωσης για τις χρηματικές οφειλές του προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, για κάθε νόμιμη χρήση. Η βεβαίωση εκδίδεται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Με την αίτηση παρέχεται από τον αιτούντα άδεια για την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων του άρθρου 1 του ν.δ. 1059/1971 (Α' 270) και του φορολογικού απορρήτου του άρθρου 17 του ν. 4987/2022)

11ον. Διευκρίνιση, με ξεκάθαρο πλέον τρόπο, τι θεωρείται οριστική υποβολή αιτήματος στον εξωδικαστικό μηχανισμό, που αποτελεί και την απαραίτητη προϋπόθεση για προστασία του οφειλέτη.